De mythe dat vaccins, in het bijzonder het MBR-vaccin (mazelen-bof-rubella), autisme kunnen veroorzaken, circuleert al jaren op sociale media. Ze vindt haar oorsprong bij Andrew Wakefield, een kopstuk van de antivaccinatie-beweging.
De leugen ontstond in 1998, toen de Britse arts Andrew Wakefield een wetenschappelijk artikel in het medisch tijdschrift The Lancet publiceerde. Dat ging over een dozijn kinderen met autisme. Hij ontwaarde een mogelijk verband tussen de gedragsproblemen van autisme en een darmontsteking die zou zijn veroorzaakt door het MBR-vaccin. Bepaalde resultaten waren verzonnen. Vele kinderen vertoonden al duidelijke symptomen van autisme lang voor ze het vaccin kregen, andere pas vele maanden ná het vaccin. Sommige kinderen werden zelfs nooit met autisme gediagnosticeerd. Andere gegevens waren misleidend voorgesteld. Hoewel het artikel een genuanceerd en zelfs omfloerst taalgebruik hanteerde, voerde Wakefield al voor de publicatie ervan luidkeels campagne voor het afvoeren van het MBR-vaccin.
Financiële belangen
Wakefield bleek grote financiële belangen te hebben, die wel voeren bij de ‘conclusie’ van zijn studie. Hij was ingehuurd door een groep mensen die van plan was de fabrikant van het vaccin aan te klagen. Daarnaast had hij geïnvesteerd in een nieuw, alternatief vaccin – dat hij uiteraard als wél veilig op de markt zou brengen, maar dat er nooit kwam. Zijn boodschap haalde de wereldpers. In Groot-Brittannië deinsden ouders massaal terug voor MBR-vaccinatie. In de 5 jaar volgend op de publicatie zakte de vaccinatiegraad zo sterk, dat diverse uitbraken van mazelen volgden. Het duurde nog eens 10 jaar vooraleer Groot-Brittannië zich herstelde en de vaccinatiegraad opnieuw het peil haalde van voor de demarche van Wakefield. Ondertussen ging het nieuws helaas de wereld rond.
Er volgde een rechtszaak wegens ernstige fraude en Wakefield werd geschorst als arts, wat betekende dat hij zijn beroep van arts niet langer mocht beoefenen. Hij week uit naar Texas in de Verenigde Staten en geeft nog steeds lezingen tegen vaccinatie. Het oorspronkelijke artikel werd teruggetrokken, en er volgde een rechtzetting in het tijdschrift, wegens grove fouten. Dat alles belet niet dat de man als een goeroe op handen wordt gedragen door de antivaccinatie-beweging.
Geen enkel verband
Tot op heden bestaat er ongerustheid over een mogelijk verband tussen mazelenvaccinatie en autisme. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie stierven in 2018 meer dan 140.000 kinderen aan mazelen. De meesten waren jonger dan 5 jaar. De impact van onzin is niet te onderschatten.
Het verband tussen het MBR-vaccin en autisme is inmiddels zeer grondig onderzocht in verschillende nieuwe studies. Onafhankelijke wetenschappers vonden geen enkel verband. Het meest recente onderzoek, uit 2019, volgde 657.461 Deense kinderen ruim 10 jaar lang. De meerderheid werd gevaccineerd met het MBR-vaccin, 5% werd niet gevaccineerd. In totaal ontwikkelden 6.517 kinderen autisme, ongeveer 1 op 100. De onderzoekers vonden geen verschil tussen het aantal kinderen met autisme in de gevaccineerde groep en in de niet-gevaccineerde groep.
