Wie veel geld heeft, vliegt voor 250.000 dollar vanaf ruimtevaarthaven Spaceport America in 2,5 uur heen en terug naar de ruimte. Richard Branson (Virgin), Elon Musk (Tesla) en Jeff Bezos (Amazon) investeren volop in ruimtetoerisme. En het is geen megalomane luchtfietserij: ‘Over een paar decennia zal reizen naar de ruimte doodgewoon zijn.’
Midden in de kale en dorre Mojavewoestijn in Californië parkeert David Wilson (57), woordvoerder van Spaceport America, zijn witte Ford Explorer voor een afgesloten hek. Authorized Personnel Only en No Trespassing, meldt een bordje. Achter de omheining loopt een kaarsrechte weg naar de achterkant van een futuristisch ogend gebouw, dat vanwege de roodbruine kleur en de begroeide daken haast in de aarde lijkt op te gaan. Van een afstandje lijkt het nog het meest op een neergestorte ufo. De voorgevel wordt gevormd door een grote, spiegelglazen wand. Het is het belangrijkste gebouw van Spaceport America, binnenkort het start- en eindpunt van de eerste ruimtereizen voor toeristen. In de buik van het markante bouwwerk bevindt zich de parkeerplaats van moederschip WhiteKnightTwo en ruimteschip SpaceShipTwo. Ze zijn eigendom van Virgin Galactic van de Britse miljardair en ondernemer Richard Branson (64). Met die ruimtetuigen wil Branson in de nabije toekomst, de nodige tegenslagen ten spijt, ‘gewone’ stervelingen als toerist naar het heelal vliegen.
‘Nog even,’ mijmert Wilson hardop, ‘en de eerste ruimtetoeristen worden hier per bus binnengereden.’ Hij ziet het zo voor zich. ‘Ze komen binnen op de tweede verdieping. Vandaar zien ze beneden meteen de ruimteschepen staan. Maar het is niet zo dat ze binnen een uur gaan vliegen. Helemaal niet zelfs. Eerst krijgen ze een dagenlange training. Pas daarna mogen ze naar de benedenste verdieping. Ik ben er al geweest en ik kan je verzekeren: het is een soort Star Trek-setting, met van die deuren die – swoosh! – zo opengaan. Zelden laat Virgin bezoekers het gebouw binnen. Niet dat ze zo’n hekel hebben aan mensen, maar de ruimtetoeristen hebben minstens 200.000 dollar (176.570 euro, nvdr.) betaald voor een ticket. De geheimzinnigheid draagt bij aan de exclusiviteit, de magie en de wowfactor van het hele project.’
De droom van Branson
Die ochtend zijn we vertrokken uit het stoffige woestijnstadje Truth or Consequences in het hart van de staat New Mexico in het diepe zuiden van de VS. De route van anderhalf uur naar Spaceport America voert eerst langs een kronkelend bergweggetje, maar al snel wordt de weg rechter, het landschap vol yucca’s, tumbleweeds en her en der een Joshua Tree, en ontrolt zich het begin van de geelrode Mojavewoestijn. Met een beetje fantasie heeft het wat weg van Mars, de rode planeet. Een bord langs de weg waarschuwt dat er voorbij dit punt geen tankstations meer zijn.
In het spookgehucht Engle houdt Wilson even stil. Bij de grote Armendaris-ranch van mediamagnaat en miljardair Ted Turner bevindt zich een T-splitsing. Nog steeds zijn nergens bordjes te zien die de route naar Spaceport America aangeven. Wilson stuurt zijn auto rechtsaf, een kaarsrechte weg op, langs een oude spoorlijn. Terwijl hij zijn witte SUV door het even desolate als adembenemende landschap stuurt – geelrode aarde, in de verte kale rotsen en een strakblauwe hemel – legt hij uit dat bewegwijzering een latere zorg is. ‘Anders komen de mensen hier zomaar naartoe en staan ze voor een gesloten poort. Daar hebben we helemaal niets aan.’ Voor degenen die toch ongevraagd afreizen naar de poort naar outer space, staan er bij de ingang van de ruimtevaarthaven bewapende bewakers klaar. ‘Ruimtevaart is nu eenmaal geen kattenpis’, laat Wilson verstaan. ‘Ongenode gasten kunnen we hier niet gebruiken.’
De ruimtevaarthaven voor commer-ciële vluchten naar de kosmos ligt midden in de woestijn van New Mexico. Die locatie is niet toevallig. De ruimtevaarthaven ligt bijna anderhalve kilometer hoger dan de lanceerlocaties aan zee in Florida en Californië. De eerste 4500 voet (1,37 kilometer, nvdr.) krijgen ze hier gratis, zeggen ze bij Spaceport America. En dat is qua brandstof net het duurste stuk. Er zijn nog twee grote voordelen. Ten eerste is het luchtruim boven dit deel van de woestijn verboden terrein voor ander luchtvaartverkeer. Daarnaast schijnt de zon in New Mexico meer dan driehonderd dagen per jaar. Uitstekend weer dus voor een lancering.
Eenmaal aangekomen op Spaceport America, rijdt Wilson door naar het uiteinde van de lichtgrijze, cementen start- en landingsbaan, de runway. ‘De spaceway‘, verbetert hij zichzelf. Per slot van rekening is een runway voor gewone vliegtuigen, en hier gaat het natuurlijk om ruimtevaart. In dat opzicht lijkt de ordinaire, wapperende windzak naast de 3,7 kilometer lange baan een tikje misplaatst. ‘Zonder te overdrijven, altijd als ik hiernaartoe rijd, moet ik in mijn arm knijpen’, zegt Wilson. ‘Beeld je in: van hier gaan straks gewone mensen de ruimte in.’
Vanaf deze spaceway wordt WhiteKnightTwo straks horizontaal gelanceerd, met aan zijn buik SpaceShipTwo geklemd. Daarvan laat Branson er vijf maken, het biedt plaats aan acht man: twee piloten en zes toeristen. Het moederschip vliegt SpaceShipTwo naar een hoogte van zo’n 15 kilometer om het daar te ontkoppelen. Vandaar vervolgt SpaceShipTwo zijn eigen weg: voortgestuwd door een hybride raketmotor, en met een snelheid van 4200 km/u – 3 keer sneller dan het geluid – zet het koers naar een hoogte van 110 kilometer. Daar krijgen de ruimtevaarders waarvoor ze zo diep in hun buidel hebben getast: een blik op het oneindige heelal, op planeet aarde, de ervaring van de nietigheid van de mens en zes minuten gewichtloosheid. Dan keert SpaceShipTwo terug naar Spaceport America, waar familie en vrienden de avonturiers opwachten. De hele missie duurt al met al nog geen drie uur. De goedkoopste tickets kostten 200.000 tot 250.000 dollar (176.572 tot 220.715 euro, nvdr.).
Pioniers
Toeval of niet: de Mojavewoestijn vormt ook het decor van El Camino Real Trail, een eeuwenoude, 650 kilometer lange handelsroute tussen Mexico City en San Juan Pueblo in New Mexico. De Spaanse veroveraars, de conquistadores, doopten het zwaarste stuk van de tocht de Jornada del Muerto. Dit 160 kilometer lange stuk, dat dwars door de woestijn loopt, was destijds gespeend van waterbronnen, sprokkelhout of graasplekken voor paarden en ezels. Ten noordoosten ervan ligt Lincoln County, waar outlawBilly the Kid eind negentiende eeuw een hoofdrol speelde in de later verfilmde Lincoln County War, een heuse bandietenoorlog in het oude wilde Westen.
Uitgerekend die plek is nu het speelterrein van miljardairs met kosmische dromen. Want het is niet alleen avonturier Richard Branson die vanaf hier met zijn Virgin Galactic de hemel wil bestormen. Zijn buurman op het terrein van Spaceport America is de 43-jarige miljardair Elon Musk, bekend van onder meer de elektrische Tesla-auto’s en de betaaldienst PayPal. Hoewel de paar barakken van Musk bijzonder schril afsteken tegen de futuristische hangar van Branson, vormen ze een vooruitgeschoven post van SpaceX, het ruimtevaartbedrijf van Musk. Hier test Musk herbruikbare Falcon 9-raketten.
Toch stelt dat niets voor bij Musks ultieme droom: een missie naar Mars. Of, zoals hij zelf verklaarde in het online- wetenschaps- en filosofiemagazine Aeon: ‘Fuck earth.’ Dat was natuurlijk een grap, de maker van elektrische auto’s geeft wel degelijk om de aarde, maar het is hem wel menens om een miljoen mensen naar Mars te brengen. Om het voortbestaan van de mensheid te garanderen.
Mogelijk wordt Spaceport America ook de uitvalsbasis van World View Enterprises. Het bedrijf, dat nu nog in Arizona gevestigd is, is met tickets van 75.000 dollar (66.215 euro, nvdr.) de ‘prijsvechter’ in de ruimtereisbranche en biedt ballonvaarten aan die tot 32 kilometer hoogte gaan. Dat is 5 kilometer lager dan de hoogte vanwaar de Oostenrijker Felix Baumgartner in 2012 uit een speciale luchtballon naar de aarde sprong, maar het is in elk geval voldoende hoog om onze planeet te midden van de duisternis te zien en de kromming van de aarde te aanschouwen. Gewichtloosheid zit er voor die prijs niet in. ‘Maar de aarde zien in het inktzwarte niets zal mensen de unieke band tussen onze planeet en het universum doen beseffen’, aldus directeur Jane Poynter (52).
Dan is er ook nog Jeff Bezos (51), de puissant rijke ceo van Amazon, die zich eveneens heeft ontpopt tot rocketeer en in Texas experimenteert met raketten. Vijftien jaar geleden al startte hij het bedrijf Blue Origin, dat hij jarenlang geheimhield. De onderneming wil ruimtehotels, ruimtepretparken en ruimtesteden ontwikkelen. Bezos en Branson voeren momenteel gesprekken om hun krachten te bundelen.
Branson, Musk en Bezos zijn allen exponenten van een nieuw ruimtevaarttijdperk. In New Mexico spreken ze al van de Second Space Age. Was de vorige eeuw het tijdperk van prestigieuze overheidsprojecten als de spaceshuttle, de Hubble en de maanlanding, nu is het (nabije) heelal het terrein van commerciële jongens die zelf satellieten lanceren of toeristen een sub-orbital trip willen laten maken.
Luchtfietserij
Megalomaan? Bill Gutman is een 64-jarige man met een jongensachtige uitstraling, ondanks zijn gebronsde, door de zon gerimpelde huid. De oud-professor van de New Mexico State University is de technisch directeur van Spaceport America. Hij grijnst. Hij vindt de plannen van de ruimtemiljardairs allerminst luchtfietserij. ‘De adrenaline neemt hier alleen maar toe. De ruimte biedt on-gekende, commerciële mogelijkheden. Natuurlijk is een missie naar Mars niet voor meteen, maar de ontwikkeling is wel degelijk ingezet. En door de nieuwe technieken die nu ontwikkeld worden, zal ook het ‘gewone’ vliegen veel sneller gaan. Want op veel grotere hoogte en aangedreven door een raketmotor, vlieg je straks in anderhalf uur tijd van New York naar Parijs. Dat is slechts een kwestie van tijd.’
Natuurlijk zijn ze het wachten bij Spaceport America moe, want ondanks eerdere beloften is vanaf hier nog altijd geen toerist de ruimte in gegaan. Toch blijft Gutman geduldig. In het gloednieuwe Spaceport Operations Center filosofeert hij hardop over de razendsnelle ontwikkeling die het ruimtetoerisme maakt. ‘Het is nog zoeken naar de juiste technieken, alles staat nog in de kinderschoenen, maar dat is allemaal heel relatief. Ik kan me nog goed het moment herinneren dat in de VS de eerste openhartoperatie werd uitgevoerd, later volgden ingewikkelde bypasses. Dat kon maar op een paar plekken in het land. En nu, twintig jaar later, doen ze het zelfs hier in het ziekenhuis van Las Cruces drie keer per dag – het stelt niets meer voor. Of kijk naar het vliegen. Als kind was zoiets voor mij magisch, het was maar voor weinigen weg-gelegd. Maar nu? Het is alsof je met de bus gaat. Vliegen is doodgewoon. En zo zal het ook gaan met het ruimtetoerisme. Over een paar decennia zal dat heel gewoon zijn.’
Gutman heeft geen ticket voor een buitenaards reisje, hoe graag hij dat ook zou willen. ‘Ik vind een ritje in de achtbaan al prachtig. Sterker, als ik over een heuvelachtige weg rijd, krijg ik al de kriebels’, lacht hij. ‘Ik zou het onmogelijk kunnen betalen. Al zijn er mensen die zelfs een hypotheek op hun huis hebben genomen om toch maar een van de eerste ruimtetoeristen te kunnen zijn.’ Gutman is ervan overtuigd dat de tickets echt goedkoper zullen worden. ‘Tijdens mijn leven nog. Al duurt het nog twintig jaar. Straks betalen we nog maar een kwart of een achtste van die 250.000 dollar voor een retourtje dampkring. Nou, dat zou ik er wel voor overhebben. Leeftijd schijnt ook amper een bezwaar te zijn voor ruimtereizen, dus kan ik nog wel wat wachten.’
Lady Gaga
Het nakende ruimtetoerisme betekent trouwens ook de redding van het stoffige woestijnstadje Truth or Consequences. ‘Weet je dat Lady Gaga ook komt? En wat dat voor onze stad betekent?’ De ogen van burgemeester Peter Green beginnen te stralen als hij het heeft over de komst van de popster, die tickets heeft aangeschaft voor een van de eerste ruimtevluchten van Branson. Hij nipt van zijn koffie in de halfvolle ontbijtzaal van het splinternieuwe Holiday Inn aan de rand van de stad. ‘Nu moet het hotel nog geduld hebben’, zegt Green. ‘Maar straks is er geen houden meer aan.’
Volgens Green is het een kwestie van tijd voor zijn stadje het centrum van het universum wordt. Al zal de bevolking nog flink wat geduld moeten oefenen. De belastingbetaler in New Mexico hoestte al een aanzienlijk deel op van de 213 miljoen dollar aan ontwikkelingskosten voor Spaceport America, met de belofte dat de ruimtevaarthaven al gauw flink wat banen en een toestroom van toeristen zou opleveren. Maar telkens weer wordt de eerste ruimtereis uit-gesteld. Nu eens met zes maanden, dan weer met anderhalf jaar. Toch wordt Green er niet mismoedig van. ‘Ja, we hadden gehoopt verder te staan. Maar het gaat om de ontwikkeling van ruimtereizen, hè. Er mag niets misgaan. Als er ook maar één ruimtetoerist omkomt, kan dat al het einde betekenen. Dus maar beter een jaar extra geduld oefenen dan overhaaste beslissingen te nemen.’
Green praat liever over de komst van Lady Gaga. ‘Het wordt zelfs nog mooier; ze heeft aangekondigd dat ze in de ruimte wil trouwen. De hele wereld zal dat zien. Iedereen zal het over Truth or Consequences hebben. Net als tijdens de eerste ruimtevlucht. Weet je hoeveel journalisten daarop zullen afkomen? 1700! In totaal verwachten we zo’n 3000 mensen. Zoveel hotelkamers zijn er zelfs niet in het complete gewest. Dus hebben we maar beslist om huizen die te koop staan, te verhuren voor 1000 dollar per week. En er zijn nog veel meer celebrity’s die al een kaartje hebben gekocht. Aston Kutcher, Angelina Jolie en Leonardo DiCaprio, bijvoorbeeld.’
Green wijst naar een terrein, een kale vlakte enkele tientallen meters bij het hotel vandaan. Binnenkort verrijst daar een heus ruimtevaartcentrum voor de verwachte stroom van jaarlijks honderdduizenden toeristen die een lancering van dichtbij willen meemaken. Naar verwachting zijn dat er twee per week, Virgin Galactic heeft al meer dan 700 tickets verkocht.
Green vertelt hoe het stadje in 1950 zijn naam veranderde van Hot Springs in Truth or Consequences, naar aanleiding van een prijsvraag door Ralph Edwards. De beroemde radio-dj raakte verkikkerd op het funky woestijnstadje en telkens hij er kwam feesten, bracht hij in zijn kielzog Hollywoodsterren als Bob Denver en pin-up Jayne Mansfield mee. Het stadje groeide van vierduizend naar twaalfduizend inwoners. ‘Er kwamen hoerenhuizen, winkels, bars – de stad explodeerde gewoon’, vertelt Green geestdriftig. ‘Alleen is de stad nadien weer ingedut. Prachtig toch dat de redding van dit stadje nu van boven komt?’
DOOR STIJN HUSTINX
‘Er zijn mensen die zelfs een hypotheek op hun huis hebben genomen om een ruimtevlucht te kunnen maken.’
‘Lady Gaga heeft al een ticket voor een van de eerste ruimte-vluchten en wil zelfs in de ruimte trouwen.’
