Geschiedenis Geschiedenis Jodenvervolging bij volmacht De Algemene Vergadering van de VN roept in 2005 elke 27ste januari uit tot International Holocaust Remembrance Day. "De Holocaust is het wereldwijde ijkpunt van het kwaad, de ultieme schending van de mensenrechten en het absolute dieptepunt van misdaden tegen de mensheid."
Geschiedenis Geschiedenis De eerste pogrom 1938 12-13 maart Oostenrijk omarmt de Anschluss. De enige vuurwapens die dan worden gehoord, zijn die van Joden in Wenen die zelfmoord plegen. Himmler bouwt het kamp Mauthausen bij Linz.
Geschiedenis Geschiedenis Hitler verliest zijn laatste grote gok In de vroege ochtend van 16 december '44 begint het Ardennenoffensief. De grootste verrassingsaanval sinds Pearl Harbor, en de grootste veldslag van deze oorlog in West-Europa. De laatste gok van Hitler. Een opnieuw verloren gok.
Geschiedenis Geschiedenis 75 jaar Bevrijding: 6 tactische blunders van de Führer Op 8 mei vieren we de 75e verjaardag van de capitulatie van nazi-Duitsland en het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa. Het had helemaal anders kunnen aflopen, concludeert de Britse historicus Ian Kershaw in 'Keerpunten. Tien beslissingen die de loop van de Tweede Wereldoorlog voorgoed veranderden, 1940-1941'. Zijn collega Andrew Roberts stelt het in 'Wereld in vlammen. Een nieuwe geschiedenis van '39-45' nog scherper: 'Als Hitler geen nazi was geweest, had hij de oorlog kunnen winnen.' De Führer is toch niet zo'n strategisch genie als hij zelf denkt: zijn zes grootste tactische blunders op een rij.
Geschiedenis Geschiedenis Moordkampen in opbouw 1940 25 januari In een Pools barakkenkamp in Oswiecim bij Krakow wordt begonnen met de bouw van Auschwitz. Nazi-veteraan Rudolf Höss voert er het commando. Een jaar later wordt Birkenau toegevoegd aan het industriële moordcomplex. Der Stürmer laat geen twijfel bestaan over de bedoeling: "Deze machine delft het graf voor 'werelds grootste misdadiger, Judah - van …
Geschiedenis Geschiedenis Na de holocaust een 'honderdjarige oorlog' De Holocaust leidt niet rechtstreeks tot het uitroepen van de Joodse staat Israël in 1948. Maar de volkerenmoord op de Joden draagt daar onmiskenbaar toe bij. Ruim zeventig jaar later lijkt het erop dat we midden in een nieuwe 'honderdjarige oorlog' zitten.
Geschiedenis Geschiedenis Over de afgrond naar wat vrede 4 februari Begin van de Conferentie van Jalta. Churchill, Stalin en Roosevelt hertekenen de kaart van het naoorlogse Europa. De kiemen worden gezaaid voor de Koude Oorlog nadien.
Geschiedenis Geschiedenis Zinloze dodenmarsen tegen de klok De dodenmarsen uit de vernietigingskampen worden de laatste stuiptrekking van de Holocaust. Een zinloze poging om de verschrikkingen aan het oog van de buitenwereld te onttrekken.
Geschiedenis Geschiedenis Een dubbele oorlog 1939 30 januari Hitler spreekt de Rijksdag toe: "Als de internationale Joodse financiers erin slagen de naties opnieuw in een wereldoorlog mee te sleuren, dan zal de uitkomst daarvan geen overwinning van het Bolsjewistische Jodendom betekenen maar de uitroeiing van het Joodse ras in Europa."
Geschiedenis Geschiedenis De industrialisering 1942 20 januari De Wannsee-Konferenz. Reinhard Heydrich bespreekt in de rand van Berlijn met anderhalf dozijn nazi-kopstukken de industrialisering van de Endlösung. Hij plant op korte termijn de moord op 11 miljoen Joden, Adolf Eichmann is zijn immer vlijtige secretaris. Na afloop drinken alle deelnemers cognac en roken ze sigaren.
Geschiedenis Geschiedenis VS profiteren van duitse brain drain Oorlog stimuleert technologie, zeker op het slagveld. Naderhand vloeien daar alledaagse toepassingen uit voort. Die stelling lijkt stilaan gemeengoed, maar klopt ze ook? Stimuleert oorlog eveneens de voor technologie vaak noodzakelijke wetenschappelijke basis? In welke mate beschikt Duitsland voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog over voldoende menselijk kapitaal voor zijn oorlogstechnologie?
Wereldoorlog II Wereldoorlog II Waarom de geallieerden wegkeken van de Holocaust Alle vijanden van Hitler weten van de Holocaust maar kijken er systematisch van weg. Ook al gaat het van kwaad naar erger.
Geschiedenis Geschiedenis Verzetsstrijder in priestertoog In België waren de feestelijke bevrijdingsdagen van 1944 voorbij toen de oorlog er begin mei 1945 ook in Duitsland opzat. Waarop de dagen van slopende afwachting aanbraken waarin wie door de nazi's was weggevoerd ofwel graatmager terugkeerde ofwel op een dodenlijst stond.
Geschiedenis Geschiedenis 75 jaar Bevrijding: gerechtigheid voor iedereen? De Tweede Wereldoorlog, met het verhaal van verzet en collaboratie en de repressie die erop volgt, is een gevoelig punt in de Belgische geschiedenis. Tot op heden. Heeft de manier waarop er is omgegaan met de herinnering aan die oorlog gerechtigheid voor iedereen gebracht?
Geschiedenis Geschiedenis 75 jaar Bevrijding: 'Was opa een nazi? Of een held?' Een foto, een uniform op zolder, een oorlogsverhaal dat in de familie verteld wordt... Het kan de trigger zijn om op zoek te gaan naar de geschiedenis van je eigen familie in de Tweede Wereldoorlog. 'Die vraag, "wat deed (o)pa of (o)ma toen eigenlijk?" wordt door de (klein)kinderen steeds vaker gesteld,' zegt historicus Koen Aerts. Op zoek gaan naar de oorlogshistorie van je eigen familie: intrigerend, maar hoe begin je aan die zoektocht als je weinig aanknopingspunten hebt?
Geschiedenis Geschiedenis Kleinkinderen doorbreken stilte over holocaust in België Breendonk en de Dossin-kazerne in Mechelen getuigen van de Holocaust in België. Ze doorbreken de stilte die hierover tot lang na de oorlog in ons land blijft hangen. Historicus Herman Van Goethem, de rector van de Universiteit van Antwerpen en de eerste directeur van het Dossin-museum, onderzoekt het waarom van dat stilzwijgen: "De overlevenden zijn zwaar getraumatiseerd. Ze zwijgen als vermoord. Het is pas als hun kleinkinderen vragen gaan stellen, in de jaren 1980, dat de grote verhalen boven water komen."
Wereldoorlog II Wereldoorlog II De tien gruwelijkste dodenkampen van de Tweede Wereldoorlog Dit zijn de tien gruwelijkste van de vele honderden tot duizenden concentratie- en vernietigingskampen uit de Tweede Wereldoorlog.
Geschiedenis Geschiedenis Lockdowncinema: de tien beste biopics van kunstschilders Raakt u ook stilaan uitgekeken op de virtuele tours waarmee de musea ons tijdens deze lockdown light om de oren slaan? Duik dan de filmgeschiedenis in. Van Andrej Roeblev over Caravaggio tot Mr. Turner: 10 biopics die beroemde schilders op weergaloze wijze tot leven wekken.
Wereldoorlog II Wereldoorlog II Overlevers getuigen: 'De mensheid heeft niets van de Holocaust geleerd' Anna Erlich Lieberman en Robert Kremer getuigen over hoe zij de Holocaust als kind beleefden. 'En de mensheid heeft niets van de Holocaust geleerd'.
Geschiedenis Geschiedenis Hoe de Poolse Krzysztof Penderecki uitgroeide tot Hollywoods favoriete horrorcomponist Zelfs wie zijn naam amper kan uitspreken, heeft vast weleens de spookachtige muziek van wijlen Krzysztof Penderecki gehoord, met dank aan The Exorcist, The Shining, Wild at Heart en andere filmklassiekers.
Geschiedenis Geschiedenis Wat bedoelt Bob Dylan? Zijn nieuwste nummer Murder Most Foul ontrafeld Murder Most Foul, een song over de moord op J.F. Kennedy in Dallas in 1963, is Bob Dylans eerste eigen lied dat wordt uitgebracht sinds hij in 2016 de Nobelprijs voor Literatuur won. Waarom net nu?
Geschiedenis Geschiedenis Simone de Beauvoir deed zichzelf oneer aan: 'Jean-Paul Sartre was niet de minnaar van haar dromen' Al te vaak wordt filosofe en feministe Simone de Beauvoir afgeschilderd als discipel en zelfs slachtoffer van Jean-Paul Sartre. 'Dat doet haar oneer aan', zegt biografe Kate Kirkpatrick. 'Hij was misschien haar intellectuele liefde, maar emotioneel en seksueel had ze hem niet nodig.'
Geschiedenis Geschiedenis Schilderes Angelica Kauffman: een influencer avant la lettre In de achttiende eeuw was ze een artistieke superster, die als geen ander de pols van haar modebewuste tijd wist op te meten. Nu is de naam Angelica Kauffman enkel nog bij kenners bekend. Een fraaie retrospectieve in Kunstpalast Düsseldorf wil de befaamde schilderes in al haar feminiene glorie herstellen.
Geschiedenis Geschiedenis De vergeten strijders van de Belgische revolutie: 'Natuurlijk waren de onlusten in scène gezet' Vergeet De stomme van Portici nu maar. De Belgische Revolutie van 1830 was heus niet zo spontaan als wordt gedacht. In haar nieuwe boek stelt Els Witte een vraag die zelden gesteld wordt: 'Waarom is België geen republiek?'
Geschiedenis Geschiedenis Evolutie: er zit een neanderthaler in ieder van ons Lange tijd overheerste de gedachte dat de moderne mens de neanderthaler heeft uitgeroeid. In werkelijkheid, zo leert het nieuwste genetisch onderzoek, is de neanderthaler nooit echt uitgestorven. En hij was ook geen aapachtig grommende dommerik.
Boeken Boeken Nachten van de Geschiedenis van Davidsfonds duren voor het eerst een week Het Davidsfonds organiseert van 9 tot 15 maart de Nachten van de Geschiedenis, met verspreid over meer dan honderd lokale Davidsfondsafdelingen tal van historische activiteiten.
Geschiedenis Geschiedenis Expo Leo Spilliaert: de nachtburgemeester van Oostende in Londen en Parijs Met inkt, pen en pastelkrijt creëerde Léon Spilliaert begin twintigste eeuw beklemmende zelfportretten en onpeilbare dijk- en zeegezichten van Oostende bij nacht. Zijn werk krijgt nu eindelijk internationale belangstelling. Met dank aan Luc Tuymans.
Geschiedenis Geschiedenis Mike Hoare (1919-2020): boekhouder, safarigids en omstreden huurlingenleider in Congo Weinigen zullen om het overlijden van Mike Hoare rouwen, en dat is begrijpelijk: 'Mad Mike' was in het net onafhankelijke Congo het gezicht van de blanke huurling. Hij citeerde Shakespeare, redde Belgische priesters en nonnen, en haatte communisten. Zijn troepen richtten bloedbaden aan.
Boeken Boeken 'China's daughters': auteur Jung Chang corrigeert de Chinese geschiedenis Ze hadden de wereld gezien, waren intelligent, onafhankelijk ingesteld en vol zelfvertrouwen. Maar het waren hun ongewone huwelijken die de drie zussen Ei-ling Soong, Ching-ling Soong en May-ling Soong tot de moderne prinsessen van China maakten. Jung Chang tekende hun levensverhaal op in China's dochters.
Geschiedenis Geschiedenis Liefde en lust in de late middeleeuwen: 'Ze gingen enorm tekeer' Eeuwenlang diende seks enkel voor voortplanting. Genot was des duivels. 'De kerk dempte de lusten', zegt neerlandicus Herman Pleij. Tot er eind vijftiende eeuw in de Lage Landen onder impuls van de rederijkersliteratuur een seksuele revolutie uitbrak. 'Seks werd gezond.'
Boeken Boeken Schrijver J.M. Coetzee wordt 80: 'Precies het ongrijpbare maakt hem zo groot' Nobelprijswinnaar John Coetzee, volgens velen de beste nog levende schrijver, wordt deze week tachtig. Bewonderaar Tom Lanoye, kenner Ludo Teeuwen en vriend Nicholas Lens borstelen een portret.
Geschiedenis Geschiedenis De nieuwe blik op Van Eyck: een optische revolutie in het MSK in Gent Vijf eeuwen na zijn dood blijft Jan van Eyck (1390(?)-1441) nieuwe generaties kunstenaars verbazen. De impact op zijn tijdgenoten was zo mogelijk nóg groter. Van zijn nauwelijks te evenaren realisme tot zijn verfijning van de olieverf als medium: portret van een meesterlijk innovator.
Europa Europa Het vrouwenquotum in Noorwegen: wat heeft dat nu opgeleverd? In Noorwegen werd in 2003 een vrouwenquotum ingevoerd voor het bedrijfsleven. Het resultaat is eerder bedroevend: er zijn nu meer vrouwelijke bestuursleden, maar de sekseongelijkheid werd er nauwelijks minder om.
Wereldoorlog II Wereldoorlog II Auschwitz bevrijd op 27 januari 1945 Op 27 januari 1945 werden de kampen van Auschwitz bevrijd door het Russische Rode Leger. Zij troffen daar zo'n 7.600 uitgemergelde en zieke gevangenen en 600 lijken aan.
Geschiedenis Geschiedenis De trucjes van extreemrechts: hoe actueel is de cultuurkritiek van filosoof Theodor Adorno? Meer dan 50 jaar geleden gaf de Duitse filosoof Theodor W. Adorno een lezing over het rechts-radicalisme. Zijn analyse blijft bijzonder relevant. 'Hoe deze dingen verdergaan, dat is in laatste instantie aan ons.'
Wereldoorlog II Wereldoorlog II Het laatste interview met Auschwitz-overlever Paul Sobol: 'Ik wil geen medelijden. Ik wil dat men luistert' Paul Sobol was een van de laatste Belgische overlevenden van Auschwitz. Kort voor zijn dood deed in hij in Knack nog zijn verhaal. Herlees het hier.
Geschiedenis Geschiedenis Van de schandpaal naar het museum: auteur Ted Gioia herschreef de muziekgeschiedenis Er verschijnt niet elke week een boek dat de ambitie heeft om de volledige muziekgeschiedenis te herschrijven, van de bigbang tot Spotify. Cultuurhistoricus Geert Buelens correspondeerde met de auteur, Ted Gioia.
Geschiedenis Geschiedenis Historicus Nico Wouters: 'De Holocaust is een vorm van religie aan het worden' 'Wij mogen maar naar één richting kijken: die waarnaar de politiek wijst.' Historicus Nico Wouters, hoofd van het exepertisecentrum Cegesoma, reageert voor het eerst op het ontslag van zijn collega Christophe Busch, directeur van Kazerne Dossin. Hij is bijzonder scherp. Voor onze politici, maar ook voor zichzelf en zijn collega's. 'In het academisch onderzoek horen er geen morele a priori's te zijn. '
Geschiedenis Geschiedenis Hoe Amerika de Russische Revolutie redde: 'Het was een pure horrorshow' In De Russische klus reconstrueert Douglas Smith hoe de Verenigde Staten begin 20e eeuw tijdens de hongersnood in de Sovjet-Unie ingrepen. 'Zo behoedden we de communistische dictatuur voor de ondergang.'
Boeken Boeken Bestsellerauteur Bart Van Loo: 'De Bourgondiërs is ons oerverhaal' Met De Bourgondiërs scoorde Bart Van Loo de bestseller van het jaar. En toen moest het debat over de Vlaamse canon nog losbarsten. 'Jan Jambon moet ervan afblijven.'
Geschiedenis Geschiedenis De eerste Vlaamse Playgirls: '#MeToo gaat te ver voor mij' In de herfst van 1969 interviewde Louis Paul Boon de eerste naakte playmates. Vijftig jaar later gaat onze reporter op zoek naar Els, Blonde Peggy, Anita en het Strandmeisje.
Geschiedenis Geschiedenis Vergeten interviews met Hitler: 'Om zo te kunnen liegen moet je wel een doortrapte charmeur zijn' Vlak voor de oorlog lieten belangrijke Amerikaanse, Britse en Franse journalisten zich bedwelmen door de Führer. In zijn boek De vergeten gesprekken met Hitler delft Eric Branca hun interviews op.
Geschiedenis Geschiedenis Kunst in Lissabon: het Calouste Gulbenkian Museum bestaat 50 jaar Het Calouste Gulbenkian Museum in Lissabon viert dit jaar zijn vijftigste verjaardag, precies anderhalve eeuw na de geboorte van zijn steenrijke stichter. Het verhaal van een nomadische oliemagnaat met Armeense roots die zich ontpopte tot een van 's werelds belangrijkste kunstcollectionneurs.
Geschiedenis Geschiedenis Expo: schilder El Greco krijgt zijn eerste grote retrospectieve in Parijs Dik vier eeuwen na zijn dood heeft El Greco eindelijk een grote retrospectieve in Parijs. In het Parijse Grand Palais kunt u zich laten verbluffen en verbazen door het flamboyante oeuvre van de geboren Griek die de profeet van het modernisme werd.
Geschiedenis Geschiedenis Dwarse schilder Henri Matisse: meester van het licht en de kleur De Franse schilder Henri Matisse heeft de kunst van de twintigste eeuw enkele keren op haar kop gezet. Het Musée Matisse in Le Cateau-Cambrésis blikt nu terug op de beginperiode van deze laatbloeier.
Geschiedenis Geschiedenis Van Jacob Van Artevelde tot de brexit: deze Flemings beïnvloedden de Britse geschiedenis Migranten uit de Lage Landen hebben een immense invloed gehad op de Engelse geschiedenis. Dat concludeert Harry De Paepe in zijn nieuwe boek De twee kanten van het Kanaal. Maar de Flemings werden ook vervolgd als de economie slecht draaide. 'Ze werden voorgesteld als mensen die kweekten als konijnen en de Engelsen hun werk afpakten.'
Opinie | Geschiedenis Opinie | Geschiedenis 'Het lijkt soms alsof er weer een muur tussen Oost en West staat, opgetrokken uit frustratie en onbegrip' Hubert van Humbeeck merkt op dat de overgang naar een nieuwe wereld niet iedereen even goed bevalt.
Wereldoorlog II Wereldoorlog II Auschwitz.camp: bekijk de beklijvende beelden van de moordfabriek van de nazi's Deze beelden uit de expo Auschwitz.camp geven een inkijk op dé racistische moordfabriek van de nazi's. De Duitse industrie was de echte motor achter het kamp.
Wereldoorlog II Wereldoorlog II Experts Christophe Busch en Hans Citroen: 'Van Krupp tot Siemens: alle grote bedrijven zaten in Auschwitz' De tentoonstelling Auschwitz.camp in Kazerne Dossin wierp een nieuwe blik op Auschwitz. Ja, het was dé racistische moordfabriek van de nazi's, maar het was ontegenzeggelijk ook een koloniaal en industrieel project.
