Op zondag 5 juni kiest Peru een nieuwe president. De linkse nationalist Ollanta Humala neemt het in de tweede ronde op tegen Keiko Fujimori, dochter van ex-president Alberto Fujimori, die een celstraf van 25 jaar uitzit voor corruptie en schendingen van de mensenrechten.
Kiezen tussen Humala en Fujimori is zoals kiezen tussen aids en kanker’, zei Mario Vargas Llosa, winnaar van de Nobelprijs voor de Literatuur, in de aanloop naar de eerste ronde van de Peruaanse presidentsverkiezingen. Toch wordt een van beiden deze week de nieuwe president. Humala, heel populair bij de armen, won de eerste ronde overtuigend met 31,7 procent van de stemmen. Parlementslid Keiko Fujimori won nipt van voormalig premier Pedro Pablo Kuczynski.
‘Met Fujimori gaan de criminelen en moordenaars van de gevangenis naar de regering’, zei Vargas Llosa, zelf presidentskandidaat in 1990, aan de Spaanse krant La Vanguardia. Keiko Fujimori was in de jaren negentig de first lady van haar vader Alberto Fujimori. Na aanvankelijke economische successen vergleed diens beleid in een steeds autoritairder regime. Fujimori werd in 2009 tot 25 jaar cel veroordeeld, onder meer voor het inzetten van doodseskaders die tientallen onschuldigen om het leven brachten. Dochter Keiko heeft zijn beleid altijd verdedigd in het teken van de strijd tegen de maoïstische guerrillabeweging Lichtend Pad. Volgens critici wil Fujimori het presidentiële lint om haar vader amnestie te verlenen.
Voormalig legerofficier Ollanta Humala van zijn kant leidde in 2000 een mislukte militaire revolte tegen Fujimori. In 2006 deed hij een gooi naar het presidentschap met een radicaal links programma. Dwepend met de Venezolaanse president Hugo Chavez hoopte hij de linkse golf in Latijns-Amerika tot Peru te laten uitdijen. Zijn band met Chavez deed hem echter de das om, en hoewel Humala ondertussen uitdrukkelijk afstand deed van de Venezolaanse president, gelooft de helft van de Peruanen dat hij hetzelfde autoritaire en populistische pad zal bewandelen.
Humala wil voor Peru nadelige vrijhandelsovereenkomsten herbekijken en de staat meer zeggenschap geven in de telecom- en de transportsector. Ook belooft hij een eerlijker verdeling van de inkomsten uit de mijnbouw. Peru is, met een groei van 8,8 procent in 2010, een van de sterkst groeiende economieën ter wereld, maar de ongelijkheid blijft groot: een derde van de Peruanen leeft in armoede. Tegenstanders vrezen dat Humala de Peruaanse economie met een interventionistische politiek rechtstreeks naar de afgrond zal leiden. Fujimori daarentegen beloofde het vrijemarkt-beleid van haar vader en van huidig president Alan Garcia voort te zetten.
Hongerig om de centrumkiezers slikken beide kandidaten hun meest controversiële standpunten in nu de stembusslag nadert. Humala spreekt zijn eigen verkiezingsprogramma tegen met de belofte vrijhandelsakkoorden met de Verenigde Staten en China te respecteren. Fujimori, die nipt voorop ligt in de peilingen, doet voor het eerst schuchter afstand van de excessen van het regime van haar vader.
Jan De Deken
