Poetins vuile was

Bloodymir Putin, graffiti in Amsterdam, 2017.

Onderzoekers naar Sovjet-geschiedenis gaan het een stuk lastiger krijgen dan hun grote voorbeelden Anne Applebaum ( Goelag, 2003), Daniel Beer ( Het huis van de dood, 2016) en Yuri Slezkine ( Het Huis van de Regering, 2017). Zij profiteerden van de openheid die de Russische autoriteiten hun archiefinstellingen toestonden. Historici kregen dossiers in handen waarmee zij de gruwelen van de Goelag met pijnlijke precisie in kaart brachten. Maar onder Poetin worden met grote snelheid veel klokken weer teruggedraaid. De misdaden van het stalinistische systeem zijn weer een gevoelig thema geworden. Voortvarend worden allerlei blokkades opgeworpen waardoor het erg lastig gaat worden om tot op individueel niveau het lot van veertien miljoen burgers te traceren die de strafkampen overleefden.

Van elke gevangene die tijdens zijn/haar detentie overleed, werd het dossier voor onbepaalde tijd gearchiveerd. Van een gevangene die weer vrij kwam, werden de relevante gegevens over zijn/haar verblijf in het kamp op een archiefkaart bijeengebracht. Deze voor historisch onderzoek naar de vervolgingen tijdens het bewind van Stalin zo belangrijke bron wordt sluipenderwijs vernietigd. Een onderzoeker kwam onlangs tot de pijnlijke ontdekking dat in 2014 de Russische Justitie, de FSB (de geheime dienst) en nog enkele andere overheidsinstellingen een verordening met verstrekkende gevolgen ondertekenden. Vanaf 2014 worden de kaarten van een voormalige kampbewoner vernietigd op het moment dat deze de leeftijd van tachtig jaar heeft bereikt. Op grond van deze verordening zal in uiterlijk 2033 de laatste archiefkaart – die van de laatste in een strafkamp geboren baby – in de papierversnipperaar verdwijnen.

Partner Content