Ministers publiceren wel fraaie opiniestukken, maar een coherent beleid blijft uit.

Aan de grondslagen van de sociale bescherming wil hij niet raken, zegt Patrick Dewael (VLD) voor alle duidelijkheid. In een opiniebijdrage in De Standaard beschrijft de vice-premier en politieke woordvoerder van de Vlaamse liberalen in de federale regering ‘een liberaal recept’ om de sociale zekerheid in een vergrijzende samenleving betaalbaar te houden.

Dat recept bestaat uit drie ingrediënten. De overheidsschulden moeten nog sneller worden afgebouwd, want nu betalen we ons blauw aan intresten en die miljarden euro’s zouden veel beter gebruikt kunnen worden voor de sociale zekerheid en voor de pensioenen in het bijzonder. Voorts moet de werkgelegenheidsgraad omhoog, meer mensen moeten dus langer aan het werk. En ten slotte vindt Dewael dat de overheid te veel uitgeeft. Hij wil een debat over haar kerntaken, zonder te vervallen in ‘een blinde privatiseringsgolf’. En zeker in de gezondheidszorg moet de uitgavengroei veel strakker in de hand worden gehouden.

Het recept van Dewael kan worden beschouwd als een late reactie op het opiniestuk dat de smaakmakers van de Vlaamse socialisten in de federale regering, Johan Vande Lanotte en Frank Vandenbroucke, al in het begin van het jaar in diezelfde krant publiceerden. Ook zij hadden het over budgettaire discipline en schuldafbouw, meer mensen met een langere loopbaan om ‘een fatsoenlijke welvaartsstaat’ te behouden, en een gezondheidszorg die beter aangepast moet zijn aan de behoeften van een bevolking die ouder wordt.

Niet dat er geen accentverschillen zijn tussen beide opinies. De VLD botste de laatste jaren meer dan eens met de socialistische ministers van Sociale Zaken (Vandenbroucke en nu Demotte) over de uitgavengroei in de ziekteverzekering. De SP.A gelooft duidelijk niet zomaar in het liberale credo dat dalende loonkosten automatisch meer banen zullen opleveren. Dewael ‘vergeet’ allicht iets te zeggen over het belang van een tweede pensioenpijler voor de ‘actieve senioren van morgen’.

De hoofdlijnen van de analyses en remedies lopen evenwel niet zo ver uiteen. Toch komt de regering op conferenties, aan rondetafels en op bijzondere ministerraden in Gembloers en Raversijde niet verder dan een budgettair, economisch en sociaal beleid dat uiteenvalt in vele kleine stukken en brokken. Voor een samenhangend antwoord op het probleem van de vergrijzing en de financiering van de sociale zekerheid hebben Dewael, Vandenbroucke, Vande Lanotte en andere paarse kopstukken voorlopig geen tijd. In het ‘scharnierjaar 2004’ zijn het eerst verkiezingen, helaas.

Patrick Martens

Het economisch en sociaal beleid valt uiteen in vele kleine stukken en brokken.