‘Het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie zorgde voor een nieuwe, kleine stap in de aanloop naar een Europese defensiemacht’, zegt de diplomatieke adviseur van defensieminister Pieter De Crem, Vincent Mertens de Wilmars.
Jarenlang wordt al gevraagd naar de uitbouw van een Europese defensiemacht. De realisatie ervan zal nog altijd niet voor meteen zijn, maar toch had minister van Defensie Pieter De Crem (CD&V) de ambitie om tijdens het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie een stapje dichterbij te komen.
‘Iedereen weet dat de lidstaten moeten besparen op hun defensiebudgetten, en dus concentreerde België zich tijdens het voorzitterschap op de ontwikkeling van een militaire samenwerking tussen de lidstaten. Het doel was: proberen om door middelen te delen de militaire capaciteit van de verschillende individuele landen op z’n minst te behouden, zodat ze militair niet hoeven in te binden’, zegt Vincent Mertens de Wilmars, diplomatiek adviseur van minister De Crem. Op de informele top in Gent, ook wel ‘The Ghent Framework’ genoemd, onderschreven de ministers van Defensie die these unaniem: de budgettaire toestand zou de lidstaten inderdaad aanmoedigen tot een intensere en een efficiëntere samenwerking.
Potentiële domeinen voor samenwerking zijn er genoeg: militaire trainingen, opleidingen, logistiek, onderhoud en transport. Om geen kansen te missen, kreeg het Europees Defensie-Agentschap (EDA) de opdracht te onderzoeken hoe de militaire capaciteiten het beste kunnen worden gedeeld. Het EDA kreeg in de wandelgangen ook wel enige kritiek. Het zou te bureaucratisch zijn en niet werken zoals het hoort.
In Gent werd ook gepleit voor een nauwere samenwerking met de NAVO. Er werd gepleit voor bijkomende praktische en operationele gezamenlijke projecten, naar analogie met de al lopende initiatieven in de strijd tegen bermbommen en op het vlak van medische steun. Een idee dat nadien ook op de formele top van defensieministers bevestigd werd.
Ook aan de samenwerking tussen de militaire en de burgerlijke macht moet verder worden gewerkt, zo klonk het. De civiele aanpak van een crisis gaat doorgaans samen met de militaire aanpak, denk maar aan Afghanistan. ‘Het is van het grootste belang dat Europa die pijler verder uitbouwt’, klinkt het. ‘Zo niet zal de NAVO die taak overnemen. Maar de impuls daartoe kan daar niet van defensie komen.’
Ingrid Van Daele
