Brazilië won in 1994 zijn vierde wereldbeker, en werd in 1998 tweede. Maar de wereldrecordhouder wereldbekers ligt naast zijn eigen vedetten: in de lappenmand.
Wij zouden graag weten hoe de Braziliaanse Çois Colin het voetbal in zijn land omschrijft. Onze Çois is hoofdredacteur sport van Het Nieuwsblad, De Standaard, De Gentenaar en Het Volk. Nog één erbij en Çois is wereldrecordhouder hoofdredacteur. Çois heeft zijn hele carrière een terechte en bewonderenswaardige strijd gevoerd tegen het amateurisme in ons voetbal. Uw dienaar heeft daarmee, iets minder bewonderenswaardig, altijd de spot gedreven. Als je zelf niets verstandigs kunt bedenken, is het het verstandigst om wie dat wel kan uit te lachen. Mark Uytterhoeven is daarmee rijk geworden. Hij is ook rijk getrouwd, dat helpt dikwijls.
Op het computerklavier kan François Colin hebben de woorden ‘wanbeleid’, ‘onkunde’ en ‘amateurisme’, een vaste functietoets. Net als de uitdrukking ‘de schaamte voorbij’. Çois drukt op F2 en rats… daar staat een volmaakte ‘wanbeleid’ te blinken in de kolommen van Het Nieuwsblad, De Standaard, De Gentenaar en Het Volk. En hoe meer succes de Belgische voetbalploegen hebben, des te bozer mept Çois op F4: ‘Onkunde!’
In november vorig jaar kwalificeerden de Rode Duivels zich voor de zesde keer op rij voor de eindronde van de wereldbeker. De beloften hadden zich een dag eerder geplaatst bij de laatste acht van het EK, en korte tijd nadien deden de min-19-jarigen dat na. In zijn sobere kantoor op de Gossetlaan beukte een woedende Colin met zijn hoofd voorover op zijn toetsenbord, en daar verscheen op zijn scherm de term: ‘Amateuristisch onkundig wanbeleid de schaamte voorbij.’ En dat vond Çois tot zijn genoegen de treffendste omschrijving die hij al ooit van het Belgische voetbal had gegeven.
EEN RAPPORT VAN 1600 BLADZIJDEN
Wat zou de Braziliaanse Çois Colin allemaal onder zijn functietoetsen hebben zitten? De Brazilianen zijn er niet zoals de Belgen voor de zesde keer op rij bij, ze zijn er voor de zeventiende keer op rij bij. Ze zijn er, net als de Duitsers, altijd bij geweest. Van sinds de eerste wereldbeker-eindronde in 1930 in Uruguay. En vier keer gewonnen, dat is ook niet min natuurlijk.
Maar deze keer was het op het randje. Brazilië werd in de Zuid-Amerikaanse voorrondegroep slechts vierde, en pakte pas op de laatste speeldag dankzij een 3-0 overwinning tegen Venezuela zijn ticket voor Korea en Japan. Tezelfdertijd werd de hoogste leiding van de Braziliaanse Voetbalbond door een parlementaire onderzoekscommissie op de hielen gezeten, vanwege grootschalig geknoei met de rekeningen. TWAALF SENATOREN WAREN ER VIJFTIEN MAANDEN ZOET MEE EN STELDEN EEN EINDRAPPORT VAN 1600 PAGINA’S VOOR. HELAAS BESCHIKT HET BRAZILIAANSE PARLEMENT NIET OVER EEN REDENAAR MET DE BEVLOGENHEID VAN RENAAT LANDUYT (SP.A) OM HET AANGRIJPEND VOOR TE LEZEN, MAAR DE GESCHREVEN VERSIE WAS SCHOKKEND GENOEG. CORRUPTIE! DAT TIKT ÇOIS COLIN NOG MANUEEL IN, BIJ ZIJN BRAZILIAANSE EVENKNIE IS HET TOETS F1.
DE BRAZILIAANSE BONDSVOORZITTER RICARDO TEIXEIRA, SCHOONZOON VAN EX-FIFA-VOORZITTER JOAO HAVELANGE, ZADELDE ZIJN BOND OP MET EEN SCHULD VAN 18 MILJOEN EURO. TEGEN HEM WERDEN IN HET SENAATSRAPPORT LIEFST 27 AANKLACHTEN GEFORMULEERD. ONDER MEER EEN POGING OM VIA STEEKPENNINGEN HET SENAATSRAPPORT ZELF TE VERANDEREN. VEERTIEN ANDERE BONDSLEIDERS EN GEWEZEN BONDSCOACH WANDERLY LUXEMBURGO WERDEN EVENEENS BESCHULDIGD VAN WANPRAKTIJKEN EN DIENDEN VOLGENS DE COMMISSIE GERECHTELIJK VERVOLGD TE WORDEN.
HIERNA BARSTTE EEN SCHANDAAL LOS ROND DE SCHEIDSRECHTERS. DE VOORZITTER VAN DE SCHEIDSRECHTERSBOND WERD DOOR EEN VAN ZIJN EIGEN ARBITERS AANGEKLAAGD OMDAT HIJ HAD GEPROBEERD DE BESLISSENDE WEDSTRIJD VOOR DE PROMOTIE TE MANIPULEREN. DE OPPERSTE SPORTRAAD VAN RIO SCHORSTE ZOWEL AANGEKLAAGDE ALS AANKLAGER, UITGAANDE VAN DE PLAUSIBELE REDENERING DAT ALDUS OP ZIJN MINST ééN SCHURK ZOU ZIJN UITGESCHAKELD, AL WAS NIET METEEN DUIDELIJK WELKE.
ZELFS GOD IN OPSPRAAK
Het wanbeleid (F2) van de bond zette zich genoeglijk over op de clubs waarvan er vele, zo niet alle, in grote financiële problemen kwamen. Te veel wedstrijden, te veel vedetten die naar Europa uitwijken, te weinig volk op de tribunes, spelers die niet meer betaald worden… dat is kort samengevat de toestand van het samba-voetbal. Romario, ster van het wereldkampioenenelftal van 1994, ging zelfs in staking omdat hij van Vasco da Gama tegen de vier miljoen euro te goed had. Een actie die blijkbaar succes had, want twee weken later tekende hij voor zes maanden bij. Voor het overige: crisis alom.
Zelfs God kwam in opspraak wegens mogelijke fraude met een benefietmatch. God heet in Brazilië Pelé. In 1995 had Pelé Sport & Marketing Inc. een akkoord gesloten met de Argentijnse afdeling van Unicef, om een benefietwedstrijd te organiseren. Pelé, op dat moment nota bene minister van Sport, zou dat in ruil voor drie miljoen dollar (3,35 miljoen euro) op zich nemen. Een Argentijnse bank die kort nadien failliet ging, schoot alvast 700.000 dollar (780.000 euro) voor. De benefiet is er nooit gekomen, en de 700.000 dollar gingen in rook op.
‘Als er een schuldige is, moet hij gestraft worden’, verklaarde Pelé toen pas vorig jaar een en ander aan het licht werd gebracht door een krant uit Sao Paulo. ‘Maar wie mij kent, weet dat ik me niet tot zoiets zou lenen.’ Een paar weken later kwam uit, hadden wij het niet aldoor gedacht, dat Helio Viana, een vroegere zakenpartner van Pelé, er met de poen vandoor was. Dat wil zeggen: met 300.000 dollar. Over de resterende 400.000 was geen duidelijkheid, en zo het ons niet ontgaan is, zijn ze nog altijd niet teruggevonden.
Pelé zelf was door al die beroering danig uit zijn evenwicht. Dat verbeterde er niet op toen hij in januari van dit jaar geïnterviewd werd in Polspoel&Desmet, het kijkcijferkanon van VTM. Pelé was uitgenodigd om de Gouden Schoen te komen uitreiken, maar in ruil daarvoor eiste zijn management dat hij in een niet-sportprogramma gedurende een half uur reclame mocht maken voor MasterCard. Onder het mom van een interview of wat dan ook. Dat werd dus Polspoel&Desmet. Een merkwaardige uitzending, vooral toen Polspoel Pelé verweet dat zijn timing bij het koppen nooit goed was geweest.
Een dag later stond Pelé naast Birgit Van Mol en onderging het lot van ons allen: geheel en al van de kook. Twee maanden nodig gehad om te bekomen. Daarna, in maart, werd bij Christie’s in Londen het shirt dat hij in de WK-finale van 1970 had gedragen voor meer dan een kwart miljoen euro verkocht. Pelé, die in zijn kast nog minstens tweehonderd shirts heeft hangen die hij zogezegd in de WK-finale van 1970 heeft gedragen, rekende uit dat al dat textiel hem vijftig miljoen dollar kon opleveren. Ook daarvan was hij zo in de war dat hij de dag nadien tijdens de Grote Prijs van Brazilië Formule-1 de winnaar, Michael Schumacher, vergat af te vlaggen.
EEN AANVAL VAN EPILEPSIE
De verwarring van Pelé mag illustratief zijn voor de toestand van het Braziliaanse voetbal. En wordt dan nog overtroffen door het eindeloze gesukkel van zijn topster Ronaldo. Tot 12 juli 1998 was Ronaldo Luis Nazario de Lima onbetwistbaar de beste voetballer ter wereld. Net zoals vóór hem Romario, was ook Ronaldo zijn Europese carrière begonnen bij PSV Eindhoven, om in 1996 het grote fortuin te gaan verdienen bij Barcelona. Daar hield hij het één jaar vol, om het nog grotere fortuin (Pim) te gaan verdienen bij Inter Milaan. Op de wereldbeker ’98 oogde Ronaldo vermoeid, maar nam hij niettemin de Braziliaanse ploeg op sleeptouw naar een plaats in de finale tegen Frankrijk.
En van toen af aan liep het alleen maar verkeerd. De reporters in het Stade de France in Parijs wisten niet wat ze hoorden, toen een paar uur vóór de aftrap van de finale het nieuws doorsijpelde dat Ronaldo niet met de andere spelers naar het stadion was gekomen, en dat hij niet op het scheidsrechtersblad zou worden ingeschreven. Toen de Seleçao het veld betrad, bleek hij er toch bij te zijn, maar de meest waanzinnige veronderstellingen werden geopperd. Dat de voetballer uit het ziekenhuis rechtstreeks naar het Stade de France was gevoerd, hadden de geschoolde aasgieren van de Parijse persagentschappen snel ontdekt, maar waarom hij in dat ziekenhuis terecht was gekomen, is ook vandaag niet van zijn laatste zweem geheimzinnigheid ontdaan.
Een aanval van epilepsie was de meest gangbare theorie. Maar ook de believers daarvan konden niet vertellen wat die aanval dan veroorzaakt had. Een inspuiting op basis van xylocaïne en een ontstekingwerend middel die werd toegediend zeven uur voor de aftrap van de finale, zo werd pas begin dit jaar gesuggereerd door het Braziliaanse sportblad Lance. Ronaldo kreeg tijdens de eindronde van het WK ’98 welgeteld acht dergelijke inspuitingen in zijn rechtse knie. Hoewel het verdovend middel xylocaïne niet verboden is door het IOC, zou Ronaldo het gebruik ervan toch hebben stilgehouden om de Braziliaanse ploegdokter Lidio Toledo niet aan verdachtmakingen bloot te stellen.
Daarmee was nog niet uitgeklaard waarom artsen iemand die een dergelijke toeval heeft gehad, de toestemming geven om een paar uur later een uitputtende voetbalwedstrijd te spelen. Ronaldo’s sponsor Nike werd met de vinger gewezen. Nike zou met contracten in de hand geëist hebben dat Ronaldo speelde, zo niet zou het een flink deel van het aan de Braziliaanse bond verschuldigde bedrag niet betalen. Dit verhaal is door de betrokkenen altijd ontkend, maar de grens tussen be- en ontkennen is in de sport flinterdun.
Hoe dan ook was Ronaldo die avond een schim van zichzelf, en dat gold voor de hele Braziliaanse ploeg. Frankrijk won zonder problemen met 3-0. Voor Ronaldo, op dat moment nog altijd maar 21, was het maar het begin van een uitzichtloze lijdensweg. Hij keerde geknakt terug naar Brazilië, en kwam in augustus geknakt weer aan in Milaan, waar ze aan hun peperdure aankoop (32 miljoen euro) niet veel plezier meer zouden beleven. Ronaldo haalde niet het minste fysieke niveau, speelde twee of drie wedstrijden en moest met kniepijn aan de kant. Van dan af aan, we spreken over september ’98, zou hij zo nu en dan in een wedstrijd opdraven, maar telkens weer speelde zijn knie hem parten en moest hij voor meerdere weken in revalidatie.
KNIE KAPOT
De ergste ellende moest nog komen. De fatale datum is 21 november 1999: in de wedstrijd tegen Lecce zakte Ronaldo definitief door zijn rechtse knie. Hij werd in Parijs geopereerd en was vijf maanden buiten strijd. Op 12 april 2000 maakte hij zijn wederoptreden in de finale van de Italiaanse beker tegen Lazio Roma, maar na minder dan tien minuten begaf de knie het opnieuw. Er volgde een nieuwe operatie in Parijs, en opnieuw was Ronaldo voor lange tijd uitgeschakeld.
De eerste officiële wedstrijd waaraan hij opnieuw deelnam, was op 20 september 2001 de UEFA-cupmatch tegen het Roemeense Brasov, waar hij een half uur voor het einde zijn landgenoot Adriano kwam vervangen. Zijn vorige optreden in een ‘echte’ match was op dat moment dus zeventien maanden geleden.
Tot verbazing van velen werd hij door de Braziliaanse bondscoach Luiz Felipe Scolari opgenomen in de selectie voor het WK-kwalificatieduel tegen Chili, al kwam hij niet aan spelen toe. Ook dit had met een contract met Nike te maken. Ronaldo gaf toe dat Nike zijn contract kon opzeggen als hij gedurende twee jaar niet werd geselecteerd voor de nationale ploeg. En de vorige oproeping dateerde van oktober 1999.
Echt spelen voor de Seleçao deed hij overigens pas op 27 maart van dit jaar, in een oefenwedstrijd tegen Joegoslavië. Voor Scolari was dat, 65 dagen voor het begin van de eindronde, de ultieme test. Voor 50.000 toeschouwers won Brazilië met 1-0 dankzij een doelpunt van Luizao. Ronaldo speelde de volledige eerste helft, waarna hij de uitputting nabij was. ‘Tegen het WK sta ik er’, noteerden gretige reporters uit de mond van de superspeler. In een ander hoekje van de zaal was de bondscoach ondertussen overgegaan tot de nieuwe orde van de dag: de verontrustende enkel- en knieblessures van Rivaldo. En de onvermijdelijke vragen over de niet-selectie van Romario, op zijn 36e bij Vasco da Gama nog topscorer in Brazilië.
DIJ KAPOT
De trainer van Inter, de Argentijn Hector Cuper, had Ronaldo al in november 2001 weer aan de aftrap van een competitiewedstrijd in de Serie A gebracht. Op twee weken na was het toen twee jaar geleden dat hij nog titularis was geweest in een officiële match. Dat gebeurde uitgerekend tegen Lecce, de ploeg waartegen twee jaar voordien alle miserie begonnen was. En geloof het of niet, opnieuw ging het mis. Na precies een kwartier was het weer voorbij: verrekking in de rechtse dij.
Aan de vooravond van Kerstmis volgde in de wedstrijd tegen Piacenza een verrekking in de linkse dij. Een stilaan in depressie rakende Ronaldo trok weer richting Parijs, naar zijn inmiddels vaste osteopaat Philippe Boixel. ‘Het zwaarst om te dragen’, wist de Braziliaan er in een sarcastische bui uit te wringen, ‘zijn de blijken van sympathie van de supporters van de tegenstander. Ik zou graag hebben dat ze me weer negentig minuten lang uitfloten, zoals vroeger.’
En plotseling begon het tij te keren. In de halve finale van de UEFA-cup tegen Feyenoord draafde Ronaldo zowel in Milaan (twintig minuten) als in Rotterdam (een uur) op, zonder veel indruk te maken. Maar op 14 april kwamen er voor het eerst weer wat positievere berichten: Ronaldo scoorde twee keer in vier minuten en bezorgde Inter zo een 2-1 zege tegen Brescia, een nuttige overwinning op weg naar de eerste landstitel in dertien jaar. En titel die Inter op de laatste speeldag nog aan zijn neus zag voorbijgaan na een 4-2 nederlaag op Lazio. Juventus kampioen, en Ronaldo huilend van het terrein, voor één keer niet van de pijn maar van verdriet.
Als u dit leest, heeft Brazilië zijn eerste WK-match tegen Turkije afgewerkt, en weet u of hij heeft meegedaan. Knack heeft niet de gewoonte om voor onheilsprofeet te spelen, maar volgens ons gaat het zo: Ronaldo brengt Brazilië tot in de halve finales en valt dan geblesseerd uit. Heroptreden op het WK 2006 in Duitsland.
Koen Meulenaere (F4)
Wat heeft de Braziliaanse çOIS COLIN ONDER ZIJN FUNCTIETOETSEN ZITTEN?
RONALDO HUILDE VOOR ééN KEER NIET VAN DE PIJN, MAAR VAN VERDRIET.
