BELGIË JAAROVERZICHT

TREINRAMP In Buizingen nabij Halle botsen op 15 februari twee passagierstreinen. Er vallen 18 doden. © REUTERS

RONALD J.

*In Halen worden twee verkoolde lichamen teruggevonden in een uitgebrande wagen. De 18-jarige Shana Appeltans en haar 22-jarige vriend Kevin Paulus blijken in koelen bloede omgebracht door de buurman van de familie Appeltans. De ware aard van leraar Ronald J. schokt Loksbergen en omgeving, zeker wanneer daden uit het verleden naar boven komen. J. bekent tijdens de ondervragingen onder meer de jarenlang onopgehelderde moord op Annick Van Uytsel.

CONGO 50 JAAR ONAFHANKELIJK

*Minister van Buitenlandse Zaken Steven Vanackere (CD&V) verandert het geweer van schouder in de Belgische Congopolitiek en stelt zich tijdens zijn bezoek aan president Joseph Kabila collegiaal op. In tegenstelling tot zijn voorganger, Karel De Gucht (Open VLD), krijgt hij een uitnodiging voor de 50e verjaardag van de Congolese onafhankelijkheid. In eigen land wordt de discussie gevoerd of koning Albert moet ingaan op zijn uitnodiging. Uiteindelijk zal de koning toezeggen. Hij, noch premier Yves Leterme (CD&V) legt echter een verklaring af op de festiviteiten.

DRONKEN DAERDEN?

*Federaal minister van Pensioenen Michel Daerden (PS) laat zich meermaals van zijn vrolijkste kant zien. Absoluut hoogte- of dieptepunt is zijn minutenlange lallende tussenkomst in de Senaat over een groen- en een witboek voor de hervorming van de Belgische pensioenen. ‘Papa’ Daerden ontkent dat hij dronken was. Zijn partij blijft achter haar minister en stemmenkanon staan, ook wanneer hij later op het jaar onder vuur komt te liggen omdat hij als Waals minister onterecht contracten zou hebben toegekend aan het revisorenkantoor van zijn zoon. Daerden ontkent opnieuw, maar een aantal contracten wordt herbekeken.

WESTERSCHELDE

*Na een jarenlange juridische strijd beslist de Nederlandse Raad van State dat de verdieping en de verruiming van de Westerschelde mogen doorgaan. De baggerwerken om grotere containerschepen in de Antwerpse haven toe te laten, gaan van start.

STAKENDE CIPIERS

*Na een gijzeling van een personeelslid gaan de cipiers van de gevangenis van Andenne in staking. De actie zal een week duren en krijgt navolging van collega’s in andere gevangenissen. Ook in Sint-Gillis leggen cipiers het werk neer, nadat het overleg over het personeelstekort niets opleverde. De overbevolkte Belgische gevangenissen blijven een zorgenkind voor minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V). Lege cellen in Nederland brengen enig soelaas. Zo’n 500 Belgische gedetineerden worden tijdelijk ondergebracht in een strafinrichting in Tilburg. Er zijn plannen om die transfer uit te breiden.

LÉONARD AARTSBISSCHOP

*De Naamse bisschop André-Mutien Léonard volgt kardinaal Godfried Danneels op als aartsbisschop. Hij verandert zijn voornaam in André-Joseph, maar zijn ideeën blijven conservatief. Na herhaalde gecontesteerde uitspraken over onder meer homoseksuelen oogst hij een storm van protest door aids ‘een soort immanente gerechtigheid’ te noemen. De aartsbisschop zegt verkeerd begrepen te zijn, maar neemt zijn woorden niet terug. Zijn woordvoerder, Jürgen Mettepenningen, weigert de communicatie van zijn baas nog langer te verdedigen en stapt op. Hij noemt Léonard ‘een spookrijder die denkt dat alle anderen verkeerd zijn’.

NO-GOZONES

*Na een reeks overvallen op studenten beslist de Franstalige industriële hogeschool om een reeks lessen weg te halen uit haar campus in Anderlecht. Het voorval heropent de discussie over de zogenaamde no-gozones in Brussel. Twee dagen later openen de daders van een mislukte overval op een wisselkantoor in Brussel het vuur op de politie. Het Brusselse parket kondigt na overleg met de verschillende bevoegde overheden en ministers een nultolerantie aan voor enkele probleemwijken in Anderlecht.

*De eerste criminaliteitscijfers na de ingrepen geven opmerkelijke resultaten. De straatcriminaliteit in de Anderlechtse Kuregemwijk is met een derde gedaald sinds de nultolerantie van kracht is.

*Aan het vredegerecht in Brussel schiet een man de vrederechter en een griffier dood. Hij zou wraak hebben willen nemen voor een eerdere uitspraak van de rechter.

OOSTERWEEL

*Eind maart bereikt de Vlaamse regering een akkoord over de Oosterweelverbinding. Er komt geen viaduct, maar wel een reeks tunnels. Voorwaarde is wel dat die haalbaar, betaalbaar en snel realiseerbaar zijn. Uiteindelijk blijkt een tunnel iets meer te zullen kosten, maar aangezien de stad Antwerpen mee zal betalen vormt dat geen bezwaar. De Lange Wapper is definitief van de baan. Open VLD kan zich echter niet vinden in het besluit. Schepen van Financiën Luc Bungeneers zegt te zullen opstappen. Zijn partijgenoot Ludo Van Campenhout blijft burgemeester Patrick Janssens (SP.A) trouw. Na bemiddeling van onder meer oud-voorzitter Bart Somers blijft Open VLD in het Antwerpse stadsbestuur. De partij heeft naar eigen zeggen garanties gekregen dat de Antwerpenaar tot 2018 geen hogere belastingen zal hoeven te betalen.

GELLINGEN

*Gasnetbeheerder Fluxys wordt door de correctionele rechtbank van Doornik vrijgesproken van elke strafrechtelijke verantwoordelijkheid voor de ontploffing in Gellingen in 2004. Alleen een architect, een aannemer en een opzichter worden veroordeeld. De slachtoffers en het parket gaan in beroep.

NACHTVLUCHTEN

*Er komt een einde aan de jarenlange onenigheid over het vliegverkeer boven Brussel. De federale regering legt vluchtprocedures, baangebruik en geluidsnormen vast in een wet. Er zal meer gevlogen worden boven de Brusselse kanaalzone en minder ’s nachts.

B-H-V-IMPASSE

*Koninklijk opdrachthouder Jean-Luc Dehaene (CD&V) laat weten dat zijn voorstel om de B-H-V-crisis te ontmijnen niet klaar zal zijn tegen Pasen. Op 20 april beschouwt hij zijn opdracht als vervuld. Een akkoord is er niet. Open VLD gelooft niet meer in de onderhandelingen en verlaat de regering. Premier Yves Leterme (CD&V) kan niet anders dan het ontslag van zijn regering aanbieden.

Er komen vervroegde verkiezingen. In de helft van de gemeenten in Halle-Vilvoorde weigeren de burgemeesters om die te organiseren aangezien de kiesomschrijving B-H-V in strijd is met de grondwet.

HOOFDDOEK

*De Raad van State schorst het algemeen verbod op het dragen van levensbeschouwelijke kentekens in het Gemeenschapsonderwijs (GO!). De RvS stelt intussen een vraag aan het Grondwettelijk Hof om na te gaan of zo’n verbod niet door het parlement moet worden opgelegd. In de scholen die het verbod hebben ingesteld, blijft het wel van kracht.

PEDOPRIESTERS

*In zijn paasboodschap zegt aartsbisschop André-Joseph Léonard dat de katholieke kerk jarenlang het probleem van de pedofilie in de kerk heeft onderschat. Enkele dagen daarna neemt de Brugse bisschop Roger Vangheluwe verrassend ontslag. Hij bekent dat hij jarenlang zijn neef seksueel heeft misbruikt. Kardinaal Danneels ontkent dat hij geprobeerd heeft om de zaak stil te houden, maar geeft later wel toe dat hij Vangheluwe tot ontslag heeft moeten dwingen zodra hij van de feiten op de hoogte was. Danneels wordt min of meer tot die bekentenis gedwongen omdat het slachtoffer van Vangheluwe een bandopname van zijn gesprek met de kardinaal bezorgt aan de krant De Standaard. Vangheluwe zoekt de luwte op in de abdij van Westvleteren, en trekt zich na ruim vier maanden terug ‘in het verborgene’. In Brugge wordt hij opgevolgd door Jozef De Kesel, die meteen een lans breekt voor niet-celibataire priesters. Hij krijgt de steun van onder meer de Antwerpse bisschop Johan Bonny.

OPERATIE KELK

*Het Brusselse parket houdt huiszoekingen in het aartsbisdom in Mechelen, bij kardinaal Danneels thuis, in de Sint-Romboutskathedraal en bij de commissie-Adriaenssens, die seksueel misbruik in de kerk onderzoekt. Alle leden van de commissie-Adriaenssens nemen ontslag. Ze zijn geschokt omdat de vertrouwelijke dossiers van de slachtoffers zijn meegenomen. De slachtoffers zelf tonen zich eveneens misnoegd, omdat zij niet betrokken worden bij het onderzoek van de Kamer van Inbeschuldigingstelling. Die oordeelt in haar arrest dat de huiszoekingen ongeldig zijn. De dossiers die bij de commissie-Adriaenssens in beslag zijn genomen, moeten worden teruggegeven. Later vernietigt het Hof van Cassatie het arrest omdat de burgerlijke partijen niet gehoord werden. Onderzoeksrechter Wim De Troy wordt gewraakt na een verzoek van Fernand Keuleneer, de advocaat van Danneels.

Ondertussen noemt het rapport van Peter Adriaenssens de dingen bij hun naam. Er is sprake van zwaar seksueel misbruik, veelal bij zeer jonge slachtoffers.

Alle getuigen komen ook nog eens aan het woord in een bijzondere commissie in de Kamer. Rik Devillé van de werkgroep Mensenrechten in de Kerk beschuldigt bepaalde parketten ervan dat ze meegeholpen hebben aan de doofpotoperatie.

GEEN REGERING

*Bij de verkiezingen duiken enkele verrassende kandidaten op. VRT-journalist Siegfried Bracke trekt de Oost-Vlaamse N-VA-lijst. Mensenrechtenspecialiste Eva Brems krijgt dezelfde plaats op de Groen!-lijst in Leuven. CD&V speelt de bekendheid van kerkjurist Rik Torfs uit op de Senaatslijst.

In Vlaanderen worden Bart De Wever en zijn N-VA afgetekend de grootste partij. Alleen Groen! gaat nog lichtjes vooruit, alle andere partijen moeten inleveren. Bij CD&V neemt voorzitster Marianne Thyssen ontslag. Ze wordt opgevolgd door Wouter Beke.

In Wallonië is Elio Di Rupo met zijn PS oppermachtig. Hoewel de beide overwinnaars op de meeste punten diametraal tegenover elkaar staan, heerst er aanvankelijk een gematigd optimisme over de formatiegesprekken. De Wever steekt van wal als informateur, daarna volgt Elio Di Rupo als preformateur. Wanneer hij in zijn opdracht mislukt, worden Kamervoorzitter André Flahaut (PS) en Senaatsvoorzitter Danny Pieters (N-VA) aangesteld als bemiddelaars. Ook dat is geen succes. Het is opnieuw de beurt aan Bart De Wever, die dit keer als koninklijk verduidelijker de standpunten van de partijen dichter bij elkaar moet brengen. Nog voor zijn compromistekst goed en wel uitgedeeld is, schieten de Franstalige partijen hem af.

De koning richt dan zijn hoop op een nieuwe bemiddelaar, oud-vicepremier Johan Vande Lanotte (SP.A). Zijn methodiek lijkt te werken, maar zijn opdracht wordt onder meer bemoeilijkt door enkele flaters van zijn partijgenoot en medeonderhandelaar Frank Vandenbroucke, die daarna de onderhandelingstafel verlaat. De Wever neemt voor het eerst het woord ‘verkiezingen’ in de mond. Als ook Vande Lanotte zou mislukken, lijkt weinig een nieuwe stembusgang in de weg te staan.

PARACHUTEMOORD

*De meest opmerkelijke assisenzaak van het jaar is die rond de parachutemoord. Het fel gemediatiseerde proces valt op door de persoonlijke beschuldigingen en verrassende wendingen. Hoofdverdachte Els Clottemans wordt in de pers openlijk bekritiseerd, maar wanneer ze zonder bewijzen schuldig wordt bevonden en 30 jaar cel krijgt, is er toch veel onbegrip over het oordeel van de jury. De advocaat van de tegenpartij, Jef Vermassen, ontvangt doodsbedreigingen. De Belgische assisenprocedure staat opnieuw ter discussie.

ASIELCRISIS

*Wanneer het jaareinde erg koud blijkt, wordt de asielcrisis plots hoogdringend. Fedasil, het federale agentschap voor de opvang van asielzoekers, luidt al een jaar lang de alarmbel. Zo’n 1000 asielzoekers verblijven in hotels, duizenden anderen hebben geen dak boven het hoofd. na felle discussies onder ministers stelt het federale kernkabinet enkele militaire kazernes open als tijdelijk onderkomen voor de vluchtelingen. 2010 is met meer dan 20.000 asielaanvragen een recordjaar.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content