Tijdens de communautaire onderhandelingen van de laatste maanden werden weer heel wat nieuwe termen geïntroduceerd en onder het stof vandaan gehaald.
Al voor de federale verkiezingen van 10 juni 2007 rolden de Vlamingen, en dan vooral de leden van het kartel CD&V/N-VA, uitgebreid met de spierballen. Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) keek bijvoorbeeld uit naar een Copernicaanse omwenteling: de verschuiving van het zwaartepunt van het beleid van het federale niveau naar de re-gio’s. Het afgelopen jaar bleef hij daar geregeld mee uitpakken, vaak gekoppeld aan het dreigement dat Vlaanderen alleen met de beloofde bijdrage aan de federale begroting over de brug zou komen als er een fatsoenlijke staatshervorming kwam. Vlaams Parlementslid Eric Van Rompuy (CD&V) had het dan weer over een Big Bang, en waarschuwde er een jaar geleden al in Knack voor dat zijn partij geen genoegen zou nemen met een communautaireCola Light.
In ruil voor een staatshervorming of voor de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde willen de Franstaligen echter een hele rist eisen ingelost zien. Om te beginnen is er de benoeming van de burgemeesters van de faciliteitengemeenten Kraainem, Linkebeek en Wezembeek-Oppem. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Marino Keulen (Open VLD) weigert dat drietal nu al meer dan een jaar te benoemen omdat ze in hun gemeente Franstalige oproepingsbrieven voor de verkiezingen hebben rondgestuurd. Dat druist in tegen de zogenaamde rondzendbrief-Peeters uit 1997, waarin staat dat een Vlaamse gemeente verplicht is om Nederlandstalige brieven te versturen. Een Vlaamse gemeente met taalfaciliteiten mag daar alleen van afwijken als een inwoner uitdrukkelijk om een Franse vertaling vraagt nadat hij een Nederlandstalige brief heeft ontvangen. Een recent arrest van de Raad van State bepaalt nu dat de rondzendbrief-Peeters altijd moet worden toegepast, ook als gemeenten een opdracht krijgen van de federale overheid.
In die context duikt ook vaak de Vlaamse wooncode op: Vlaanderen eist tegenwoordig dat wie een sociale woning wil huren Nederlands moet leren. Sommigen beweren dat Franstalige kandidaat-huurders daardoor gediscrimineerd worden. Onlangs verwierp het Grondwettelijk Hof de vraag van de Franse Gemeenschapsregering om die maatregel te vernietigen. Het Hof stelt wel dat de verbintenis om Nederlands te leren niet mag gelden voor wie een sociale woning wil huren in een faciliteitengemeente.
Kort na de federale verkiezingen werd veel gepraat over het inschrijvingsrecht (soms ook uitschrijvingsrecht genoemd), een begrip waar-over het Egmontpact dertig jaar geleden al struikelde. Dat houdt in dat Franstaligen uit Halle-Vilvoorde, en niet alleen uit de faciliteitengemeenten, na de splitsing van de kieskring in Brussel zouden mogen gaan stemmen.
De laatste tijd werd ook de roep om een corridor, een fysieke verbinding tussen Brussel en Wallonië, steeds luider. Vandaag vormen de Vlaamse randgemeenten een buffer tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Waals Gewest. In de loop der jaren circuleerden de meest uiteenlopende scenario’s om die buffer te doorbreken. Zo is er de klassieke Franstalige eis om de zes faciliteitengemeenten rond Brussel (Linkebeek, Drogenbos, Sint-Genesius-Rode, Wemmel, Kraainem en Wezembeek-Oppem) bij Brussel te voegen. Omdat zoiets voor de Vlamingen totaal onbespreekbaar is, werden vaak meer bescheiden versies op de onderhandelingstafel gelegd. De aanhechting van Sint-Genesius-Rode bijvoorbeeld. Tijdens de gesprekken over Brussel-Halle-Vilvoorde werd eerder deze maand zelfs gepraat over een wel erg nauwe doorgang tussen Brussel en Wallonië: Vlamingen en Walen zouden samen het stuk van de Waterloosesteenweg in Sint-Genesius-Rode beheren, en eventueel de Alsembergse-steenweg. Op die manier zou een ‘brug’ ontstaan tussen Ukkel (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) en Waterloo (Waals Gewest). De roep om zo’n corridor wordt vaak uitgelegd als een voorzorgsmaatregel van de Franstaligen om Brussel nog te kunnen bereiken nadat Vlaanderen zich onafhankelijk heeft verklaard.
DOOR ANN PEUTEMAN
