De moslims zitten in de ramadan. Islamoloog en jihadi-onderzoeker Montasser AlDe’emeh gaat vier weken bij Vlaamse moslims langs om ’s avonds ‘het vasten te verbreken’. Deze week het slot: ‘Ze snakken naar de tijd dat de ramadan in de winter viel.’
Deze week volgen we de leerlingen van het zesde jaar in het Lyceum Martha Somers in Laken. ‘Ze vieren de iftar samen, en nemen zo ook afscheid van de middelbare school. Het is een ultieme kans om nog eens samen te zijn voor de proclamatie’, zegt directeur Dirk Michiels (ze zijn intussen afgestudeerd).
De ondergaande zon valt de schoolgangen binnen. De leerlingen en moeders koken samen. De rijk gevulde schotels worden aangedragen, de refter vult zich met kruidige geuren en warme kleuren. Vierentwintig aanwezige leerlingen en acht leerkrachten schuiven aan de lange tafel aan.
‘De zesdejaars die we dit jaar hebben afgeleverd zijn stuk voor stuk fantastische mensen die verscheidenheid accepteren. Het zijn moderne kinderen die weleens uitgaan, fuiven en soms zin hebben in een cocktail’, vertelt leerlingenbegeleidster Elisabeth Devoghelaere. ‘Wat de lagere jaren betreft, is het minder makkelijk omdat zij hun identiteit volop aan het vormen zijn. Ze zijn traditioneler en volgen een meer letterlijke beleving van de islam. Maar problemen hebben we niet gehad. Geen kinderen die weigerden mee te doen in de muziekles, of zo. En zwemlessen liggen altijd gevoelig, vanwege de hoofddoek en het feit dat jongens en meisjes samen zwemmen. Dat is niet nieuw.’
Het is tijd, we mogen eten. We beginnen met soep, daarbij eten we een gezoet gebak en dadels. Daarna is de keuze eindeloos. ‘Dit jaar viel de ramadan pal tijdens de examens, en dat liet zich bij de leerlingen voelen’, zegt Devoghelaere. ‘Ze snakken naar de tijd dat de ramadan in de winter viel, dan hoefden ze minder lang te vasten. Druk voel je niet echt. Enkelen hebben niet gevast omdat ze het moeilijk konden combineren met de examenperiode. Nadien halen ze het wel in, zeggen ze.’
Al gauw wordt er gepuft en geblazen. Er wordt gepraat en gelachen, er worden foto’s genomen en herinneringen opgehaald. De leerlingen vertellen hun ervaringen met de ramadan, de betekenis die hij voor hen heeft en hoe ze zijn opgegroeid. Net zoals bij het kerstontbijt in december – dat ook wordt georganiseerd door de zesdes – is het vooral het samenzijn dat telt. ‘We zijn misschien geen gezin, ‘ zegt Devoghelaere, ‘maar wel een familie.’
FOTO’S DIETER TELEMANS
‘De zesdes organiseerden zowel het kerstontbijt als de iftar, het eten na zonsondergang.’
