Geschiedenis Geschiedenis Daniel Cohn-Bendit en de erfenis van mei '68 Vijftig jaar na mei '68 wordt het tijd om de erfenis van de revolte opnieuw te definiëren. Een alternatieve geschiedenis van de protestbeweging aan de hand van boegbeeld Daniel Cohn-Bendit, in vier en een half bedrijf - want het vijfde is nog volop bezig.
Geschiedenis Geschiedenis De smokkelaar van de filosofie: 'De nazi's dachten vast dat hij een spion was' Vlak voor de Tweede Wereldoorlog smokkelde de jonge pater Herman Leo Van Breda het persoonlijke archief van de filosoof Edmund Husserl uit nazi-Duitsland. Toon Horsten schreef de biografie van een vergeten familielid. 'Vergis u niet, hij heeft hier zijn leven voor geriskeerd.'
Geschiedenis Geschiedenis De opvolgers van Petrus Bisschoppen van Rome BISSCHOPPEN VAN ROME 30-67 Petrus
Geschiedenis Geschiedenis Op de stoel van Petrus De geschiedenis van het pausdom is twintig eeuwen lang de weerspiegeling geweest van de lotgevallen van de kerk als geestelijke én wereldlijke macht. In een artikel in L'Express van 22 december 2010 gaf godsdiensthistoricus Yves-Marie Hilaire (bij leven hoogleraar aan de Université Charles De Gaulle-Lille III) een boeiend en gevat overzicht.
Geschiedenis Geschiedenis Kerk werd staat Het Vaticaan heeft een eigen leger: de Zwitserse Garde, opgericht door Julius II, paus en vechtersbaas. Het is ook het kleinste land ter wereld, nauwelijks enkele hectaren groot en met een bewonersaantal dat op wereldschaal absoluut te verwaarlozen is. Die beperktheid is omgekeerd evenredig met zijn diplomatieke invloed en zijn financiële macht. En dan spreken …
Geschiedenis Geschiedenis In de schaduw van de kerk Dat alle wegen naar Rome leiden, weet iedereen. Maar niet iedereen is vertrouwd met de vaak ondoorgrondelijke paden van het Vaticaan, die dit nummer van Knack Historia in kaart wil brengen. Populair werk van Dan Brown en een televisiereeks zoals die over het geslacht Borgia maakten ook een breder publiek nieuwsgierig naar de intrigerende wereld …
Geschiedenis Geschiedenis De macht van de pausen berust op een vervalsing Het Constitutum Constantini is een zogenaamd door keizer Constantijn, verdediger van het christendom, ondertekend document waarmee de pausen in het bezit kwamen van Rome, Italië en het Westen 'tot aan het einde van de wereld'. Eeuwenlang bepaalde deze korte tekst handel en wandel van de pausen.
Geschiedenis Geschiedenis 1623-2017 Reageren op de moderniteit PIUS IX 1846-1878 Giovanni Maria Mastai-Ferretti zat van alle pausen, de eerste uitgezonderd, het langst op de troon van Petrus. Zijn bewind viel samen met de langzame eenmaking van Italië. Tijdens zijn pontificaat gingen de Pauselijke Staten voor de Kerk verloren en werd Rome bezet door Franse troepen. Hij had de leiding van de eenmakingsbeweging …
Geschiedenis Geschiedenis Van het begin tot de verlichting In het begin was Petrus... Het pausdom is gebouwd op de asse van Rome, de vervolgingen van Nero en de welwillendheid van keizer Constantijn. Later waren er de kruistochten, de bouw van de Sint-Pietersbasiliek, het ontstaan van de jezuïeten en de inquisitie. Het was niet al goud wat blonk, maar pornocratie, theocratie en aflaten handel …
Geschiedenis Geschiedenis De wind van de hervormingen Na de Tweede Wereld - oorlog brak in de hele wereld een periode van grote veranderingen aan. De creatie van een blok van communis tische landen was er daar één van. De Kerk kon niet vanaf de zijlijn toezien. Ze moest zelf veranderen en tegelijk trouw blijven aan wat haar diepste kern uitmaakt. Ze was …
Geschiedenis Geschiedenis 1447-1623 Renaissance en contrareformatie Na de middeleeuwen ontpopten de opvolgers van Petrus zich tot bouwheren en mecenassen. De nieuwe periode werd ook gekenmerkt door nepotisme en handel in aflaten. De verlichting vormde een aanloop naar het pausdom zoals wij het nu kennen.
Geschiedenis Geschiedenis Grootheid van een klein land Midden in de hoofdstad van Italië ligt een onafhankelijke enclave met een eigen grond gebied en het recht om een eigen munt te slaan en eigen wetten uit te vaardigen: het Vaticaan. We zoomen in op een staat waarvan de werking even uniek is als die van het pausdom zelf.
Geschiedenis Geschiedenis Hellebaardiers van de paus In 1506 nam Julius II honderdvijftig Zwitserse huursoldaten in dienst. Deze Zwitserse wachters, zoals ze al snel heetten, zweren 'hun leven te geven' voor de paus en het Vaticaan. Ook vandaag nog.
Geschiedenis Geschiedenis 'Een patriarch met een bijzondere status' Historicus Philippe Levillain beschrijft de stapsgewijze transformatie van de pauselijke macht van het prille begin tot heden, met als rode draad het primaatschap van de bisschoppen van Rome.
Geschiedenis Geschiedenis Gods Werk Gods Werk, zoals Opus Dei in vertaling luidt, werd in 1928 opgericht door Josemaría Escrivá de Balaguer, een exponent van de duistere Spaanse religiositeit. Opus Dei wil de wereld van binnenuit heiligen. De middelen die het daartoe gebruikt, zijn niet altijd erg katholiek...
Geschiedenis Geschiedenis Drie Hinderlijke lijken In mei 1998 werden de bevelhebber van de Zwitserse Garde, zijn vrouw en een korporaal van de Garde doodgeschoten aangetroffen in een appartement in het Vaticaan. Het gerechtelijk onderzoek wees uit dat de jonge korporaal de dader was, maar veel bleef onopgehelderd. Achter de affaire zou een interne strijd tussen Opus Dei en de vrijmetselaarsclan van de curie schuilgaan...
Geschiedenis Geschiedenis Het eindeloze mysterie van de tempeliers Van alles waar de Kerk om geloofsredenen of uit politiek belang voor vocht of nauw bij betrokken was, heeft niets zo veel ophef gemaakt als de kwestie van de Tempelridders. Zeven eeuwen na het tragische einde van deze orde is hun legende nog steeds voer voor discussie.
Geschiedenis Geschiedenis Het omstreden leger van de paus De in 1534 opgerichte orde van de jezuïeten had twee doelen voor ogen: strijden voor het geloof en de hele wereld evangeliseren. Die ambitie ging perfect samen met geraffineerde huichelarij.
Geschiedenis Geschiedenis Franciscus, de sympathieke paus De 266ste opvolger van Petrus zet de deuren van de Kerk wijd open. Hij weet wat communiceren is, maar hij weet ook dat je omzichtig te werk moet gaan.
Geschiedenis Geschiedenis Bankiers van God Het IOR (Istituto per le Opere di Religione, Instituut voor Religieuze Werken), de financiële arm van het Vaticaan, kwam in de tachtiger jaren van vorige eeuw in de pers met klinkende schandalen, wijdverspreide corruptie, financiering van politieke partijen en mannen die een gewelddadige dood stierven...
Geschiedenis Geschiedenis Paulus VI Een zachte overgang Het bijeenroepen van de tweede synode in de geschiedenis van de katholieke Kerk was het antwoord van de opvolger van Johannes XXIII op een crisis zoals er sinds de 16de eeuw geen meer was geweest. Een enorme opdracht voor een paus met een sterke overtuiging maar met tegelijk veel zin voor nuancering.
Geschiedenis Geschiedenis Een gezaghebbend informatiecentrum De unieke diplomatie van het Vaticaan is bijzonder invloedrijk. Met zijn fijnmazige netwerk van informatiebronnen en -kanalen beschikt het Vaticaan immers over inlichtingen die nergens anders te rapen vallen. En naar die informatie wordt gretig geluisterd.
Geschiedenis Geschiedenis Een deskundige in mens-zijn Andrea Riccardi, historicus en oprichter van de Gemeenschap van Sant'Egidio, die internationaal, met name in Afrika, ijvert voor vrede, is een goed kenner van het Vaticaan en paus Franciscus. Hij antwoordt op een aantal vragen die hem worden gesteld door journaliste Claire Chartier.
Geschiedenis Geschiedenis Op de as van Rome Nero beschuldigde de christenen ervan de brand te hebben aangestoken die de hoofdstad van het keizerrijk in de as legde. De christenen werden zwaar gefolterd, maar hun marteldood versnelde hun opgang.
Geschiedenis Geschiedenis Hoe de pausen naar Avignon kwamen De 14de eeuw was nauwelijks begonnen toen paus Clemens V zijn intrek nam in een paleis aan de oevers van de Rhône. Hoe het tot deze heel bijzondere episode in de geschiedenis van de pausen is gekomen, vertelt Dominique Vingtain, conservatrice van het Palais des Papes in Avignon, in het opmerkelijke boek Le Palais des Papes d'Avignon (uitgeverij Honoré Clair, 2015). Enkele uittreksels.
Geschiedenis Geschiedenis De inquisitie: legendes en kastijdingen Brandstapels, autodafe's, folteringen... De Kerk heeft haar spijt betuigd. Historici werpen een nieuw licht op donkere en lang als duivels beschouwde bladzijden.
Geschiedenis Geschiedenis De lange mars van padre Bergoglio Wereldster Franciscus krijgt kritiek van katholieken die niet houden van zijn stijl en zijn non-conformisme. Om grenzen te verleggen en te komen tot de ommekeer in de geesten waarnaar hij vurig uitkijkt, rekent hij op zijn beslistheid en zijn politieke zin.
Geschiedenis Geschiedenis Benedictus XVI: wat er achter zijn ontslag zit Februari 2013. Tot ieders verrassing kondigt paus Benedictus XVI zijn ontslag aan. Vóór hem had slechts één paus ooit ontslag genomen. Wat bracht Joseph Ratzinger tot zijn beslissing?
Geschiedenis Geschiedenis De rechtbank van het geloof De Engelenburcht, op loopafstand van het Vaticaan, getuigt van de pracht van het keizerlijke Rome, maar deze prestigieuze residentie was ook ooit een gevangenis van de inquisitie, die eeuwenlang haar wrede wetten deed gelden.
Geschiedenis Geschiedenis 1623-1846 Absolutisme en verlichting URBANUS VIII 1623-1644 Het pontificaat van Maffeo Barberini viel grotendeels samen met de Dertigjarige Oorlog. Urbanus VIII bezondigde zich aan nepotisme. Hij veroordeelde Galilei en het jansenisme. Als mecenas beschermde hij Poussin en Le Lorrain en liet hij in de Sint-Pietersbasiliek (die hij inwijdde) het baldakijn van Bernini oprichten (met brons van het dak van …
Geschiedenis Geschiedenis Een ander beeld van het christendom Met zijn verdediging van de armen en verdrukten in de hele wereld tegen de 'dodelijke economie' heeft Franciscus in minder dan twee jaar het hart van de menigte veroverd. Na zijn historische reis naar Cuba en de Verenigde Staten moest deze paus zonder oogkleppen in Rome van nabij toezien op de synode over het gezin, een uiterst gevoelig thema.
Geschiedenis Geschiedenis Het Vaticaan en Italië: een ingewikkelde relatie Twee soevereiniteiten, de Italiaanse en de Vaticaanse: het heeft in het verleden tot onenigheden en misverstanden geleid - en doet dat nog steeds.
Geschiedenis Geschiedenis De pauskeuze: procedure en rituelen Hoe verloopt de verkiezing van een paus? Volgens een plechtig en ultrasymbolisch protocol dat van de voorbereidingen tot het fameuze 'Habemus papam' nauwgezet wordt gevolgd. Met spelers die geëxcommuniceerd worden als ze de geheimhouding schenden.
Geschiedenis Geschiedenis Symbool van pauselijke macht Boven het graf van de apostel Petrus verrijst het beruchte goudbronzen baldakijn van Bernini. Uit archeologisch onderzoek blijken zich in het baldakijn relikwieën van de apostel te bevinden, van wie het omgekeerde kruis symbool staat voor zijn martelaarschap. Het is een van de meest aanbeden plaatsen in de christelijke wereld, een eeuwenoud en eeuwig blijvend …
Geschiedenis Geschiedenis Concordaten en pauselijke macht Wetten die de relaties tussen Kerk en staat vastleggen
Geschiedenis Geschiedenis Het Vaticaan en de Holocaust De houding van Pius XII tegenover de Holocaust is een complexe zaak. Er is al veel inkt over gevloeid, maar de Heilige Stoel heeft altijd terughoudend gereageerd als onderzoekers vroegen om zijn archieven te mogen raadplegen.
Geschiedenis Geschiedenis Het Vaticaan en Israël: vergeving 2009. Benedictus XVI zou een bezoek brengen aan het Heilige Land. Het schandaal rond het negationisme van bisschop Williamson lijkt echter roet in het eten te gooien. Maar de mensen achter de joods-christelijke dialoog zetten hun beste beentje voor. Dit is te belangrijk, zowel voor de Heilige Stoel als voor Israël. Dit mag niet mislukken.
Geschiedenis Geschiedenis De duistere kant Machtsspelletjes, intriges, seksuele escapades, dubieuze ideologische keuzes, verdachte verdwijningen, sectair gedrag...: het was vaak geen zuivere koffie in het Vaticaan. Twee van de belang rijkste oorzaken zijn wellicht het feit dat daar enorme sommen geld omgingen - een buiten kansje voor de georganiseerde misdaad - en het gevoel van straffeloosheid dat in de genen lijkt …
Geschiedenis Geschiedenis Johannes Paulus I: een veel te kort pontificaat 66 was hij toen hij tot paus werd gekozen. 33 dagen duurde zijn pontificaat. Werd hij vergiftigd omdat hij een diepgaande hervorming wilde doorvoeren van een Kerk die in zijn ogen niet sociaal genoeg was?
Geschiedenis Geschiedenis Johannes XXIII De vader van het Tweede Vaticaans Concilie Deze paus werd geconfronteerd met de grote politieke veranderingen van na de Tweede Wereldoorlog, veranderingen die ook binnen de Kerk tot soms verhitte discussies leidden.
Geschiedenis Geschiedenis Het pedofilieschandaal Tegen de beschuldigingen van seksueel geweld door priesters heeft het Vaticaan zich lang verdedigd door zich terug te trekken achter een muur van stilte of te zwaaien met complottheorieën. Sinds Benedictus XVI is die houding veranderd.
Geschiedenis Geschiedenis Koning der koningen Louis XIV: hervormer, alleenheerser en vrouwengek Na vijf bestsellers over le petit caporal Napoleon schreef voormalig tv-journalist Johan Op de Beeck De Zonnekoning, een heerlijke vuistdikke biografie over Frankrijks legendarische vorst Louis XIV. 'Eerst zette hij Frankrijk op de kaart, om het daarna terug te katapulteren naar de donkerste tijden uit de Europese geschiedenis.'
Geschiedenis Geschiedenis De Zuid-Amerikaanse ballingschap van Auschwitz-arts Joseph Mengele In De verdwijning van Josef Mengele, de vrucht van een drie jaar durend onderzoek, reconstrueert de Franse schrijver Olivier Guez de Zuid-Amerikaanse ballingschap van nazidokter Joseph Mengele. 'Hij was geen "monster" - die verklaring voor zijn daden is té gemakkelijk.'
Geschiedenis Geschiedenis Normandische nalatenschap De Normandiërs toonden dat ze gekomen waren om te blijven en bouwden her en der kathedralen. Die zijn 'half kerk, half bolwerk' en imposante vertegenwoordigers van de romaanse bouwkunst.
Geschiedenis Geschiedenis Het Lijsternest in Ingooigem Stijn Streuvels, schrijversnaam van Frank Lateur (1871-1969), heeft een uitgebreid literair oeuvre nagelaten. Tussen 1899 en 1969 werkte hij als broodschrijver, vanaf 1905 gebeurde dat in zijn specifi ek ontworpen woning in Ingooigem. In 1982 opende de provincie West-Vlaanderen dit Lijsternest als schrijversmuseum. Dit jaar ging het beheer naar de Vlaamse overheid maar zij beschouwt …
Geschiedenis Geschiedenis The English Channel Het Kanaal heeft de Engelsen lange tijd behoed voor invasies - en stimuleert nog altijd een denken in termen van veiligheid en autonomie.
Geschiedenis Geschiedenis Het Engelse isolationisme Het begrip splendid isolation (voortreffelijke afzondering) dateert weliswaar uit het einde van de 19de eeuw, als ideaal is het veel ouder. Al aan het begin van de 15de eeuw riep het Boekje van de Engelse politiek koning Hendrik IV op om de zee te beheersen en het volk op het continent te wantrouwen. De Fransen …
Geschiedenis Geschiedenis Mathilde van Vlaanderen Maud, Matilda of Mathilde van Vlaanderen. Drie namen die naar dezelfde Vlaamse prinses kunnen verwijzen. Als enige dochter van de graaf van Vlaanderen was ze een gewilde bruid, waarmee uiteindelijk Willem de Bastaard, hertog van Normandië, aan de haal ging.
Geschiedenis Geschiedenis Een vergeten kroonprins Vierhonderd jaar geleden werd Filips Willem van Oranje begraven in de Sint-Sulpitiuskerk te Diest. Naar aanleiding van dit jubileum is er een tentoonstelling samengesteld, die niet alleen enkele hoofdrolspelers van de Opstand belicht, maar ook het leven in en rond de Oranjestad zelf.