De sociale verkiezingen hebben opnieuw niet voor grote verschuivingen gezorgd. De liberale vakbond ACLVB rondt wel voor het eerst de kaap van 10 procent.
Vakbonden en politieke partijen reageren op dezelfde manier op verkiezingsuitslagen: ze vinden altijd wel een aanknopingspunt om een verlies te minimaliseren en toch winstpunten aan te duiden. Na de voorbije sociale verkiezingen, waarbij werknemers in bijna 6800 bedrijven hun vertegenwoordigers in de ondernemingsraden en de comités voor preventie en bescherming op het werk voor de komende vier jaar hebben aangewezen, is dat niet anders geweest. Zowel de leiding van de christelijke vakbond ACV als die van het socialistische ABVV en van de liberale ACLVB heeft redenen om tevreden te zijn over haar resultaat.
Het ACV gaat weliswaar licht achteruit, maar blijft met ongeveer 52 procent van de stemmen veruit de grootste vakbond in Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Meer dan 40 procent van zijn kandidaten werd bovendien verkozen. In de preventiecomités is vier op de tien verkozenen een vrouw.
Het ABVV verliest in vergelijking met 2008 ook een beetje, maar legt zijn resultaat (ruim 35 procent van de stemmen) uit als een handhaving van de vooruitgang die vier jaar geleden werd geboekt. Dat er opnieuw meer stemmen gehaald worden in de socialprofitsector, moet de pil eveneens vergulden.
De ACLVB, ten slotte, is de enige vakbond die effectief vooruitgaat (meer dan 11 procent van de stemmen). Op die manier slaagt de liberale vakbond er voor het eerst in om de kaap van 10 procent te ronden. In commerciële en industriële ondernemingen gebeurt dat met meer dan 2 procent.
De stemmenpercentages van de vakbonden zeggen trouwens niets over de zetelverdeling. Die maakt het overwicht van het ACV nog groter en relativeert de stemmenwinst van de ACLVB in de bedrijven.
De uitslagen tonen ook dat het ACV niet gehinderd werd door de betrokkenheid van de christelijke werknemersbeweging bij het Dexia-debacle. Het ABVV wordt dan weer niet beloond voor zijn vaak militantere opstelling, ook tegenover het federale regeringsbeleid. De ACLVB weet kennelijk meer en meer te overtuigen met zijn aanpak.
De drie vakbonden kunnen in elk geval ook prat gaan op een hoge deelname van de werknemers. Die hadden geen kiesplicht. Globaal bedroeg de opkomst ruim 70 procent, en onder arbeiders zelfs meer dan 80 procent. Alleen de opkomst van jonge werknemers (minder dan 40 procent) viel enigszins tegen.
Hoewel de definitieve uitslagen nog niet bekend zijn (vorige week was 90 procent van alle stemmen geteld), is het nu al duidelijk dat de zestiende sociale verkiezingen in ons land niet tot spectaculaire verschuivingen geleid hebben. Alleen zullen de militanten met de blauwe hesjes aan de overlegtafels in de ondernemingen in verhouding met iets meer zijn en de afgevaardigden die in het groen en het rood gestoken zijn met iets minder.
Patrick Martens
