Geschiedenis Geschiedenis Luciano Pavarotti: van onfeilbare verleider tot machine voor publieksvermaak Luciano Pavarotti was ongetwijfeld een van de grootste tenoren van de tweede helft van de twintigste eeuw. Maar wat betekent dat precies?
Geschiedenis Geschiedenis Het mysterie Henri De Braekeleer: de missing link in het Belgische modernisme Ooit stond Henri De Braekeleer hoger aangeschreven dan James Ensor. De ten onrechte vergeten kunstenaar krijgt nu eerherstel in Musée Rops in Namen.
Geschiedenis Geschiedenis Verzetskinderen over collaborateurs: 'Men blijft ze als slachtoffers presenteren, onbegrijpelijk' Na de spraakmakende documentairereeks Kinderen van de collaboratie komen nu de Kinderen van het verzet aan bod op Canvas. De tweede reeks is een noodzakelijk antwoord op de eerste, vinden getuigen Bernadette Kiebooms en Henri Heimans. Dat collaborateurs hier nog altijd meer aandacht genieten dan verzetslieden: het stuit hun tegen de borst.
Opinie | Rik Pinxten Opinie | Rik Pinxten 'We moeten beseffen wat we aangericht hebben, en dat ook in de opleidingen vermelden' 'Het is fundamenteel belangrijk om te erkennen dat we vanuit de koloniale houding heel veel leed, vernedering en ook genocidaire gevolgen op het conto van 'onze' traditie hebben staan', schrijft antropoloog Rik Pinxten (UGent) als reactie op een artikel van Walter Pauli dat onlangs in Knack verscheen: 'Moeten wij ons schamen om onze "witte" geschiedenis?'.
Geschiedenis Geschiedenis Jeroen Olyslaegers over het visionaire meesterwerk van Bruegel: wie was de Dulle Griet? Voor zijn roman in wording over het Antwerpen van de Gouden Eeuw nam Jeroen Olyslaegers de Dulle Griet van Pieter Bruegel de Oude als uitgangspunt. 'Dit is geen dijenkletser vol doldwaze toestanden, ontsproten uit een bandeloze verbeelding. Dit is een urgent schilderij. De Dulle Griet wil in mijn ogen overduidelijk - zelfs zeer expliciet - iets zeggen.'
Geschiedenis Geschiedenis De stem van de redelijkheid Het vergt grote moed, maar hier en daar proberen juristen en theologen het vuur van de brandstapel uit te trappen.
Geschiedenis Geschiedenis 350 jaren van angst Heksenwaan komt overal ter wereld in verrassend gelijke vorm voor. Toch is Europa een geval apart: alleen hier leidde dit ontmenselijkende denken 350 jaar lang, van ca. 1430 tot 1780, tot legale en systematische vervolging.
Geschiedenis Geschiedenis Blinde bioloog op Ambon Georg Rumphius 'Het is voor ons als het ontdekken van een nieuwe Rembrandt', zo typeert Museum Boerhaave in Leiden enkele teruggevonden bladen met vier gedroogde plantjes van Georg Rumphius (1627-1701). De losse vellen werden gevonden in een herbarium van Paul Hermann, VOC-arts in Ceylon.
Geschiedenis Geschiedenis Drama Meensel-Kiezegem Naast het kerkhof van het parochiekerkje van Meensel ligt een memoriaal voor de 65 slachtoffers van een dubbele razzia die in augustus 1944 het dorp trof. Een nieuw bezoekerscentrum houdt de herinnering levend. Op 30 juli 1944 werd de Meenselse collaborateur Gaston Merckx door verzetsmannen geliquideerd. Merckx' moeder eiste honderd gijzelaars. Het resultaat was dramatisch: …
Geschiedenis Geschiedenis Fatale verzinsels Complottheorieën, ook volkomen absurde, kunnen grote gevolgen hebben. Ze kunnen tot revoluties en zelfs massamoorden leiden. George Washington was er rotsvast van overtuigd dat de Britse regering de Amerikaanse kolonisten in de slavernij wilden dwingen, reden om een jaar later de Onafhankelijkheidsoorlog te beginnen. Recenter zijn de aantijgingen dat kindervaccinatie wordt afgedwongen door kwaadwillende gifmengers. …
Geschiedenis Geschiedenis Kroniek van verschrikkingen Ruim drie eeuwen vervolging, marteling en brandstapels in Europaen nog altijd kost 'hekserij' vele onschuldigen de kop.
Geschiedenis Geschiedenis Het duivelse veen de witte wieven van bourtange Het uitgestrekte Bourtangermoor in het noordoosten van Nederland werd in vroeger eeuwen zoveel mogelijk gemeden. Het was een duivelsland, waar heksen rondvlogen en witte wieven boven het moeras zweefden. Deze duistere wereld is vastgelegd in talloze volksverhalen.
Geschiedenis Geschiedenis De humane kant van de Inquisitie In 1614 verbood de Spaanse Inquisitie alle heksenprocessen. Dat is de verdienste van een moedige priester: Alonso de Salazar y Frías.
Geschiedenis Geschiedenis Wegbereiders In een serie worden acht 'peetvaders van de mondialisering' behandeld, in deze tijdvakken:
Geschiedenis Geschiedenis Stoned aan de rookstoof Historici hebben lang hun hoofd gebroken of ze een verhaal van Herodotus over de Scythen af moesten doen als 'feit' of als 'fictie'. In boek IV, 75, beschrijft hij hoe leden van dit steppevolk, dat in de buurt van de Kaspische Zee rondtrok, in een tent de zaden van hennep op hete stenen legden. Direct …
Geschiedenis Geschiedenis Vrij en burgerlijk Franz Peter Schubert (1797-1828) leefde in de woelige periode die een einde maakte aan het ancien régime. Schubert weerspiegelt de nieuwe maatschappelijke verhoudingen. Al dan niet (zelf) bewust heeft hij, onafhankelijk van kerkelijke of adellijke opdrachtgevers, steeds muziek gemaakt voor de middenklasse waaruit hij zelf voortkwam. Knockaert noemt hem daarom de eerste vrije, 'burgerlijke' componist.
Geschiedenis Geschiedenis Het volk schreeuwt moord en brand In de zogenoemd 'duistere' Middeleeuwen zijn heksenverbrandingen een zeldzaamheid. Een stelselmatige vervolging ontbreekt en meestal gaat het om spontane lynchpartijen. Maar dan, in de 15de eeuw, breken er met kerkvorst Alexander V gevaarlijke tijden aan.
Geschiedenis Geschiedenis Cyrus Field en de trans-Atlantische kabelverbinding In de winter van 1854 zat de 34-jarige Cyrus Field, schatrijk geworden in de papierhandel, om een nieuwe uitdaging verlegen. Zijn broer Matthew, een ingenieur, introduceerde hem bij een jonge Canadees, Frederick Newton Gisborne. Die was wanhopig op zoek naar fondsen om een vastgelopen project nieuw leven in te leven: de aanleg van een telegraaflijn van Newfoundland naar New York.
Geschiedenis Geschiedenis Verlichte schelm Romeyn de Hooghe Ook in zijn ondeugden legde hij een grote veelzijdigheid aan de dag. Misschien dat er daarom slechts zijdelingse blikken op 'de bekwaamste etser van Europa' werden geworpen en er beperkte aandacht was voor zijn werk. Alsof omzichtigheid nog steeds geboden was: deze biografie komt voort uit een eerdere uitgave in het Engels.
Geschiedenis Geschiedenis Vrome agitatie Niet alleen katholieke geestelijken hitsen op tegen heksen, maar ook reformatoren en staatsrechtsgeleerden van formaat.
Geschiedenis Geschiedenis Hier ruhen Deutsche Soldaten Waar bleven de Duitse oorlogsdoden uit WO I? Wie honderd jaar na het einde van de Grote Oorlog door de Vlaamse Westhoek rijdt, passeert voortdurend Britse begraafplaatsen. Van de Duitse begraafplaatsen is nauwelijks een spoor te bekennen. Toch stierven tijdens de Eerste Wereldoorlog in België meer dan 200.000 Duitse soldaten. De meesten ervan liggen nog altijd in België begraven. Maar waar?
Geschiedenis Geschiedenis Ambachtelijke broodovens Het erfgoedproject 'Vuur doet leven' wil de landelijke bakovens van de Vlaamse Ardennen nieuw leven inblazen. De voorbije decennia raakten die gemetselde bouwsels, destijds onvervreemdbaar deel van menige oude hoeve, in onbruik en de meeste verkeren nu in slechte staat. Het project ter herwaardering van hun erfgoedwaarde werd opgestart door Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen in …
Geschiedenis Geschiedenis Geweldsspiraal Tussen 1626 en 1630 kwam het in Duitsland tot de meest gruwelijke heksenvervolgingen ooit in Europa. Hoe de massahysterie opkwam - en hoe zij eindigde.
Geschiedenis Geschiedenis Die duivelse predikant Balthasar Bekker Het verschijnen van de eerste twee delen van De Betoverde Weereld van predikant Balthasar Bekker, in 1691, bleef niet onopgemerkt. Wat heet! Bekker werd het gesprek van de dag en honderden opponenten klommen in de pen om Bekker van alles en nog wat te beschuldigen.
Geschiedenis Geschiedenis Ver-geet-mij-niet Over het verborgen leven van een joods meisje De Bezige Bij, Amsterdam 2018
Geschiedenis Geschiedenis 24 Uur in het oude Rome Het dagelijks leven van de Romeinen Uitgeverij Hélène Lesger Books, Amsterdam 2019
Geschiedenis Geschiedenis Stilaan overwint de rede In de 18de eeuw keert de Verlichting zich steeds nadrukkelijker tegen de heksenwaan - niet overal met succes.
Geschiedenis Geschiedenis Een tijdreis door het stadspaleis Na een restauratie van vijf jaar werd afgelopen mei het Gruuthuse-museum weer geopend voor het publiek. Het gebouw bevat zes eeuwen Brugse geschiedenis, oftewel de grote wereld in een bescheiden paleis.
Geschiedenis Geschiedenis Wereldwijd verzet Koning Willem-Alexander opende op 27 juni het nieuwe Museum Sophiahof. In dit museum wordt de culturele en historische erfenis van Nederlands-Indië belicht en dan vooral de receptie van die erfenis in het naoorlogse Nederland.
Geschiedenis Geschiedenis ...100 jaar geleden: 14 september 1919 De ELTA Na zes weken sluit de Eerste Luchtverkeer Tentoonstelling Amsterdam (ELTA) haar deuren. De twee initiatiefnemers, Albert Plesman en Marinus Hofstee, beiden vliegers bij de in 1913 opgerichte militaire Luchtvaartafdeling (LVA), kunnen tevreden zijn. Tijdens de Eerste Wereldoorlog heeft de militaire luchtvaart een enorme vlucht genomen, vooral in Duitsland waar de Nederlander Anthony Fokker zo'n 700 …
Geschiedenis Geschiedenis Zwervend en dromend 100 oude kaarten Waardoor hebben zoveel mensen een fascinatie voor kaarten? Omdat ze woordloos door de geschiedenis kunnen dolen en hun fantasie de vrije loop laten? Uit bewondering misschien voor wat de kaartmaker allemaal weet samen te brengen, in je eigen omgeving bijvoorbeeld? De Lage Landen hebben een ongekend rijke cartografische geschiedenis. Een honderdtal topstukken is samengebracht in een prachtboek, om heerlijk door de geschiedenis te zwerven.
Geschiedenis Geschiedenis Van mythen naar realiteit De Romeinse keizer Diocletianus liet al tovenaars levend verbranden.
Geschiedenis Geschiedenis De Tempeliers De opkomst en ondergang van de tempelridders Omniboek, Utrecht 2019
Geschiedenis Geschiedenis Einde aan de Tachtigjarige Oorlog Een van de documenten die het Nationaal Archief heeft geselecteerd voor de tentoonstelling Topstukken in perspectief - van Plakkaat van Verlatinge tot Abdicatie is de Vrede van Münster uit 1648. Een heel belangrijk document voor de geschiedenis van Nederland, maar hoe origineel is de tekst van deze vrede eigenlijk?
Geschiedenis Geschiedenis Geen vuiltje aan de lucht Haast geruisloos verbiedt de ene Nederlandse gemeente na de andere het oplaten van ballonnen, nu al ruim zestig. Ook in België kan het politiereglement voortaan een verbod opleggen. Ze dalen nu eenmaal weer neer op aarde en het plastic komt in de natuur terecht. In 1938 was milieubewust pretbederf nog niet aan de orde. Tijdens …
Geschiedenis Geschiedenis Van luxe naar noodzaak De koelkast De koelkast heeft de manier waarop wij met ons voedsel omgaan grondig veranderd. De directe beschikbaarheid van verse etenswaren in ons huis was vroeger beslist niet zo vanzelfsprekend.
Geschiedenis Geschiedenis Handboek heksenbestrijding In 1486 bepleit Heinrich Kramer een genadeloze, grootscheepse vervolging.
Geschiedenis Geschiedenis De vergeten soldaten van de Eerste Wereldoorlog Uitgeverij EPO, Berchem 2019
Geschiedenis Geschiedenis In het Surinaamse 'paradijs' John Gabriel Stedman Hij was veelzijdig, opvliegend, maar ook sociaal bewogen, verbleef op veel plekken als soldaat, schreef (dag)boeken, leefde in de Surinaamse jungle en bewerkte de grond van zijn landhuis in Engeland. Onlangs verscheen een boeiende biografie over deze complexe persoonlijkheid, die het opnam voor slaven.
Geschiedenis Geschiedenis Pompeji In 79 n.Chr. zien mensen een kilometers hoge rookzuil uit de Vesuvius opstijgen. In de uren erna stort deze in elkaar en verspreidt 's nacht een stille gifwolk over de hellingen. Duizenden bewoners stikken en worden onder de lavavloed bedolven. Stukje bij beetje komen we meer te weten over deze unieke versteende Romeinse cultuur.
