Surrealisme op z’n Belgisch: terwijl de regeringspartijen kibbelen over een verhoging van de normale btw-tarieven, bereidt de Europese Commissie een richtlijn voor die de verlaagde btw-tarieven wil afschaffen.

‘Economische nonsens.’ Zo bestempelde MR-voorzitter Charles Michel het idee van een btw-verhoging vorige week. ‘Dat zorgt voor een amputatie van de koopkracht. Aan de btw wordt niet geraakt’, aldus Michel.

Een duidelijke boodschap. Maar hoe zou de regering, nu ook het spoor van een indexsprong verlaten leek, de begroting 2012 dan bijsturen? Toch via een btw-verhoging?

Het was Etienne de Callataÿ, hoofdeconoom van Bank Degroof, die het debat eind januari geopend had op de Franstalige zender RTBF. Vorige week schoof ook PS-senator Philippe Moureaux een btw-verhoging naar voren als een gemakkelijke en efficiënte maatregel die flink wat geld zou opbrengen. Beiden beoogden een verhoging van het basistarief van 21 procent. Een verhoging met 1 procent tot 22 procent zou volgens de berekeningen 1,2 miljard euro opleveren.

Er volgde forse kritiek. Van Charles Michel, maar ook Open VLD-voorzitter Alexander De Croo noemde de btw-verhoging ‘een plat ballonnetje’. En voor Groen is de btw-verhoging ‘asociaal’.

De nadelige gevolgen op de langere termijn zijn dan ook niet min: hogere btw-tarieven ondermijnen de koopkracht en verhogen de inflatie. Dat zou zorgen voor een spiraal van loon- en indexaanpassingen, en zou de competitiviteit van ondernemingen verminderen. Toch lijkt het nog niet helemaal uitgesloten dat de regering toch beslist om de btw op te trekken. De gemoederen laaien alvast hoog op.

Maar er is iets vreemds aan het debat. Op Belgisch niveau lijkt het van een totaal andere orde dan de gesprekken op Europees niveau, die al een jaar aan de gang zijn. De Belgische politiek concentreert zich op de verhoging van het normale tarief van 21 procent (de verlaagde tarieven in ons land zijn 6 en 12 procent). Ondertussen werkt de Europese Commissie aan een diepgaande hervorming van de btw, waarmee ze vooral het verlaagde tarief wil afschaffen en – anders dan bijvoorbeeld België – het normale tarief wil verlagen.

De Commissie communiceerde haar besluiten daarover op 6 december 2011. ‘Om de intracommunautaire handel te bevorderen en de concurrentiekracht van de Europese Unie te verbeteren, wil de Commissie een grondige btw-hervorming doorvoeren en vooral het gebruik van de verlaagde tarieven beperken en de belastingbasis uitbreiden’, zo klinkt het, want de verlaagde tarieven vormen immers vaak ‘een vermomde subsidie’.

De Europese Commissie wil meer eenvormigheid. Een afschaffing van de verlaagde tarieven zou het de lidstaten mogelijk maken om hun normale tarief te verminderen met 1,9 à 7,5 procent. Zo zouden ze meer op eenzelfde lijn zitten, en dat zou zorgen voor een betere werking van de interne markt.

Behalve de afschaffing van de verlaagde tarieven zal de Commissie ook maatregelen formuleren voor het passagiersvervoer, en voor bepaalde overheidsbedrijven die nu vrijgesteld zijn van btw omdat ze concurrentie vormen met de privésector. Precieze voorstellen volgen eind 2013. Dat de Belgische regering ondertussen mogelijk een totaal andere weg inslaat, lijkt wel erg surrealistisch.

Ingrid Van Daele

22% Een verhoging van het basistarief met 1 procent tot 22 procent zou volgens de berekeningen 1,2 miljard euro opleveren.