Vrije meningsuiting, daar zijn we allemaal voor. Tot iemand iets zegt wat ons kwetst. Dan moeten monden afgeplakt worden. Maar zo werkt het natuurlijk niet.
Je zult tegenwoordig maar een muziekprogrammator van een festival zijn. Niet alleen moet je maanden op voorhand de immer wisselende smaak van je publiek proberen in te schatten en onderhandelingen voeren met gehaaide agenten die het onderste uit de kan willen halen, je moet je artiesten ook screenen op hun politieke voorkeuren. Zo gingen er stemmen op om The Eagles of Death Metal van de Pukkelpop-affiche te weren omdat frontman Jesse Hughes geregeld extreemrechtse prietpraat uitslaat. Soms lukt dat protest: Reggae Geel schrapte homohater Sizzla van de line-up na een geslaagde campagne van het holebifront.
Het staat een festival vrij om toegevingen te doen aan zijn publiek. De vraag is alleen hoever je het drijft. Gaan we uit feministische overwegingen elke rapper weren die vrouwen uitmaakt voor teven en hoeren? Die het woord nigga om de vijf verzen uitspuwen? Gaan we Lil Kleine & Ronnie Flex muilkorven omdat ze ‘Drank & Drugs’ promoten? Slayer in een kooi steken omdat ze in Angel of Death de wandaden van Josef Mengele beschreeuwen?
We zijn engdenkend geworden. Na de aanslag op Charlie Hebdo stonden we allemaal op de barricaden om de vrije meningsuiting te verdedigen, maar dan het liefst de mening die ons bevalt, de mening die wij toevallig ook correct vinden, die ons wereldbeeld bevestigt. Dat organiseren we zelf. Vooral via sociale media scheppen we ons eigen bubbeltje waarin het veilig toeven is. Andersdenkende vrienden ontvolgen we, gelijkgestemden vinden we leuk. Dat steriliseert de debatcultuur. Je moet je eigen mening aftoetsen en aanscherpen, en dat kan alleen als je tegenspraak toelaat. Wat dan nog als je beledigd wordt? Kweek er een paar en ga in discussie.
Dat is verbazend moeilijk. Bij wijze van experiment ging ik zowel Dyab Abou Jahjah als Theo Francken online volgen. Bij de eerste keek ik soms raar op van het grammaticale stuntwerk en de overdaad aan -ismen, maar ik was ook verrast door zijn humor. Het schokeffect bij Francken was groter: alles wat naar links riekt, wordt door hem triomfantelijk de grond ingeboord en hij gedraagt zich vaak als een gestrafte kleuter die door de vanzelfsprekend linkse media stelselmatig in de hoek wordt gezet. Tegelijk komt Francken vaak met cijfermateriaal op de proppen en gedoogt hij geen racistische commentaren.
We moeten van onder onze stolp komen. Na het plafond nu ook de glazen muur doorbreken, in plaats van die uit te breiden naar de publieke ruimte. Luister vooral eens naar andersdenkenden, verdedig hun spreekrecht en debatteer je vervolgens suf. Verkondig luidkeels je afkeuring wanneer Hughes en Sizzla het podium betreden. Maar zitten mokken omdat iemand misschien stoute dingen zou kunnen zeggen? Dat is kinderachtig.
Roderik Six
Luister naar andersdenkenden, verdedig hun spreekrecht en debatteer je vervolgens suf.
