MA / 15 / 11

Gelijk gekregen! Uw dienaar! En niet van een of andere verdwaalde malloot, nee: van de ombudsman van De Standaard. We hadden het hier in het vorige nummer over het drama in Rotselaar, en hoe onze zelfverklaarde kwaliteitspers, ook bekend als De Verwaande Drie, zich weer eens geen haar beter had getoond dan wat ze zelf beschouwt als ‘de boulevardbladen’. Louter toevallig leidde dat tot voorbeelden van het VRT-Journaal en van De Standaard, dat een gigantische foto van het huis van de getroffen familie had afgedrukt. Een flagrante en onnodige schending van de privacy, die bovendien getuigde van een arrogante en neerbuigende opvatting over architectuur en over de bewoners van een bepaald type van woningen.

Omdat onze tekst binnen moet op vrijdag en die van de ombudsman in de maandagkrant prijkt, lopen wij altijd negen dagen achter. En zo kregen wij tot onze verrassing op maandag al gelijk voor iets wat pas op woensdag in Knack zou verschijnen: ook Verhoest vond die foto er ver over. En hij onthulde daarbovenop dat ze ze ook nog gemanipuleerd hadden! Ja maar, enfin. De ombudsman probeerde het te presenteren als een argument pro domo: ze hadden het huisnummer weggefotoshopt, plus de huizen van de buren. Zoals de Russen en de Chinezen dat vroeger, en ongetwijfeld ook vandaag, deden met figuren die uit de gratie waren gevallen.

Wie weet hebben ze op de fotoredactie van De Standaard ook de kleur van het dak veranderd, een tuintje met waterpartij bijgevoegd, en een paar ramen gestoken waar er in werkelijkheid geen zijn. Wij kennen de streek en geloof ons: weinig huizen in Rotselaar hebben vier schoorstenen. Kan er eens iemand zeggen wat dan het nut is van die foto? Ze hadden net zo goed een ander huis kunnen afdrukken. Of een flatgebouw. En het geeft te denken over de betrouwbaarheid van de rest van het beeldmateriaal.

Er viel nog meer te lachen, in café De Ombudsman. De tiende aflevering was het, en daarin gebeurde eindelijk waarop wij al van bij de eerste hadden zitten wachten: de ombudsman moest zichzelf een strenge vermaning geven. Had sinds september alle collega’s de gordijnen in gejaagd door haarfijn elke fout van hen bloot te leggen en publiek te maken, en bleek nu zelf gezondigd te hebben tegen de meest elementaire deontologische regel van ons mooie beroep. Beperkt zich tot een halve bladzijde per week, daar waar de gemiddelde redacteur er vierentwintig vol moet kletsen, en dan nog vindt hij blijkbaar niet de tijd om na te gaan of wat hij schrijft ook correct is. En uitgerekend in een bijdrage over de nieuwe ethische code van onze persbond.

Die was aan bod gekomen in zijn zesde aflevering, de eerste waarin hij bij hoge uitzondering geen enkele collega met naam en toenaam aan de schandpaal had genageld. Al kon je tussen de regels door wel opmaken dat de redactie van De Standaard het in het verleden niet al te nauw had genomen met de eerste Code voor een Eerlijke Journalistiek. En dat er weinig aanwijzingen waren dat dit in de toekomst zou veranderen. Op de regels stond zelfs een expliciete oproep aan de lezer om de vernieuwde codicil te downloaden, en elke schending ervan onverwijld aan hem te melden. Voor het geval hij er zelf over zou hebben gelezen, denken wij dan. Om zelf helemáál geen klap meer te hoeven uitvoeren, dachten ze bij De Standaard.

Nu de rechtzetting in aflevering tien, zonder excuses trouwens. Filip Verhoest: ‘ Ik schreef: “De Vlaamse minister van Media Ingrid Lieten (SP.A) zette tijdens een plechtigheid haar handtekening onder het document. Alle redacties en mediadirecties onder-schrijven de code. Er is een breed draagvlak.” Ik was op de plechtig-heid aanwezig en het stond me voor dat de minister als symboli-sche daad een handtekening plaatste.‘

Het stond hem voor! Maar het is dus niet gebeurd, Ingrid Lieten heeft niets ondertekend. En weet u wie hem op zijn fout heeft moeten wijzen? De ombudsman van de persbond, Flip Voets. Wiens naam, dat hebben wij hier al onthuld, merkwaardig genoeg vervat zit in die van Filip Verhoest. De ene ombudsman moest dus de andere op de vingers tikken. Bovendien had Verhoest met zijn foutieve en misleidende berichtgeving onze eigen gastcolumnist Leo Neels op het verkeerde been gezet, een professor mediarecht nota bene. Als die zijn eigen leerstof zou toepassen, stond de ombudsman wegens een persmisdrijf voor het Hof van Assisen. Gelukkig zijn de gastcolumnisten van Knack minder haatdragend dan de vaste.

Nu bent u, in uw goedheid zullen we maar veronderstellen, geneigd te zeggen: ‘Zo erg is dat toch niet, of de minister dat document nu al dan niet ondertekend heeft?’ Nee, dat zal niet. Doet een hele week niets. Komt één keer buiten om verslag uit te brengen van een voor zijn materie uiterst belangrijke plechtigheid, en brengt het dan voor elkaar om iets te zien wat niet gebeurd is! En dat wijst week na week alle anderen terecht. Er zijn grenzen.

En niet alleen dat, in zijn rechtzetting zwijgt hij zedig over een tweede en minstens even grove fout in zijn zelfde bijdrage over de ethische code: ‘ Lieten zei te geloven in zelfregulering zonder politieke inmenging, maar ze houdt wel een stok achter de deur. De subsidies die haar departement aan de pers toekent, zijn voortaan afhankelijk van de voorwaarde dat het mediabedrijf de Raad voor Journalistiek erkent en de nieuwe code effectief ter harte neemt.‘

En ook dát klopt niet. Zeker, de minister heeft die passage uitgesproken. Het zou er nog moeten bij komen dat hij ook daarin verkeerd was. We mogen wel aannemen dat de tekst van die speech in de persmap zat, zo niet heeft de persbond aan iedereen het goede voorbeeld gegeven van hoe een slechte persconferentie te organiseren. Maar betaalt u de niet onaanzienlijke prijs van een kwaliteitskrant omdat ze de woorden van onze politici letterlijk overnemen zonder te controleren of die ook juist zijn? Wat moet u dan verwachten van de rest van de berichtgeving?

Wat Ingrid Lieten vertelde, was fout. Wim Criel, onze eigen juridische adviseur van Knack en drijvende kracht achter de nieuwe gedragsregels, nam haar meteen na haar toespraak apart om erop te wijzen dat ze de mediabedrijven alleen mocht oproepen om de code te aanvaarden, en dat ze haar subsidies er zeker niet afhankelijk van mocht maken. Maar de ombudsman – hing hij in de wolken of hing hij in de drank? – heeft dat niet opgemerkt.

Dus samengevat: iets wat niet gebeurd is heeft hij wel gezien, en iets wat wel gebeurd is heeft hij niet gezien. Van een journalist van een zelfverklaarde kwaliteitskrant verwacht je dat hij checkt wat hij schrijft. Doet hij dat niet, dan is er de ombudsman om hem terecht te wijzen. Veegt de ombudsman zelf zijn voeten aan de basisregel van onze plichtenleer… Tja, dan rest de heer hoofdredacteur slechts één laatste middel. Wij hebben altijd sinterklaas als deadline vooropgesteld, maar het zal een paar weken vroeger zijn.

DI / 16 / 11

Den Baard wordt geen premier. Het is niet officieel want hij heeft het zelf verklaard, maar het risico dat ook die ramp op onze kop valt, is toch een weinig afgenomen. Al was het misschien zo slecht niet geweest.

Een premier die door ongezien gepruts massa’s belastingopbrengsten weggooit (Sabena-akkoord, ABX), die sloten gemeenschapsgeld naar zijn eigen bedrijf (Electrawinds) en zijn eigen sportclub (BC Oostende) sluist, die schriftvervalsing en boekhoudfraude pleegt (begrotingen), die door zijn hopeloze politieke en wetgevende gebroddel (provinciale kieskringen, financieringswet, Zilverfonds) voor een complete bestuurlijke impasse en een acute bedreiging van de welvaart van een hele bevolking zorgt, die door zijn onkundige leiding en zijn totale gebrek aan mensenkennis zijn partij (SP.A) niet op de rand van de afgrond maar op de bodem van het ravijn heeft geduwd, die zijn stad (Oostende) heeft teruggebracht naar de vroege middeleeuwen, die liegen en bedriegen niet zijn tweede maar zijn eerste natuur mag noemen, die er niet voor terugdeinst om in het professionele basketbal drie tegenstanders om te kopen, zo’n premier beantwoordt perfect aan het imago van België in het buitenland.

Het blijft in elk geval spannend: zal hij, die tot nu toe mislukt is in alles wat hij heeft ondernomen, eens één enkele keer iets succesvol afronden? Toen wij in ons vertrouwde turfkantoor op het tegendeel wilden gaan inzetten, bleken ze die weddenschap niet te aanvaarden.

WO / 17 / 11

Hier zie, wat lezen we nu in Humo? Monseigneur Léonard heeft Rudy Borremans herbenoemd. U weet wel, de alternatief geaarde priester uit Kortenberg die door de progressieve kardinaal Godfried Danneels was ontslagen, officieel omdat hij de celibaatsverplichting aan zijn laars lapte. Dat zijn geaardheid heeft meegespeeld, dat ze in de kerk meer hebben tegen homofielen dan tegen pedofielen, durft een mens niet te opperen. De conservatieve aartsbisschop André-Joseph Léonard heeft hem nu herbenoemd. Als een vorm van immanente gerechtigheid.

Tiens, zou het nu kunnen dat ze dat vergeten te geven zijn in het VRT-Journaal? Wij menen daar niets over gehoord of gezien te hebben. En wij letten nochtans goed op. Zeker is dat Rik Torfs niet in de studio zat, op zich al vreemd.

U moet zich even voorstellen dat het omgekeerde was gebeurd: monseigneur Léonard ontslaat Rudy Borremans. Zou er in Het Journaal nog plaats geweest zijn voor één druppeltje regen? Voor één overstroomd beekje? Voor één familiedramaatje? Voor één Catherientje Van Eylen? Dat dachten wij niet.

Nu: niets. Niet in Het Journaal, niet in TerZake, niet in Reyers Laat. De grootste antiklerikaal wordt er toch opstandig van? Er zijn maar drie mogelijkheden: ofwel is het een gebrek aan objectiviteit, ofwel is het vooringenomenheid, ofwel is het partijdigheid. Misschien kan Sandra De Preter daarover opheldering brengen, de volgende keer dat ze haar opwachting maakt in de commissie media.

DO / 18 / 11

De N-VA dreigt na Kim Geybels een tweede nieuw verkozen parlementslid te moeten ontslaan. En opnieuw een met een hoog babe-gehalte. Het gaat om voormalig reporter Siegfried Bracke, die daarenboven een gerechtelijke veroordeling riskeert.

Om vuige electorale redenen stelde Bracke zich bij de vorige verkiezingen niet, zoals wettelijk verplicht, kandidaat in de provincie waar hij woonde, Antwerpen, maar in de provincie die de partijstrategen het nuttigst vonden: Oost-Vlaanderen. Bracke, die officieel in Mol resideerde in het huis van zijn voorlopig laatste echtgenote Marina Nuyts, huurde inderhaast een nepadresje in de Zuidstationstraat in Gent, dicht bij de hoerenbuurt, teneinde de fraude juridisch in te dekken.

Maar: hij is nu verkozen en woont nog altijd in Mol. Zo nu en dan, als het weer eens ruzie is geweest onder het echtelijke dak, overnacht hij wel in Gent, vermoedelijk in het genoemde pand in de Zuidstationstraat, maar in werkelijkheid woont hij in Mol. Erger: volgens de officiële website van N-VA is hij gedomici-lieerd in de Zuidstationstraat in Gent, volgens de even officiële website van de Kamer is hij gedomicilieerd in de Pater Van Henxthovenstraat in Mol. Twee adressen. Dat ruikt naar een overtreding van de wet, en dat ruikt wel heel sterk naar kiezersbedrog, waar de N-VA’ers vóór ze regierungsfähig waren zo tegen ten strijde trokken.

Daarnaast staat ook vast dat Marina Bracke-Nuyts nog veel minder in Gent woont, en daar ook nooit verblijft. Wij zijn ter controle, en zoals de Code voor een Eerlijke Journalistiek het ons oplegt, met haar foto doorheen de Zuidstationstraat getrokken. Iedereen aangesproken en overal gaan aanbellen, niemand had haar ooit gezien. Op één adres werd niet opengedaan omdat de bewoner er niet was: bij Bracke.

Bedrog als dit, van mensen die ons opleggen wat we moeten doen en laten, mag niet zomaar passeren. Als de parlementsvoorzitter en de procureur hun werk ernstig zouden nemen, was Bracke nu al vervolgd voor minstens één strafbaar feit: voor valsadresvoering of voor een schijnhuwelijk.

VR / 19 / 11

Vorige week zat er een sterke reportage in TerZake. Ze was dan ook aangekocht bij de Nederlandse televisie. Die waren in Sardinië gaan rondneuzen in het dorpje waar Silvio Berlusconi zijn buitenverblijf heeft en zijn licht aangebrande feestjes houdt. De plaatselijke bevolking bleek niet erg ingenomen met het gedrag van de premier. Ofwel hadden ze alle positieve stemmen uit de montage geknipt, wantrouw steeds journalisten.

Een deftige en al wat oudere heer, een dottore, lid van de oppositie, hief de armen ten hemel, richtte zich rechtstreeks tot de kijkers, en riep ons vertwijfeld toe: ‘Kent u één ander land waar de eerste minister jongere vrouwen bepotelt, hen tot seks met hem dwingt, en hen dan nadien beloont met een politieke functie?’

Ja meneer, zo’n land kennen wij.

door Koen Meulenaere

Bracke dient voor minstens één strafbaar feit te worden vervolgd: valsadresvoering of een schijnhuwelijk.