DI 13 06
Genoeg scherts en luim. Ernstige zaken nu: het WK voetbal.
‘Er zullen ongetwijfeld goede en slechte wedstrijden zijn, en de ploegen die er altijd staan zullen ook nu wel opnieuw op het voorplan treden. Met daarbij één of twee verrassingen. Welke? Geen idee, zo nauwgezet volg ik het niet meer.’
Bovenstaande sterke voorspelling was van Erwin Vandenbergh, en na één verzengend warm weekend wereldbeker waren wij er al van overtuigd dat hiermee het essentiële gezegd was. De eindronde van een WK begint pas echt in de achtste finales. Dat betekent dat de eerste 48 wedstrijden eigenlijk overbodig zijn. Zeker, er zal daar nu en dan weleens een verrassing in te noteren vallen, zoals Erwin raak opmerkt. De Zweden die niet eens kunnen winnen tegen tien man van Trinidad & Tobago bijvoorbeeld. Maar eerlijk gezegd: who cares? Wie per groep vooraf de sterkste twee landen aanwijst, zal van de zestien achtste finalisten er hoogstens twee verkeerd hebben. Voor die twee onverwachte klanten moet je dus 48 matchen uitzweten.
Die hele eerste ronde kan men zich dan ook het best proberen te vermaken met de nevenverschijnselen. Elfenbeinküste! Eerlijk is eerlijk: dat wisten wij niet, dat Ivoorkust in het Duits Elfenbeinküste heet. Nochtans hebben wij in de aanloop naar dit WK vaak genoeg naar de Duitse televisie gekeken, maar op een of andere eigenlijk verontrustende manier is ons dat altijd ontgaan.
Elfenbein! Van Dale Groot Woordenboek Duits-Nederlands, door prof. dr. H.L. Cox. In samenwerking met prof. drs. F.C.M. Stoks, lic. F. Beersmans, dr. D. Otten, en dr. W. de Cubber. Uitgave 1983. Op Knack moeten ze toen vermoed hebben dat er in Duitsland belangrijke ontwikkelingen te verwachten waren, anders was een dergelijke roekeloze uitgave nooit de penningmeester in Roeselare gepasseerd. Wat lezen we, op bladzijde 384? ‘ Elfenbein: (F) (o; -s,-e) 0.1 (zelden mv.) ivoor 0.2 (meestal mv. ) ivoren voorwerp.? schwarzes- zwart ivoor, negerslaven.’
Wat een prachtige taal, niet? Het klinkt gelijk wat minder warm, Elfenbein. Ivoorsnijkunst, in het Duits? Kom op, germanisten onder jullie. Elfenbeinschnitzerei! Ivoren toren? Elfenbeinturm. Er sitzt in seinem Elfenbeinturm. Zou Elfen een afkorting zijn van Elefant? Is ivoor een olifantenbeen? Of een olifantentand?
Kunt u geloven dat wij na Argentinië-Ivoorkust de microbe te pakken hadden? Alle respect voor Gilles De Bilde met zijn rare kleren, alle sympathie voor Bram en Carl in hun Elfenbeinkasteel in de Limburg, maar wij zappen geregeld weg naar de Duitse televisie. Presentiert von Bittburger. Und… T-Mobile. Wij zijn zelfs de Duitse klassiekers opnieuw gaan lezen. Der Kaukasische Kreidekreis, Bertolt Brecht. Biljart um halbzehn, Heinrich Böll. Over het saaie leven van Robert Fähmel. Maxi-cd-box gekocht ook: Die grossen Schlager-Starparaden. Zeven uur Duits muziekgenot. Freddy Quinn, Freddy Breck, en Freddy Willockx.
De Lorelei! Heinrich Heine. Zullen wij de Lorelei nog eens opzeggen? ‘ Die schönste Jungfrau sitzet, dort oben wunderbar, ihr goldnes Geschmeide blitzet, sie kämmt ihr goldenes Haar. Sie kämmt es mit goldenem Kamme, und singt ein Lied dabei, das hat eine wundersame, gewaltige Melodei. Ich glaube die Wellen verschlingen, am Ende Schiffer und Kahn, und das hat mit ihrem Singen, die Lorelei getan.’
Het woord ‘Melodei’ in bovenstaand vers is geen drukfout, en evenmin een dichterlijke vrijheid van Heinrich Heine die het zich wat gemakkelijker wilde maken. Zoals Hugo Claus als hij geen rijmwoord meer vindt. Nee, ‘Melodei’ is een gangbaar Duits woord, althans volgens het bij Knack gebruikte Van Dale Groot Woordenboek Duits-Nederlands, door prof. dr. H.L. Cox. In samenwerking met prof. drs. F.C.M. Stoks, und tutti quanti.
Van die Duitsers wordt veel slechts verteld, maar is dat wel altijd terecht? Wij denken met weemoed terug aan wijlen Jef Anthierens, met wie wij in het begin van Sportmagazine twee jaar hebben mogen samenwerken. Twee zalige jaren. Als Jef kort na de middag terugkwam uit ‘Au bon Accueil’, en onder het luid zingen van ‘ Die Fahne hoch, die Reihen fest geschlossen, ramplamplam‘ de trappen van ons kantoor aan het Brusselse Jamblinne de Meuxplein beklom, verspreidde zich steeds een wolk van vrolijkheid door onze redactie. Waar toen ook onze huidige Knack-directeur Rik Van Cauwelaert werkte. Specialiteit: boksen, cricket, windhondenrennen, en hanengevechten. En volleybal, wat hem later bij zijn opgang in de Roularta Media Group goed van pas is gekomen. Rik, die samen met uw dienaar toen veeleer tot het linkse kamp behoorde, overstemde Jef dan met ‘ Avanti popolo, alla riscossa, bandiera rossa, bandiera rossa‘. En het duurde geen uur of we trokken met zijn allen arm in arm, strijdliederen van diverse strekking zingend, opnieuw naar ‘Au bon Accueil’. Waar de patron zuchtend de radio wat stiller zette.
Van Jef, die op taalkundig gebied zijn gelijke niet had, hebben wij veel geleerd en veel onthouden. Onder andere zijn standaardzin: ‘In 1945, na wat jullie de bevrijding noemen…’ En dan kwam er steevast iets wat vóór 1945 beter was geweest.
WO 14 06
Van Jef Anthierens hebben wij toen ook vernomen dat het Duitse volkslied niet meer ‘Deutschland über alles’ heet. Helaas, althans volgens Jef. Veel voetbalcommentatoren blijven zich daarin vergissen, maar het Duitse volkslied heet ‘Liedes der Deutschen’. Het is in 1841 gecomponeerd door Joseph Haydn, en van tekst voorzien door August Heinrich Hoffmann von Fallersleben. Geen kleine jongens. Dat is nog wat anders dan Lennon en McCartney. Ondenkbaar dat de vrouw van Hoffmann von Fallersleben in de prostitutie zou hebben gezeten. Of aan de cocaïne. Haydn had geen vrouw. Een gevolg van zijn opname als jongeling in het knapenkoor van de Stephansdom, de voorlopers van de Wiener Sängerknaben. Haydn-biografen zullen nu op het huwelijk met Maria Keller wijzen, maar dat was slechts voor de schijn.
Het fameuze ‘Deutschland über alles’ was in het ‘Liedes der Deutschen’ de eerste strofe, en diende sinds de Weimarrepubliek als volkslied. Maar al ten tijde van bondskanselier Konrad Adenauer is die tekst geschrapt. In overleg met bondspresident Theodor Heuss besliste Adenauer in 1952 dat voortaan enkel de derde strofe als officiële tekst voor het Duitse volkslied zou gelden. En dat doet ze vandaag nog altijd, het werd na de hereniging in 1991 bevestigd door president Richard von Weizsäcker en kanselier Helmut Kohl.
‘ Einigkeit und Recht und Freiheit, für das deutsche Vaterland‘, dat is de enige echte officiële aanhef van het Duitse volkslied. Wij zingen verder: ‘ Einigkeit und Recht und Freiheit sind des Glückes Unterpfand. Blüh im Glanze dieses Glückes, blühe deutsches Vaterland.‘ Voilà, zo kunt u de juiste versie nu uit volle borst meeschallen. Indien u daar de behoefte toe voelt natuurlijk. Weet dat het sommigen van uw voorouders slecht bekomen is.
Nochtans een prachtig lied, men zal het moeten toegeven. De enige tekst die erbij in de buurt komt is de volgende: ‘ Een strand zonder water, of land zonder grond, dat is al even erg, als een staart zonder hond. Maar je geld dat verdwijnt met je trouwe kassier, dat is nog niet zo erg, als een café zonder bier.’
Nu we toch bezig zijn: wist u dat het Wilhelmus ook naar Duitse banden verwijst? Men zou zeggen: meer water en vuur dan Nederlanders en Duitsers is moeilijk te vinden. Maar de eerste regel spreekt dat tegen: ‘Wilhelmus va-han Na-hassaue, ben ick van Duitschen bloet.’ Die ‘Duitsch’ staat in dit geval waarschijnlijk voor ‘Diets’, denken wij toch. Diets was toen het Wilhelmus werd geschreven de gangbare taal in de Nederlanden. Maar het blijft raar klinken. Waren wij Nederlander, quod gelukkig non, wij zouden er toch al lang ‘ben ick van e’dlen bloet’ of zoiets van gemaakt hebben.
Het Wilhelmus is het oudste nationale volkslied ter wereld, wist u dat? Nog ouder dan het Japanse, waarvan de tekst wel een paar eeuwen vroeger is gemaakt, maar de muziek pas heel wat later. Volgens vele – niet alle – bronnen is het Wilhelmus rond 1570 geschreven door niemand minder dan Filips van Marnix van Sint Aldegonde. Als burgemeester van Antwerpen een rechtstreekse voorganger van Patrick Janssens. Van wie de eerste noot muziek nog moet gehoord worden. Marnix van Sint Aldegonde was de rechterhand van Willem van Oranje, en wou met het Wilhelmus zijn baas een pleziertje doen. Kortom: een mouwveger.
Er zijn overigens weinig volksliederen waarin zo met de vijand gecollaboreerd wordt als in het Wilhelmus. Er is niet alleen dat toch enigszins besmet klinkend ‘Duitsche bloet’, verder in de eerste strofe klinkt het nog: ‘De koning van Hispanje heb ik altijd geëerd.’ Wie durft zoiets nog zingen, bij officiële gelegenheden? Nog iets: als men de eerste letters van elke strofe van het Wilhelmus achter elkaar zet, krijgt men de naam ‘Willem van Nassou’. Taaltechnisch heet dat een acrostychon.
Zo, hier stoppe ik. Tijd om met het hoofd onder een koude kraan te gaan hangen.
VR 16 06
Franz Beckenbauer gaat trouwen! Mensen toch. En dat staat zomaar in de Knack, zonder voorafgaande waarschuwing voor de hartlijders onder ons. En wij willen onze trouwe vrienden lezers van Bladspiegel één ding verzekeren: als het in Knack staat, geloof dan maar dat het juist is.
Hij gaat niet alleen trouwen, Beckenbauer, hij trouwt met… Heidrun Burmester! Voor wie wij hem in onze column in Sport/Voetbal Magazine nochtans herhaaldelijk gewaarschuwd hebben. De plechtigheid zal plaatsvinden in intieme kring. ‘Als we iedereen moeten uitnodigen die Franz kent, moeten we de Allianz Arena afhuren’, aldus ‘Heidi’ die blijkbaar niet bereid is om haar nieuwe geluk, laat staan haar nieuwe fortuin, te delen. Wat heet, de Allianz Arena. Als we alleen al alle vorige liefdes van Franz uitnodigen, komen we met het Olympisch Stadion erbij nóg niet toe.
Het liefdesleven van ‘der Kaiser’is onwaarschijnlijk. Overtreft dat van Patrick Dewael en Johan Vande Lanotte samen. Doe er dat van Rik Daems ook nog maar bij: Franz vloert ze alledrie moeiteloos. Vier jaar geleden maakte hij al bekend dat hij na twaalf jaar huwelijk ging scheiden van zijn tweede, of eigenlijk derde, vrouw: Sybille Weimar. Naar wie ooit een Duitse republiek is genoemd. Franz wenste meer tijd door te brengen met zijn zoontje Joel-Maximilian, dat hij had verwekt bij zijn maîtresse Heidi Burmester. Een geheim liefdeskind dat door de Daily Mirror, zeer geïnteresseerd in de affaire, ‘ The little Kaiser’werd genoemd.
Franz wenste definitief in te trekken bij zijn Heidi, voor wie hij aan de rand van München een riante villa had gekocht. Zodoende moest hij zelf niet meer elke dag heen en terug naar zijn eigen huis in Kitzbühel pendelen. Heen gaat nog, dat is bergaf, maar terug is een ander paar mouwen. Zeker als de Kabelbahn weer eens defect is.
Sybille was niet de eerste vrouw die Franz heeft gekend, in de voortplantingstechnische betekenis van het woord. Toen hij 18 was kreeg hij al een zoon bij een verzekeringsconsulente, die als hij zich goed herinnert Ingrid heette. Ingrid G., beweren biografen. Met haar is Franz nooit getrouwd. Dat deed hij twee jaar later wel met Brigitte Wittmann, met wie hij de kleine Thomas, die hij dus bij Ingrid G. had verwekt, adopteerde. En met wie hij nog twee andere zonen kreeg: Michaël en Stefan.
Na elf jaar huwelijk was Franz die Brigitte meer dan beu. Ze zijn dun gezaaid, die ’t langer uithouden met een Brigitte. Geen gedraal meer: echtscheiding. Een regeling werd getroffen: Franz betaalde vier miljoen mark, of zes miljoen of tien, en rende vanaf het vredegerecht zo snel zijn benen hem dragen konden tot in het bed van Diane Sandmann. Een fotografe! Doe dit nooit. Scharrel rond naar eigen draagkracht, maar mijd fotografes. Nadien op de rechtbank is het bewijsmateriaal verpletterend.
Die Diane mocht snel opkrassen. Franz, op dat moment trainer van Bayern München, had namelijk zijn oog laten vallen op Sybille Weimar, die instond voor de verplaatsingen van de club. En kennelijk ook voor de nevenactiviteiten tijdens die trips. Huwelijk even later in 1990, toen Franz met de Duitse nationale ploeg net wereldkampioen was geworden in Italië.
Diezelfde Sybille mocht dus in 2002 beschikken (veertien miljoen mark), en over enkele weken, alweer na de wereldbeker, zet Franz zijn handtekening onder een overeenkomst die hem weer eens de helft van zijn geld gaat kosten. Heidi is 39, Franz wordt in september 61. Ze hebben ondertussen alvast twee kinderen: Joel-Maximilian (5) en Francesca (2). Dat brengt het totaal voor Franz op vijf. Op het jonge paar: ein Prooo-sit, ein Prooo-sit, der Gemütlichkeit. (bis)
Koen Meulenaere
