De lonen mogen niet stijgen, de rente op spaarboekjes staat belachelijk laag, en economisch blijven het onzekere tijden. Wat kunt u dan doen om toch rijker te worden? Knack stak zijn licht op bij experts, en biedt 31 tips voor een comfortabele toekomst.
1 Zullen de spaarrentes snel weer stijgen?
Het geld op uw spaarrekening brengt al een hele tijd niets op, en daar komt niet snel verandering in. ‘Het zal in de eurozone nog wel enkele jaren duren voordat de kortetermijnrente – die richtinggevend is voor de spaarrentes – weer sterk stijgt’, zegt Philippe Gijssels, beleggingsstrateeg bij BNP Paribas Fortis. De Europese Centrale Bank (ECB) houdt de rente zo laag mogelijk in de hoop dat ze daarmee de Europese economische motor weer op toerental krijgt. De achterliggende redenering? Als spaargeld niets opbrengt, zullen we meer consumeren of investeren in bedrijven (bijvoorbeeld door aandelen te kopen). Beide zijn een goede zaak voor de economie, waardoor de ECB niet snel geneigd zal zijn om de rentes te verhogen. Gijssels: ‘Een renteverhoging laat altijd langer op zich wachten dan verwacht. Kijk maar naar de Verenigde Staten, waar het economische herstel al veel verder staat dan bij ons. Daar is al verschillende keren gealludeerd op een eerste voorzichtige rentestijging, maar die is intussen ook al vooruitgeschoven.’
2 Is het dan een goed moment om in aandelen te beleggen?
Spaargeld brengt niets op, terwijl de aandelenkoersen vlot stijgen. Zo schoot de Bel20 (een index met de grootste Belgische aandelen) ruim 15 procent omhoog tijdens de eerste vier maanden van 2015. Dan lijkt de keuze snel gemaakt. Alleen: sinds het hoogtepunt eerder dit jaar heeft de Bel20 er een hobbelig parcours op zitten, en noteert de koers nog altijd bijna 6 procent lager. Het toont hoe risicovol en volatiel aandelen kunnen zijn, wat meteen aantoont waarom u alleen in aandelen mag investeren met geld dat u kunt missen. Voor wie dat risico wil nemen: ondanks de huidige dip zien de vooruitzichten voor aandelen er niet zo slecht uit. Zolang de rente laag blijft, speelt dat in het voordeel van de aandelenmarkt, omdat er geen ander alternatief is voor spaarders die een hoger rendement willen opstrijken. ‘Tegelijk zitten ook de fundamenten goed: de economie herstelt, de olieprijs is laag, en de zwakkere euro is goed nieuws voor de Europese export’, zegt Philippe Gijssels van BNP Paribas Fortis. Toch kunt u maar beter voorzichtig zijn, vindt Tom Simonts van onlinebroker Bolero. ‘Door de sterke stijging van de voorbije jaren is er al een groot voorschot genomen op de toekomst. Het komt er dus vooral opaan de juiste aandelen eruit te pikken, want in sommige zit er intussen ook al heel veel lucht.’
3 Is het verstandig om uw spaargeld in crowdfunding te stoppen?
Crowdfunding is hot nu ook de grootbanken het fenomeen in de armen sluiten. KBC heeft met Bolero-Crowdfunding een eigen platform uitgebouwd, terwijl BNP Paribas Fortis samenwerkt met crowdfundingorganisatie MyMicroInvest. Bij crowdfunding proberen ondernemers om bij het grote publiek – de crowd, dus – geld los te weken voor hun project. Meestal gaat het om jonge bedrijfjes die wel een leuk idee hebben, maar bij de bank nog geen lening kunnen krijgen om het helemaal uit te werken. Voor veel spaarders is het een aantrekkelijke gedachte om via crowdfunding rechtstreeks geld in de economie te pompen en jonge ondernemers een duwtje in de rug te geven. Zo’n investering is wel heel risicovol, omdat die bedrijfjes nog niets hebben bewezen, en er nog veel fout kan lopen. Professionele investeerders gaan ervan uit dat amper 1 à 2 op de 10 starters uitgroeien tot een groot succes, terwijl het met 4 op de 10 starters helemaal faliekant afloopt. Net daarom geldt er een wettelijke beperking: beleggers mogen per project maximaal 1000 euro investeren via crowdfunding.
4 Is goud een veilige belegging?
Het is een groot misverstand dat goud een veilige belegging is. Want net zoals bij aandelen kan de goudkoers fors schommelen of zelfs helemaal crashen. Goud heeft wel een hele bijzondere eigenschap: de prijs ervan veert op wanneer er paniek heerst op de financiele markten. ‘Goud is vooral interessant omdat het in principe het tegenovergestelde doet van aandelen en obligaties: als die crashen, zal de goudprijs stijgen’, zegt Philippe Gijssels van BNP Paribas Fortis. In die zin is goud een manier om u deels in te dekken tegen sterk dalende beurskoersen. Maar het blijft wel een tweesnijdend zwaard: de kans is groot dat de goudprijs daalt wanneer de beurzen sterk presteren. De meeste beleggingsexperts raden alvast niet aan om meer dan 2 à 5 procent van uw vermogen in goud te stoppen. De meest fervente goudbeleggers – ze worden ook wel eens goudkevers genoemd – doen dat wel. Zij willen in iets tastbaars investeren omdat ze vrezen dat papieren geld zijn waarde zal verliezen omdat de centrale banken massaal geld in het financiële systeem pompen.
5 Waarom zou u investeren in de Noorse kroon?
Loop even langs bij de bank om enkele beleggingsmogelijkheden te overlopen en de kans is groot dat men u een belegging in de Noorse kroon aanprijst. Noorwegen heeft een ijzersterke reputatie: het is een grote olie-exporteur, het is politiek heel stabiel, en het heeft nauwelijks schulden. Dat maakt het land interessant voor wie op zoek is naar een relatief stabiele belegging buiten de eurozone. Investeren in de Noorse kroon kan door aandelen of obligaties te kopen van Noorse bedrijven, of door te investeren in beleggingsfondsen die in Noorse kroon noteren. Maar let op: er blijven altijd aanzienlijke risico’s verbonden aan investeringen in vreemde munten. Want als u de investering wil verzilveren op een moment dat de wisselkoers tussen de euro en de Noorse kroon ongunstig is, gaat een deel van het rendement in rook op. Zorg ervoor dat u ook andere beleggingen in uw portefeuille hebt.
6 Is het slim om al voor je 25e naar de beurs te trekken?
Hoe vroeger u geld aan de kant kunt zetten, hoe groter het kapitaal dat u op lange termijn opbouwt. Mocht u gedurende tien jaar elke maand 50 euro stoppen in een beleggingsfonds met een gemiddelde jaarlijkse opbrengst van 6 procent, dan levert dat 8163 euro op. Over een periode van dertig jaar is dat liefst 48.963 euro. Maar de gouden beleggingsregel luidt ook dat u enkel naar de beurs stapt met centen die u kunt missen. Voor jongeren is dat een argument om niet te vroeg aan de slag te gaan met aandelen. Het geld dat er is, zal eerder naar de kroeg gaan dan naar de beurs. En staat er toch al een spaarpotje bij de bank waarmee u aandelen wil kopen? Hou er dan rekening mee dat u dat geld later misschien nodig hebt. Het heeft weinig zin om aandelen met verlies te moeten verkopen omdat u het geld dringend nodig hebt om een huis te betalen. ‘Toch zou ik jongeren aanmoedigen om al vanaf hun achttiende een virtuele beleggingsportefeuille samen te stellen. Dat kan bij zowat alle onlinebrokers’, zegt Tom Simonts van Bolero. ‘Op die manier raken jongeren vertrouwd met de beurs. Dat is zeker geen overbodige luxe, want beginnende beleggers – het maakt niet uit of ze 25 of 45 zijn – hebben altijd een lange periode nodig voordat ze het klappen van de zweep een beetje kennen. Je kunt dus beter eerst wat oefenen met geld dat niet van jou is.’
7 Zullen de vastgoedprijzen dalen?
‘Nee. De vastgoedprijzen zullen stabiliseren. In de prijsklasse van 150.000 tot 275.000 euro zullen de prijzen zelfs nog lichtjes stijgen, omdat meer mensen een woning zoeken in die prijsklasse’, voorspelt John Romain, oprichter van de adviesbureaus Immotheker en Finotheker. Dat de vastgoedprijzen stagneren, komt vooral omdat er een heleboel tegenstijdige elementen op de vastgoedprijzen inspelen. Wat stuwt de vastgoedprijzen omhoog? De Europese en Belgische groeiprognoses zien er al een beetje rooskleuriger uit, de werkloosheidscijfers blijven stabiel (en dalen zelfs bij jongeren) en door de lage rente was het nog nooit zo goedkoop om geld te lenen. En wat duwt de prijzen omlaag? De reële lonen zijn de voorbije jaren nauwelijks gestegen door het besparingsbeleid van de overheid, en het fiscale voordeel voor de aankoop van een eigen woning (de zogenaamde woonbonus) is in Vlaanderen teruggeschroefd.
8 Is investeren in een eigen serviceflat een uitweg?
Het is soms moeilijk om de advertenties te negeren die u aanmoedigen om ‘voor een rustige oude dag’ een serviceflat te kopen. Zoiets kan op twee manieren. Ofwel koopt u een serviceflat bij een gespecialiseerde vastgoedgroep, die vervolgens de serviceflat voor u verhuurt tot u er op een dag zelf intrekt. Ofwel koopt u een financieel product waarmee u voor een periode van (meestal) dertig jaar investeert in een serviceflatcomplex – waar u uiteindelijk ook zelf kunt gaan wonen. ‘Mensen worden gelokt met hele mooie rendementen, maar in de praktijk blijken ze vaak onhaalbaar’, waarschuwt Philippe Janssens, vastgoedexpert en medeoprichter van het studiebureau Stadim. Hij ziet ook praktische bezwaren om op uw pensioenleeftijd geld te stoppen in een serviceflat waar u waarschijnlijk pas 15 à 20 jaar later in zult trekken. ‘Je kunt er nooit helemaal zeker van zijn dat het complex – wanneer u er na die jaren in trekt – nog wel aan uw verwachtingen voldoet. Of misschien zijn uw kinderen dan al verhuisd naar de andere kant van het land, en zou u liever een serviceflat huren in hun buurt.’
9 Moet u een huis kopen, of is huren ook oké?
Natuurlijk is het geen goed idee om uw hele leven een woning te huren: op het eind van de rit hebt u veel geld betaald en blijft u met lege handen achter. Maar dat betekent nog niet dat u halsoverkop een woning moet kopen. U hoeft zich onder druk van de lage hypothecaire rentes niet snel in een vastgoedavontuur te storten, want de rentes zullen nog een hele tijd laag blijven. ‘De aankoop van een woning moet u een gevoel van vrijheid geven, en geen gevoel van afhankelijkheid’, waarschuwt John Romain van Immotheker. Sommige kredietformules lijken aantrekkelijk op korte termijn, maar worden daarna al snel een zware last. ‘Zorg er dus voor dat uw leencapaciteit groot genoeg is. Daarom is het soms beter om wat langer thuis te wonen of een goedkoop appartement te huren, zodat u intussen nog wat spaargeld aan de kant kunt zetten. Na enkele jaren kan dat al een enorm verschil maken.’
10 Is het nu de laatste kans om uw lening te herfinancieren?
De hypothecaire rentes staan nog altijd op het laagste niveau van de laatste tien jaar, ook al zijn ze de voorbije weken lichtjes gestegen. Daardoor kan het nog altijd voordelig zijn om uw bestaande lening te herfinancieren tegen een lagere rentevoet. Een herfinanciering is niet gratis. Bekijk daarom altijd of het voordeel van de lagere rentevoet opweegt tegen de kosten. Wie kiest voor een herfinanciering bij zijn eigen bank, betaalt een wederbeleggingsvergoeding en dossierkosten. Een andere bank zal meestal een lagere rentevoet in de schaal werpen, maar wie zijn lening verhuist kijkt aan tegen kosten voor het opheffen van de oude hypotheek en de inschrijving van de nieuwe. ‘Veranderen van woonlening of bank heeft alleen zin als u de herfinancieringskosten kunt terugverdienen met een lagere maandelijkse leninglast’, zegt John Romain van Immotheker. ‘De rente moet dalen met ongeveer 0,5 procent om de kosten terug te verdienen, maar dan wint u er nog niets aan. Het verschil tussen de oude en de nieuwe rentevoet moet al oplopen tot minstens 1 procent als u er iets aan wil verdienen.’
11 Is het voordelig om een studentenkot te kopen voor uw kinderen?
Philippe Janssens van studiebureau Stadim raadt particulieren af om zelf een studentenkamer te kopen. ‘Ik zou al zeker nooit één kamer in een groter complex kopen, want dan bent u voor het beheer en het onderhoud van het gebouw helemaal afhankelijk van de andere eigenaars.’ Investeer dan liever in een gebouw waarbij u eigenaar bent van alle kamers. Maar dat is een grote en tijdrovende uitdaging door de complexe regelgeving en de vaak grote afstand met de eigen woonplaats. En dan moet u ook nog alle kamers verhuurd krijgen. Janssens: ‘Er duiken geregeld berichten op over studentenkamers die blijven leegstaan. Bovendien is er bij veel universiteiten en hogescholen een concentratiebeweging aan de gang, waardoor sommige faculteiten verhuizen. Daardoor liggen sommige studentenkamers van de ene dag op de andere in een wijk die helemaal niet meer in trek is bij studenten.’
12 Is een villa in Spanje de investering waard?
Zeker, toch als u zelf voluit wil genieten van de Spaanse zon. ‘Maar daarmee is alles gezegd, want je koopt geen tweede verblijf voor het rendement’, zegt John Romain van Immotheker. Laat u niet meeslepen door uw enthousiasme. Het is natuurlijk erg leuk om enkele maanden per jaar in een land te wonen waar de zon vaker schijnt, maar ook daar zijn er tal van wetten en regels die het dagelijkse leven minder idyllisch maken. De vastgoedmarkt in Spanje was vóór de financiële crisis flink opgeblazen, waardoor de prijzen nadien fors zijn gezakt. Maar de tijden van de grote koopjes zijn intussen wel voorbij. In het binnenland van Spanje durven de prijzen nog wat te zakken, maar aan de costa’s zitten de prijzen in de lift.
13 Valt er grof geld te verdienen met garageboxen?
‘Vooral in steden waar de parkeerproblemen almaar groter worden, kan investeren in garageboxen zeker rendabel zijn’, klinkt het bij de Confederatie van Immoberoepen (CIB). Maar nog meer dan in andere segmenten van de vastgoedmarkt speelt de locatie een cruciale rol. In een stad als Genk zal een garagebox doorgaans minder renderen dan in Brussel of aan de kust, waar er een nijpend tekort is aan parkeerplaatsen. In grote steden kost een parkeerplaats of garage al snel 15.000 tot 50.000 euro. Aan de kust wordt zelfs 80.000 euro gevraagd voor een garagebox. De verhuurprijzen schommelen tussen de 50 en de 150 euro per maand. De belangrijkste troef in vergelijking met traditioneel vastgoed is dat garageboxen doorgaans weinig onderhoud vragen. Maar daar staat tegenover dat het huurdersverloop veel groter is, en dat een wijziging in het parkeerbeleid van de stad de markt plots heel erg kan verstoren.
14 Is de bitcoin een veilig betaalmiddel?
De bitcoin is een virtuele munt. Sommigen zien er het betaalmiddel van de toekomst in. Betalen doet u met een digitale portemonnee. U kunt aan bitcoins komen door u te laten uitbetalen in de virtuele munt als je iets verkoopt, of u koopt ze in een onlinewisselkantoor met euro’s. Of u maakt ze zelf, door de rekenkracht van uw computer in te schakelen voor het oplossen van complexe puzzels. De hoeveelheid bitcoins is begrensd op 21 miljoen stuks, en de laatste munt kan pas in 2140 vrijkomen. Dat maakt de bitcoin voor de grote fans zo aantrekkelijk: in tegenstelling tot gewoon geld kan er niet eindeloos van worden bijgedrukt. Toch waarschuwen zowel de Nationale Bank als de financiële toezichthouder voor het gebruik van de bitcoin. ‘Er is geen enkel financieel toezicht op de virtuele munten en ze hebben ook geen wettelijke betaalkracht’, klinkt het. Andere risico’s zijn grote wisselkoersschommelingen, fraude, en het risico dat een handelsplatform of digitale portemonnee wordt gehackt. Beleggingen in virtueel geld zijn ook niet beschermd door de overheid, terwijl het geld op een spaar- of zichtrekening wel beschermd is tot 100.000 euro.
15 Moet u intekenen op groepsaankopen voor energie?
Het kán heel voordelig zijn om via een groepsaankoop te veranderen van elektriciteits- en gasleverancier. Maar in tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen, valt zo’n groepsaankoop niet altijd voordeliger uit. ‘Niet alle deelnemers zijn goedkoper af, ook al wordt die indruk soms gewekt’, was vorig jaar de conclusie van een studie door de federale energieregulator CREG. Want voor wie al eens heeft deelgenomen aan een groepsaankoop of die al eens is veranderd van energieleverancier, wordt het voordeel na die eerste keer steeds kleiner. Vooral de ‘slapende’ consumenten – die nog nooit van energieleverancier zijn veranderd of een ander contract hebben afgesloten – hebben baat bij een gezamenlijke aankoop. Laat u dus niet tegenhouden om in te tekenen op een groepsaankoop, maar bekijk tegelijkertijd op www.vreg.be wat op basis van uw eigen verbruik het interessantste energiecontract is. Pas dan weet u of het aanbod van de groepsaankoop echt de moeite waard is.
16 Hoe kunt u gratis telefoneren?
De gsm-rekening neemt bij veel gezinnen een flinke hap uit het budget. Wie de factuur wil temperen, moet tariefplannen vergelijken. Dat kan bijvoorbeeld via www.bestetarief.be, de vergelijkingswebsite van het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie. Het BIPT berekende dat een gemiddelde gebruiker tot 175 euro per jaar kan besparen op zijn factuur voor vaste telefonie en tot 144 euro per jaar op zijn mobiele abonnement. En dat enkel door over te schakelen naar een andere aanbieder of een ander tariefplan. En voor wie echt het onderste uit de kan wil halen: Mobile Vikings lanceerde zopas een actie waarmee het alle gebruikers gratis wil laten telefoneren. Door te shoppen bij partners zoals Zalando, Coolblue en Uber verdienen de gebruikers punten met een waarde van 1 euro. Wie voldoende punten verzamelt, kan de telefoonrekening terugdringen tot 0 euro. En voor wie liever niet meedoet aan zulke marketingacties: veel gsm-gesprekken kunt u vermijden door via het internet te bellen met een programma als Skype of WhatsApp.
17 Hoe kunt u uw vaste kosten verminderen?
U kunt stevige kortingen krijgen als u zich niet geremd voelt om bij grote aankopen te onderhandelen over de prijs. Zo kunt u gemiddeld 10 procent afdingen op de aankoopprijs van een instapklaar huis of appartement, blijkt uit cijfers van makelaar Century 21. Bij zwaar te renoveren woningen loopt de onderhandelingsmarge op tot bijna 24 procent. Die onderhandelingscapaciteiten komen later ook van pas bij de bank, waar u een fors lagere hypothecaire rente kunt afdwingen door verschillende banken tegen elkaar uit te spelen. Dan nog even onderhandelen over de dossierkosten en de prijs van de schuldsaldoverzekering, en klaar. Bij banken loont het altijd om bij bepaalde spaar- en beleggingsproducten (zoals spaarverzekeringen en beleggingsfondsen) te informeren of de instapkosten niet wat lager kunnen. En wat werkt in de vastgoedsector en de financiële wereld, werkt eigenlijk overal.
18 Is diesel nog altijd interessanter dan benzine?
De tijd is voorbij dat het de moeite loonde om een dieselwagen te kopen zodra u meer dan 15.000 kilometer per jaar rijdt. ‘Het kantelpunt zal intussen rond de 25.000 kilometer per jaar liggen’, zegt Maarten Matienko van mobiliteitsclub VAB. Want terwijl de dieselprijs steeds dichter bij de benzineprijs kroop, zijn de benzinemotoren een stuk zuiniger geworden. Daardoor wordt het steeds lastiger om de kosten van een duurdere dieselwagen te compenseren met een lager verbruik. Tegelijkertijd stijgt de aankoopprijs van dieselwagens nog verder omdat de autoconstructeurs meer inspanningen moeten doen om de wagens milieuvriendelijker te maken. De toekomst voorspelt weinig goeds voor de eigenaars van dieselwagens. Zo wil de regering-Michel de verkeersbelasting hervormen door de uitstoot van een wagen mee in rekening te brengen.
19 Beter een auto delen dan er één kopen?
Is het wel de moeite om duizenden euro’s neer te tellen voor een wagen waarmee uiteindelijk maar weinig kilometers worden afgelegd? Autodelen kan een interessant alternatief zijn. Door lid te worden van een organisatie zoals Cambio kunt u een auto reserveren voor de momenten dat u hem echt nodig hebt. U betaalt op basis van het aantal kilometers dat u aflegt en de tijd dat u de auto gebruikt. En intussen worden de grote autokosten (verzekering, keuring, onderhoud) gedeeld over een groot aantal gebruikers. Cambio schat de jaarlijkse besparing op 2256 euro voor wie amper 3000 kilometer aflegt. Voor wie 5000 kilometer rijdt, wordt dat 1668 euro. Wie 10.000 kilometer per jaar rijdt, doet nog 264 euro voordeel. Cambio is vooral aanwezig in de steden en is daardoor minder handig voor wie buiten de stad woont.
20 Kunt u geld verdienen met apps?
Tal van jonge ondernemers verdienen flink geld aan de ontwikkeling van mobiele apps voor smartphones en tablets. Maar er zijn ook apps waarmee u zelf wat geld kunt bijverdienen. Zo is er Scoopshot, een app waar u uw foto’s kunt verkopen. De vraagprijs voor een foto ligt meestal rond de 6 euro. Roamler doet dan weer marktonderzoek in opdracht van grote merken en gebruikt daarvoor een groot netwerk van app-gebruikers. Zij moeten opdrachten vervullen, zoals een foto nemen van de manier waarop flesjes cola in de supermarkt staan. Voor elke opdracht die ze uitvoeren, krijgen gebruikers 2 à 5 euro. En via de app van Carambla kunt u geld verdienen door uw oprit of garage te verhuren aan mensen die een parkeerplek nodig hebben. Wie thuis een kamer over heeft, kan ze verhuren via AirBnb.
21 Hoe betaalt u minder belastingen?
Door het systeem van belastingverminderingen kunt u met enkele gerichte uitgaven de belastingfactuur drukken. Zo mag u maximaal 11,2 euro inbrengen per dag dat uw kind naar de kindercrèche of onthaalmoeder gaat. Die uitgave geeft u recht op een belastingvermindering van 45 procent. Voor een opvangdag waarvoor u meer dan 11,2 euro betaalt, krijgt u via de belastingaangifte 5,04 euro terug. Zo zijn er wel meer belastingverminderingen. Een gift aan het goede doel geeft recht op een belastingvermindering van 45 procent, stortingen voor pensioensparen en dienstencheques zijn voor 30 procent aftrekbaar, net zoals de plaatsing van dakisolatie. Kijk uit: voor elk van die uitgaven geldt telkens een maximumbedrag dat u kunt inbrengen.
22 Is het nog verstandig om zwart geld in het buitenland te verstoppen?
Het net sluit zich rond wie nog zwart geld in het buitenland heeft zitten. ‘De wereld is in korte tijd ingrijpend veranderd, en het bankgeheim is geëvolueerd naar een systeem van volledige transparantie’, waarschuwt Michel Maus, professor fiscaal recht aan de VUB. 2017 wordt zelfs een scharnierjaar, want 51 OESO-landen hebben afgesproken om van dan af (en sommigen vanaf 2018) automatisch bankgegevens aan elkaar door te geven. ‘Dan kunt u alleen nog ontsnappen aan de Belgische fiscus door te verhuizen naar het land waar uw zwart geld geparkeerd is. U moet dus alles achterlaten om toch maar bij uw centen te zitten’, zegt Maus. Hoewel er officieel geen fiscale regularisatie meer mogelijk is, is het een publiek geheim dat de Bijzondere Belastinginspectie nog altijd zwart geld uit het buitenland regulariseert. Daarop worden dan gewoon belastingen betaald met een boete erbovenop. Voor zwart geld dat nog niet fiscaal verjaard is, bedraagt de boete 20 procent voor beroepsinkomsten en 50 procent voor roerende inkomsten (bijvoorbeeld uit spaargeld en beleggingen). Maus: ‘Wie zijn geld in het buitenland laat staan en dat niet aangeeft, riskeert vanaf 2017 zelfs een strafrechtelijke vervolging. Dat impliceert dat de rechtbank alle centen verbeurd kan verklaren. Dan ben je alles kwijt.’
23 Hoeveel moet u sparen voor uw oude dag?
Deze vraag bezorgt heel wat mensen hoofdpijn. Hoe groot wordt de kloof tussen het laatste loon en het eerste pensioen? We nemen het voorbeeld van Jan, die volgende maand met pensioen gaat. Hij heeft een nettoloon van 2200 euro per maand, wat vanaf zijn pensioen terugvalt tot 1480 euro. Jan kijkt dus aanvankelijk aan tegen een tekort van 520 euro per maand of 6240 euro op jaarbasis om zijn huidige levensstandaard te kunnen behouden. Door de inflatie (2 %) stijgt dat tekort jaar na jaar, om na 35 jaar (je kunt er bij dit soort berekeningen voor alle zekerheid maar beter van uitgaan dat je 100 wordt) uit te komen op een tekort van 12.235 euro op jaarbasis. ‘Je hebt vanaf de pensioenleeftijd al een startkapitaal nodig van 182.922 euro om het tekort over die hele periode op te vangen. En dan moet je er al van uitgaan dat het kapitaal een jaarlijkse netto-opbrengst oplevert van 3 procent’, zegt John Romain van financieel adviesbureau Finotheker.
24 Wanneer kunt u het best aan pensioensparen beginnen?
Simpel: zo vroeg mogelijk. Op voorwaarde dat u de geïnvesteerde centen kunt missen tot na uw 60e verjaardag. Wie vanaf zijn 25e jaarlijks 940 euro in een pensioenfonds stopt en dat veertig jaar lang volhoudt, houdt daar op zijn 65e verjaardag 76.408 euro aan over. Voor wie tien jaar later aan pensioensparen begint, slinkt het eindresultaat al tot 47.695 euro. En wie pas op zijn 45e aan pensioensparen begint, moet zich tevredenstellen met een spaarpotje van 25.613 euro. ‘De verklaring voor de grote verschillen ligt bij de samengestelde interest’, zegt John Romain van Finotheker. ‘Je creëert een sneeuwbaleffect door de meerwaarden en de interesten steeds opnieuw te herbeleggen. Zo word je vanzelf rijk. Einstein noemde dat niet voor niets het achtste wereldwonder.’ De berekening van het financieel adviesbureau Finotheker gaat uit van een veilig product met kapitaalbescherming tegen een jaarlijks rendement van 3,1 procent, 3 procent instapkosten en een taks van 8 procent op de leeftijd van 60 jaar. Door het belastingvoordeel stijgt het uiteindelijke rendement van 3,1 naar 5,1 procent.
25 Hoe kunt u het best sparen voor de kinderen?
Er zijn bij de banken genoeg mogelijkheden om een spaarrekening te openen of een spaarplan op te starten voor de (klein)kinderen. De vraag is vooral of u meteen een rekening wil openen op naam van het (klein)kind, of dat u een rekening op uw eigen naam opent. Die beslissing heeft verstrekkende gevolgen. Zodra het spaarproduct op naam van het (klein)kind staat, kan het vanaf zijn achttiende ook meteen al het geld van de rekening halen. En zelf kunt u nooit aan het geld op de rekening, ook niet wanneer u zelf in geldnood zit. Bovendien kunt u alleen maar defensieve producten openen op naam van het kind (zoals gewone spaarproducten of obligatiefondsen) en geen risicovollere maar op langere termijn rendabelere producten zoals beleggingsverzekeringen. U kunt die beperkingen vermijden door de rekening of het spaarplan op uw eigen naam te zetten en het geld pas over te dragen op het moment dat u het (klein)kind daar klaar voor acht. ‘Uiteindelijk hangt die keuze ook af van de familiale situatie’, zegt John Romain van Finotheker. ‘In nieuw-samengestelde gezinnen wordt vaak de keuze gemaakt om de eigen kinderen direct een eigen rekening te geven, terwijl ouders of grootouders in conflictsituaties liever zelf zo lang mogelijk de controle in handen houden.’
26 Wat zijn de risico’s als u als koppel niet praat over geldzaken?
Echtscheidingen die uitmonden in regelrechte vechtscheidingen, ruzies over erfenissen die slecht of helemaal niet werden gepland, financiële katers en heel veel menselijk verdriet. Dat zijn volgens Ingrid Stevens, vermogensbeheerder en auteur van het boek Financiële levensvragen, de gevolgen van een slechte communicatie over geldzaken. ‘Geld blijft jammer genoeg een taboe, ook binnen koppels. Mensen zijn vaak te bang om het onderwerp aan te snijden en wachten ermee tot het te laat is. Het zijn de sterkste koppels die daar openlijk de dialoog over aangaan.’ Stevens raadt aan om één keer per jaar gezamenlijk een overzicht te maken van alle inkomsten en uitgaven, van alle leningen en schulden, en van alle spaar- en beleggingsproducten. ‘De opmaak van zo’n overzicht zorgt voor heel wat transparantie en dwingt je ook om gevoelige onderwerpen aan te kaarten en ze goed te regelen.’
27 Moet u een testament opstellen?
Stelt u geen testament op? Dan wordt uw erfenis verdeeld volgens de regels van het wettelijk stelsel. Voor veel mensen zitten die als gegoten en is een testament overbodig. ‘Toch zijn er steeds meer mensen die willen afwijken van het wettelijke stelsel. Dan moet je wel een testament opstellen’, zegt notaris Bart Van Opstal. Zo is er een testament nodig wanneer u een deel van uw vermogen wil nalaten aan een goed doel. Bovendien is het wettelijke stelsel niet voorzien op complexere familiale situaties. Ouders die in een nieuw-samengesteld gezin alle kinderen uit verschillende relaties gelijk willen behandelen, moeten dat uitdrukkelijk vastleggen in een testament. En een testament is ook onmisbaar voor feitelijk of wettelijk samenwonende koppels die hun partners meer bescherming willen bieden dan voorgeschreven is door de wettelijke regeling.
28 Kunt u uw erfenis direct overlaten aan de kleinkinderen?
Sinds eind 2012 bestaat in ons erfrecht de mogelijkheid van een generatiesprong. Daardoor hoeft een erfenis niet langer van de grootouders naar de ouders te gaan, om pas daarna bij de kleinkinderen te belanden. Zoiets kan worden geregeld via een schenking aan de kleinkinderen (waarmee de kinderen wel moeten instemmen) of via een testament. ‘Steeds meer mensen maken gebruik van die mogelijkheid’, zegt notaris Bart Van Opstal. ‘Door de vergrijzing is de gemiddelde leeftijd waarop we erven gestegen naar 60 jaar. De jongere generatie kan de erfenis op dat moment beter gebruiken, omdat ze net een huis heeft gekocht of zelf kinderen moet grootbrengen.’ De erfenissprong spaart ook erfbelasting uit. Ze vermijdt dat de kleinkinderen de nalatenschap van hun ouders en grootouders in één keer erven, waardoor ze op dat moment in een hogere belastingschaal kunnen belanden.
29 Kunt u vermijden dat uw kinderen hun schenking verkwisten?
Een schenking hoeft geen blanco cheque te zijn: het is perfect mogelijk om er voorwaarden aan te koppelen. Zo kunt u geld schenken met de voorwaarde dat het enkel wordt gebruikt voor de aankoop van een huis, de renovatie van een woning, of de financiering van een eigen zaak. Schenken doet u in de eerste plaats om de generatie na u een duwtje in de rug te geven op het moment dat ze dat nodig heeft. Maar er is ook een fiscale reden om al tijdens uw leven een deel van uw vermogen weg te schenken: de begunstigden betalen dan minder belastingen op een schenking dan op een erfenis. Vooral voor wie geen kinderen heeft, kan dat belangrijk zijn. Een oom kan geld schenken aan zijn neven en nichten tegen 7 procent schenkingsrechten. Bij een erfenis zouden de neven en nichten afhankelijk van het nagelaten bedrag 45 à 65 procent erfenisbelasting betalen.
30 Heeft het echt geen zin om loonsverhoging te vragen?
Een nee hebt u, een ja kunt u krijgen. Veel bedrijven hebben een welomlijnd loonbeleid waarin is vastgelegd op welke tijdstippen en volgens welke criteria werknemers recht hebben op opslag. Dan heeft het weinig zin om buiten dat proces om loonsverhoging te vragen, tenzij uw loon écht niet correct is voor de functie die u uitvoert. U moet wat meer op uw strepen staan als er geen echt loonbeleid is. ‘Als werknemer komt het eropaan om assertief op te komen voor je loon, zonder een geldwolf te zijn die meer geïnteresseerd is in het loon dan in de jobinhoud’, zegt Inge Servaes van HR-bedrijf SD Worx. Laat u ook niet afschrikken door de loonnorm die door de regering werd vastgelegd en waardoor de lonen (buiten indexeringen en baremaverhogingen) niet meer mogen stijgen. ‘Het loon van een individuele medewerker mag stijgen, zolang de gemiddelde loonkosten voor de hele onderneming maar behouden blijven’, zegt Servaes. Als enkele ‘duurdere’ medewerkers het bedrijf hebben verlaten, is er wat meer ruimte voor loonsverhoging voor individuen.
31 Hoe haalt u het allerbeste uit uw loopbaan?
Als we met z’n allen tot 67 jaar aan de slag moeten blijven, kunnen we maar beter mikken op een job die niet aanvoelt als werk en waar we niet continu op de rand van een burn-out balanceren. Zorg daarom goed voor uzelf: gezonde voeding, voldoende beweging en een goede nachtrust zijn onontbeerlijk voor een veerkrachtig lichaam. Creëer in uw privéleven en in uw professionele leven een netwerk van mensen op wie u kunt terugvallen. ‘Netwerken is een kunst. Investeer desnoods in het ontwikkelen van de nodige vaardigheden om goed te netwerken, of sluit u aan bij een netwerk waar u al enkele mensen kent’, adviseert Elke Van Hoof, professor in de medische en gezondheidspsychologie aan de Vrije Universiteit Brussel en al meer dan tien jaar gespecialiseerd in de behandeling van stress en burn-out. ‘Neem ook de tijd om uw talenten te ontdekken. Weet wat u graag doet, waar uw ogen van gaan blinken, en zorg ervoor dat u minstens 70 procent van uw tijd vult met die energiegevers.’ Zo krijgt uw jobtevredenheid een boost, en neemt uw levenskwaliteit toe. En zo is het nog maar eens bewezen: de beste investering, dat ben u zelf.
Door Sven Vonck
‘Goud doet het tegenovergestelde van aandelen en obligaties: als die crashen, stijgt de goudprijs.’
‘Huur een goedkoop appartement en spaar wat, dan hoeft u minder te lenen.’
‘Er is geen financieel toezicht op de virtuele munten, en ze hebben geen wettelijke betaalkracht.’
Wie verandert van mobiele provider kan tot 144 euro per jaar besparen.
Wie 3000 kilometer per jaar rijdt, kan volgens Cambio 2256 euro besparen.
‘Je hebt vanaf de pensioenleeftijd een startkapitaal van 182.922 euro nodig.’
‘Maak als koppel één keer per jaar een overzicht van alle inkomsten, uitgaven, schulden en spaarproducten.’
De begunstigden betalen minder belastingen op een schenking bij leven dan op een erfenis.
