VRT-baas Tony Mary ging in de clinch met zijn raad van bestuur en verloor. De benoeming van mediastrateeg Aimé Van Hecke tot directeur Televisie ging niet door.
Christina von Wackerbarth? Opgestapt. Stef Wauters? Weggegaan. Leo De Bock? Opzijgeschoven. Robin Janssens? Vervangen. Het aantal verschuivingen bij de VRT is de laatste maanden hallucinant geweest. Maar net toen alle stemmen in de gangen van de Reyerslaan schreeuwden om een beetje rust en standvastigheid, stak er een nieuwe storm op. Over de benoeming van directeur Televisie Aimé Van Hecke, een ogenschijnlijk fait divers met grote gevolgen.
Aimé Van Hecke is een marketingjongen die de VRT al jaren van ‘strategisch advies’ voorziet. Hij heeft een voorgeschiedenis als bladmanager bij Het Nieuwsblad, de krant van de VUM-groep waar de VRT zulke onverwoestbare banden mee heeft. Sinds dik tien jaar werkt Van Hecke echter vooral als onafhankelijk strateeg. Zijn bedrijfje, Marketing Innovation Center, duikt voor het eerst op in de periferie van het omroepgebouw in de vroege jaren negentig, als het de studies uitvoert voor het kijkersonderzoek dat de VRT bij het studiebureau Lenders-Van Roost heeft besteld. Van Hecke maakt indruk: even later staat hij radiobaas Piet Van Roe bij in de strijd van de openbare radiozenders tegen de opkomende vrije radio’s; midden ’96 verkast Van Roe van radio naar televisie en Van Hecke verhuist mee. Sindsdien is hij niet meer van de directievloer van de openbare omroep weggeweest.
Van Hecke is de man die de VRT weer op de kijkerskaart heeft gezet. Hij is een van de drijvende krachten achter de popularisering van de VRT en achter de verbanning van het serieuzere televisiewerk naar het Canvas-net. Het was de tijd waarin de beheersovereenkomst tussen toenmalig Vlaams minister van Media Dirk Van Mechelen (VLD) en de VRT de openbare omroep gebood méér kijkers naar TV1 te lokken en op een tweede net televisie te maken voor al wie niet door de commerciële omroepen bediend werd. Dat kregen Van Hecke en co de laatste jaren prima voor elkaar, al was de kritiek over de kwaliteit van de TV1 –programma’s al die tijd niet uit de lucht.
Toch staat de bekwaamheid van Aimé Van Hecke niet ter discussie. Wel zijn integriteit en zijn deontologie. Toen Christina von Wackerbarth vorig voorjaar opstapte als chief operations officer van de VRT, sloot gedelegeerd bestuurder Tony Mary, zelf een absolute medialeek, Van Hecke en zijn sectorkennis in de armen. Eind maart van dit jaar probeerde Mary Van Hecke zelfs voor het eerst als directeur Televisie te laten benoemen, maar hij stootte op een njet van de raad van bestuur. MVP, het bedrijfje van Van Heckes echtgenote Reinhilde Mergits, organiseert verschillende uitgebreid door de VRT gecoverde mediaspektakels – Feeling the World, Ketnet Splash!, Het Swingpaleis, de Sportpersoonlijkheid van het Jaar – en dat vonden enkele bestuurders net iets meer belangenverstrengeling dan goed was voor de openbare omroep. Dus eiste de raad een ‘open benoemingsprocedure’ voor de nieuwe directeur Televisie.
De vergadering van de raad van bestuur van maandag had daarom iets bizars. Van een open procedure was er namelijk geen sprake: er was maar één kandidaat (Van Hecke), die Tony Mary volgens sommige bronnen tot over het randje van het welvoeglijke pushte. Volgens de nooit aflatende geruchtenstroom zelfs tot in het bureau van kersvers voogdijminister Marino Keulen, waar Mary zijn lot expliciet aan Van Heckes benoeming verbonden zou hebben. Maar zelfs als hij er nooit de minister op heeft aangesproken: Mary heeft in e-mails naar de verschillende bestuurders én in een handvol interviews uitgebreid de loftrompet over Van Hecke laten schallen. Via tussenpersonen (een bron liet de naam van Woestijnvisbaas Wouter Vandenhaute vallen) zou hij verschillende bestuurders bezworen hebben om voor Van Hecke (‘de enige valabele kandidaat’) te stemmen.
Het argument van de belangenvermenging staat nochtans niet minder stevig overeind dan in maart, de drie A4’tjes over de audit van de bekende zakenadvocaat Koen Geens ten spijt: het is niet omdat Van Hecke juridisch niet meer betrokken is bij het bedrijf dat hij er geen enkel belang meer bij zou hebben dat het MVP voor de wind gaat. Al is het maar voor de goede luim aan zijn ontbijttafel. Eigenlijk heeft de audit gewoon de verkeerde vraag gesteld: de onderzoekers hoefden zich niet af te vragen of er belangenverstrengeling is (want op die vraag is het antwoord onmiskenbaar ja), wél of die belangenverstrengeling Van Hecke zou verhinderen om zijn werk te doen. De raad van bestuur vond altijd van wel – daarom moest Paskal Deboosere zich bijvoorbeeld door Jef Tavernier laten vervangen toen ze bij Telenet ging werken, de Agalev-vertegenwoordigers hebben zich dan ook vierkant tégen belangenverstrengeling uitgesproken. Op de werkvloer van de openbare omroep houdt een pak mensen er evenwel een minder strenge moraal op na. Sommige bronnen beweren dat Van Hecke een van die mensen is: de goede contacten met de onafhankelijke VRT-strateeg zouden volgens hen niet vreemd zijn aan de omstreden Champions League-opdracht voor Carl Huybrechts’ bedrijfje, noch aan het tumult in de VRT-nieuwsdienst dat uiteindelijk uitmondde in het ontslag van Leo De Bock.
De raad van bestuur bleef op zijn strepen en verzette zich tegen de aanstelling van Van Hecke. Mary moet nu een nieuwe vacature uitschrijven. Van Hecke mag meedingen voor de vacante functie van directeur Televisie. Maar de bezwaren van de raad van bestuur tegen de mediastrateeg blijven onverminderd.
WEG MET DE POLITIEK!
Ook zonder de hulp van Aimé Van Hecke moet Tony Mary meteen overgaan tot de échte orde van de dag. Punt één: een duidelijke visie op de openbare omroep ontwikkelen. Niet de buitenwereld schreeuwt daarom, maar een hoop van de 2700 personeelsleden van de VRT. ‘Bert De Graeve hád een visie die hij keihard probeerde door te drukken. Tony Mary heeft die visie na een jaar in de directeursstoel nog altijd niet’, zeggen verschillende van hen. Misschien moet hij maar snel een visie ontwikkelen waar de rol van de politiek weer wordt geminimaliseerd.
Bert De Graeve waarschuwde bij zijn afscheid al voor een groeiende inmenging van de politiek, en zijn woorden zijn sindsdien op pijnlijke wijze visionair gebleken, onder meer toen Van Mechelen hoogstpersoonlijk de beslissing van de VRT-top terugdraaide om het opsporingsprogramma Ooggetuige af te voeren. ‘Sindsdien steekt de politiek steeds vaker de kop op als er beslissingen over de VRT genomen moeten worden’, beweert een insider. ‘Niet rechtstreeks censurerend, niet via de raad van bestuur, maar op andere, minder grijpbare manieren.’ Een andere bron bij de VRT: ‘Tijdens de viering voor 50 jaar televisie kon je het gevoel al door de gangen voelen gonzen: de politiek vindt dat ze onder Bert De Graeve haar greep op de openbare omroep te veel heeft gelost. Ze zal in de komende maanden alles in het werk stellen om het primaat van de politiek in ere te herstellen.’
De VRT-top zou daartegen een dam moeten opwerpen en intussen de rust in de keet proberen te herstellen. Want, zegt een personeelslid: ‘Je kunt er niet naast kijken dat al die verschuivingen zwaar op de openbare omroep beginnen te wegen.’ Maar daarvoor dringen harde beslissingen zich op. Een deel van de onrust is namelijk te wijten aan het feit dat de directie creatieve opdrachten steeds vaker uitbesteedt. Laten we wel wezen: daar is niks mis mee. Omroepen in heel Europa doen het, de commerciële omroepen nog het eerst. Maar het moet een of-of-scenario zijn, niet een én-én-verhaal. De openbare omroep blijft wat rond de hete brij dansen: hij heeft een bloeiende markt rond zich gecreëerd voor externe productiehuizen van eigen mensen (Woestijnvis, deMensen, Broodkast) om programma’s aan te leveren en intussen moeten de eigen mensen zich met routineklussen tevredenstellen. En om routineklussen uit te voeren, zijn de VRT-benoemden eigenlijk te duur.
Op middellange termijn heeft de VRT dus weinig keuze: als hij de dure facturen van productiehuizen wil blijven betalen, moet er binnenshuis worden bespaard. In het andere geval moet de openbare omroep minder uitbesteden en meer intern voor elkaar zien te krijgen. Anders blijft de rekening maar oplopen en botst Tony Mary wéér met de politiek als hij om extra geld uit de reclamepot vraagt, als hij de e-VRT een tweede keer betaald wil krijgen of als hij (God verhoede) om een nog hogere dotatie zal moeten bedelen. Het is eigenlijk een strategische beslissing die genomen moet worden. De geknipte taak voor een nieuwe strateeg van het directiecomité. Of voor een nieuwe gedelegeerd bestuurder?
Frank Demets
De bekwaamheid van Van Hecke staat niet ter discussie. Wel zijn integriteit.
