Iedereen gezien hoe snel de premier sprong toen Dehaene één keer zijn mond opentrok over de nachtvluchten over Vilvoorde? Maar mensen toch. Nog dezelfde avond was Isabelle Durant voor de zoveelste keer een dossier kwijt, en stond Verhofstadt persoonlijk op de startbaan in Zaventem alle vliegtuigen tegen te houden die eventueel enkele meters boven Vilvoorde zouden vliegen. Die moesten allemaal omkeren en naar de andere kant opstijgen. ‘En zet daar boven uwe moteur af’, brulde Verhofstadt de verbouwereerde piloten na. ‘Als ge durft ene mens in Vilvoorde wakker maken, hebt ge voor het laatst gevlogen. Ik heb uw nummer.’
Doodsbenauwd is hij, Verhofstadt, banger dan de bangste wezel, dat Jean-Luc Dehaene alsnog zou opkomen bij de volgende verkiezingen. Vergeet niet dat bij de vorige stembusgang Dehaene liefst tweehonderdduizend stemmen méér had dan dat arrogant joenk, dat ook door zijn eigen partijgenoot Marc Verwilghen met vijftigduizend kiezers werd gevloerd. Dat Verhofstadt niettemin het premierschap heeft durven op te eisen, is weer zo een verloochening van de eigen principes waarvan ze alleen bij de VLD het geheim kennen.
Wie de meeste stemmen haalt, moet burgemeester worden, of kanselier, maar alleen indien hij een liberaal is. En nog meer specifiek een liberaal van het politbureau (Verhofstadt, Dewael, Slangen, Coene, De Ruyver), dat alles en iedereen in de VLD tiranniseert. Neem nu de kamerlijst in Limburg. Het zou ons om te beginnen al niet verbazen mochten ze de Limburgse poll hebben vervalst om Karel Pinxten op de derde plaats te krijgen, want dat was meer dan kantje boord. Maar dat Hilde Vautmans op twee wordt gedropt, door de premier in hoogsteigen persoon, zoiets wordt alleen getolereerd in een partij voor burgerdemocratie. Stel dat The Sun of de Mirror in Vlaanderen zouden verschijnen, denkt u dat Hilde Vautmans op die tweede plaats zou kunnen staan zonder dat de dag nadien in het lang en het breed op de voorpagina’s prijkte waarom?
Letterlijk alles zou de premier doen om te verhinderen dat Jean-Luc Dehaene in het strijdperk stapt. Wil Dehaene dat de brug van Vilvoorde een tunnel wordt? De premier steekt een uur later de eerste spade in de grond. Wil hij voorzitter worden van de Europese Commissie? De premier bergt terstond zijn eigen ambities op en begint verwoed te lobbyen. Voorzitter van de Voetbalbond? Secretaris-generaal van de Verenigde Naties? Intendant van de Opera van Salzburg? Noem het, en Verhofstadt trekt zoveel staatsgeld uit als nodig is om zijn voorganger zijn zin te geven.
Welke premier ter wereld zou de kopman van zijn grootste tegenstanders afvaardigen naar een zo belangrijk internationaal orgaan als de Europese Conventie? Een grotere blijk van wantrouwen jegens de eigen partij- of coalitiegenoten is toch niet voorhanden? Ver- hofstadt deed het. Geen prijs is hem te hoog om zijn macht te behouden. Let maar op wat de socialisten allemaal gaan wegkapen als de VLD in de meerderheid blijft. Dan offert Verhofstadt desnoods Patrick Dewael op, om maar vooral Steve Stevaert van het federale niveau weg te houden. En hou in de gaten welke internationale opdrachten Dehaene de komende tijd nog in de schoot zullen vallen.
Jean-Luc Dehaene staat dus voor beslissende weken. Of hij gaat de geschiedenis in als een groot politiek leider, of hij zal ten eeuwigen dage voortleven als een lafaard die zijn partij, waaraan hij zelf alles te danken heeft, in de steek liet op het moment dat ze hem het meest nodig had. Het is éminence grise Manu Ruys die al drie jaar terecht de stelling verdedigt dat Dehaene zijn eigen partij heeft genekt op de maandagochtend na de verkiezingen van ’99. Nog vóór het CVP-partijbureau bijeen was gekomen, had Dehaene de handdoek al gegooid en niet alleen de federale, maar ook de Vlaamse regering opgegeven. En dat hoewel de CVP in het Vlaams parlement de grootste partij was gebleven en dus volgens alle regels van de politieke traditie een coalitie had mogen vormen.
Diezelfde maandag was Dehaene op de middag al fors betaald lid van de raad van bestuur van een tiental ondernemingen, waarvan er inmiddels een stuk of drie failliet zijn en een paar andere op de rand ervan balanceren. Wij brengen u tussendoor in herinnering dat Dehaene ons in Humo allemaal aanraadde om aandelen van Telindus te kopen tegen dertien euro het stuk, ze zakten nadien tot onder de vier. Nog steeds die maandag had Verhofstadt al het hele Europese organigram afgezocht naar interessante postjes voor Dehaene, zodat die zeker geen oppositieleider zou worden.
Pas twee dagen later werden de voorkeurstemmen bekend: 1. Dehaene 562.239 stemmen. 2. Verwilghen 419.130 stemmen. 3. Verhofstadt 376.082 stemmen, waarvan dan nog twee ongeldige. Die bijna zeshonderdduizend kiezers van de ex-premier waren dus binnen de vierentwintig uur bedrogen, want niet alleen negeerde hij zijn plebiscitaire opdracht om een nieuwe regering te leiden, hij rende ook halfweg zijn termijn de Senaat uit om zich daar te laten vervangen door Jan Steverlynck, nijvere partijmier van het NCMV en de Christelijke Mutualiteiten. Nog goed dat hij zich niet door een liberaal liet opvolgen.
Mochten wij het bovenstaande beweren, u zou het kunnen klasseren als satire. Maar zoals gezegd is het Manu Ruys die herhaaldelijk, en tot groot ongenoegen van Dehaene, heeft blootgelegd hoeveel geweld de democratie in juni ’99 is aangedaan. En Ruys kan men van veel verdenken, maar bezwaarlijk van satire. Dehaene heeft één kans om zijn vaandelvlucht van drie jaar geleden goed te maken: zich kandidaat stellen voor de Senaat en zijn partij opnieuw in de regering loodsen. Dat maakt voor de CD&V het verschil uit tussen overleven en het definitieve einde, dat onze chef-Wetstraat in De Morgen heeft voorspeld.
Uw dienaar volgt al meer dan veertig jaar het voetbal. Nooit hebben wij geweten dat iemand van Club Brugge op de vlucht sloeg voor zijn verantwoordelijkheid. Zal Jean-Luc Dehaene de eerste zijn?
Koen Meulenaere
