T alk of the town vorige week, in het stadje Rochester in de staat New York: een muur met twee vrijende beren op. Copyright: de Gentse straatkunstenaar Roa. Een plaatselijke radioloog wou voor wat leven zorgen in de ingeslapen stad. Of op z’n minst toch al op de muren. ‘Wall therapy’ noemde hij het project.
En hij liet Roa overvliegen naar het land van Uncle Sam. Rochester was in één klap wakker. De ene helft van de stad vond het werk van de Gentenaar walgelijk permissief. De andere helft had het over een diepmenselijk tafereel en was onder de indruk van het talent van de mysterieuze straatkunstenaar.
Dat mysterieuze is een van zijn kenmerken. Maak maar eens een portret over die Roa. Er is zogoed als niets over hem bekend. Hij heet Peter, maar niemand kent zijn achternaam, laat staan zijn exacte leeftijd. De verhalen die over z’n geschiedenis verteld worden, zijn op z’n zachtst gezegd nogal vaag. Interviews geeft hij nooit, hij houdt liever de mythe in stand.
Feit is dat hij zo’n vijftien jaar geleden begon aan zijn tocht. In Gent, ooit het Belgische mekka van de street art en de graffiti, trok Roa met spuitbussen van muur tot muur. Tekende er in een paar uur metershoge dieren op, in zwart-wit – vogels zijn z’n specialiteit. Hij had goed opgelet tijdens de lessen biologie, zeggen zijn vrienden. Indruk maakte hij in elk geval: Roa’s beesten werden kentekens in de stad.
Al snel ruilde Roa Gent voor de rest van het land. In Doel kwam er een invasie van dieren. Maar ook Hasselt heeft een uil van Roa. En zelfs in het centrum van Brussel slapen er sinds kort varkens op de muren. De ark van Roa trok altijd maar verder en verder. Vandaag zijn er op alle muren van de wereld Roa’s te zien: in de metro’s van Stockholm en New York, tot in Wenen en Zaragoza.
Het levert hem geen windeieren op. Roa is, na Banksy, zowat de bekendste street-artkunstenaar ter wereld. Zijn werk wordt op tentoonstellingen voor tienduizenden dollars verkocht.
Roa breekt zelfs met de oerwet van de street art: dat die kunst per definitie tijdelijk is, overgeleverd aan de marktwetten van de straat. In het Londense district Hackney deed vorig jaar een petitie de ronde om een konijn van Roa te beschermen. Met succes trouwens, tot ongenoegen van enkele lokale bestuurders. Ook in zijn eigen stad Gent, waar de laatste jaren veel Roa’s zijn verdwenen, ijveren mensen om zijn werk te erkennen als erfgoed.
Wat straks het lot zal zijn van de vrijende beren in Rochester, is nog niet helemaal duidelijk. Maar de radioloog haalde een van de basisprincipes van de Amerikaanse grondwet boven: vrijheid van meningsuiting. En de eigenaar van de muur vindt de beesten wel mooi. Roa zelf is naar ’t schijnt ‘bijzonder geamuseerd’ over de commotie die hij veroorzaakt. Maar voor de rest: geen commentaar, zoals steeds. Het is altijd beter om het mysterie te voeden. En zijn street credibility, dat spreekt.
Stijn Tormans
