Geschiedenis Geschiedenis Vissen in het verleden Ann-Katrien Lescrauwaet, Jan Parmentier en Ruth Pirlet
Geschiedenis Geschiedenis Tol van een zuiver geloof De kruistochten richtten zich niet alleen tegen de moslims, maar ook tegen ketters en kerkvijanden dichter bij huis. Zelfs de eerbiedwaardige metropool Constantinopel bleef niet van kruisridders verschoond.
Geschiedenis Geschiedenis De belegering van Constantinopel Herovering van het Heilige Land was het doel van de Vierde Kruistocht, maar de kruisvaarders laten zich voor een Venetiaans karretje spannen. In 1204 vallen ze het christelijke Constantinopel aan.
Geschiedenis Geschiedenis Gods vijanden? De geschiedenis van Europa is er ook een van conflicten tussen de kerk en haar tegenstanders. Met ketters werd geredetwist, op ketters werd tegelijk ook jacht gemaakt. Maar hoe luidde hun signalement?
Geschiedenis Geschiedenis Een dualistische dooltocht De katharen - Michel Roquebert mag wel 'katharoloog' par excellence worden genoemd. Hij schreef tussen 1970 en 1998 vijf boeken over dit fenomeen. Enkele jaren na het laatste boek nam hij de moeite de stapel van vijf samen te vatten in één werk over de katharen.
Geschiedenis Geschiedenis Martelen met beleid De pauselijke Inquisitie moderniseerde het procesrecht en ontdeed het van willekeur zoals die in het godsoordeel tot uiting kwam. Een schamele troost voor de verdachten, want martelingen en brandstapel bleven.
Geschiedenis Geschiedenis Nachtwacht onder het mes Bouwhistoricus Gabri van Tussenbroek houdt zich aan de Universiteit van Amsterdam bezig met 'stedelijke identiteit en monumenten', in het bijzonder van Amsterdam. Met deze achtergrond hoef je niet om onderwerpen voor een nieuw boek verlegen te zitten.
Geschiedenis Geschiedenis Casanova Op en top Venetiaan Giacomo Casanova is de geschiedenis ingegaan als de ultieme vrouwenversierder, maar hij was zeker niet de pickup artist die one-nightstands aaneenrijgt die we er tegenwoordig onder verstaan. Hij was hoffelijk en voorkomend bij vrouwen en met zijn intelligentie, brede scholing en begenadigde vertelkunst buitengewoon aangenaam gezelschap.
Geschiedenis Geschiedenis Vulkanen Mooi voor de Kerstdagen las ik het artikel over het ontstaan van het lied Stille Nacht. En daarna hadden allerlei kranten en tijdschriften hetzelfde onderwerp, wat natuurlijk komt door het 200-jarig bestaan ervan. Maar alleen bij G-Geschiedenis zag ik de link met de uitbarsting van de vulkaan Tambora. Nu er recent weer zulke ontploffingen zijn …
Geschiedenis Geschiedenis Eén eiland -- vele vragen Voor de Chinese partij- en regeringsleider Xi Jinping vormt Taiwan om historische redenen een integraal bestanddeel van zijn Volksrepubliek. De meerderheid van de Taiwanezen ziet dat anders. En als je de geschiedenisboeken erop naslaat blijkt: er is evenveel dat Taiwan en China scheidt als hen bindt.
Geschiedenis Geschiedenis Drie plagen aan Europa's rafelrand Centraal in het boek Tussen drie plagen staat de overlevingsdrang van een onderdrukt volk in een klein land aan de rafelrand van Europa. Lijfland (het gebied van het hedendaagse Estland en Letland samen) was eeuwenlang een speelbal van elkaar beconcurrerende grootmachten.
Geschiedenis Geschiedenis Barokke bouw Van de Nederlandse architect Tilman van Gameren had ik nog nooit gehoord. En dus ook niet dat hij in Polen in de 18de eeuw zoveel paleizen, kerken en buitenhuizen heeft gebouwd. Terwijl wij graag door Polen reizen en wel interesse in architectuur hebben, maar het is duidelijk dat we ons beter moeten voorbereiden. Weet de …
Geschiedenis Geschiedenis Bijna 50 jaar na zijn dood: Spaanse politiek is verdeeld over herbegrafenis Franco Slechts een handvol ouderlingen heeft nog heimwee naar de tijd dat hij aan de macht was. Toch laait de discussie over wat er met de stoffelijke resten van Francisco Franco moet gebeuren om de zoveel tijd hoog op. Bijna een halve eeuw na zijn dood zet de dictator de Spaanse politiek opnieuw overhoop.
Geschiedenis Geschiedenis 'De oude Egyptenaren vonden handicaps niet grappig, net zoals wij' Mensen met dwerggroei en andere handicaps werden doorheen de geschiedenis vaak gestigmatiseerd. Behalve in het oude Egypte, waar ook vrouwen heel wat rechten hadden. 'Egyptische jongeren mochten niet spotten met mensen met een beperking.'
Geschiedenis Geschiedenis Frank Seberechts over de collaboratie: 'Wat zaten die oostfronters daar verdomme te doen?' De oostfronter was géén witte ridder, schrijft historicus Frank Seberechts in zijn nieuwe boek Drang naar het Oosten. 'In collaboratiekringen zien ze die misdaden als collateral damage.'
Geschiedenis Geschiedenis 100 jaar 'Herfsttij der middeleeuwen': het standaardwerk van Johan Huizinga Honderd jaar geleden verscheen Herfsttij der middeleeuwen van de Nederlandse hoogleraar geschiedenis Johan Huizinga (1872-1945). Ter gelegenheid van dat eeuwfeest bezorgde Anton van der Lem een nieuwe uitgave van het internationaal gerenommeerde standaardwerk.
Geschiedenis Geschiedenis Kindermoord en jodenjacht: Vlaamse oostfronters waren gewelddadiger dan we denken In zijn nieuwe boek Drang naar het Oosten maakt historicus Frank Seberechts korte metten met het 'wir haben es nicht gewusst' van de Vlaamse oostfronters in de Tweede Wereldoorlog. Bovendien toont hij aan dat ook de Vlamingen zich aan de gruwelijkste misdaden hebben bezondigd.
Boeken Boeken Bart Van Loo, chroniqueur van de Bourgondiërs: 'Filips de Goede is onze aartsvader' Eind 2014 scoorde Bart Van Loo een bestseller met zijn vuistdikke biografie over Napoleon. Vandaag legt hij daar een minstens even dikke kroniek van de Bourgondiërs naast. 'Bij alle belangrijke Europese revoluties stonden zij telkens weer op de eerste rij.'
Geschiedenis Geschiedenis Gazette van Detroit: afscheid van de laatste Vlaamse migrantenkrant in de VS In december viel, na 104 jaar, het doek voor de Gazette van Detroit, de enige nog overgebleven Vlaamse krant in de Verenigde Staten. Geschiedenis van een klein maar dapper medium.
Europa Europa Deze documentaire wil de stilte rond Franco doorbreken: 'Spaanse jongeren weten amper wie hij is' Veertig jaar werd er in Spanje gezwegen over Franco en de zijnen. Maar de documentaire 'El silencio de Otros' (De Stilte van Anderen) van Emmy-winnaars Almudena Carracedo en Robert Bahar toont dat het nationale zwijgen niet voor elke Spanjaard even zaligmakend is.
Geschiedenis Geschiedenis Van de jungle naar de sneeuw: de vergeten kinderen van de DDR Vanaf 1979 werden honderden getraumatiseerde weeskinderen weggehaald uit Namibië om in de DDR de nieuwe elite van Afrika te worden. Tot in 1989 de Berlijnse Muur viel.
Geschiedenis Geschiedenis Retrospectieve Fernand Khnopff in Parijs: de sfinx van Elsene Mysticus en melancholicus, dromer en dandy, symbolist en fetisjist. Fernand Khnopff was het allemaal. Een prachtige retrospectieve in het Petit Palais in Parijs laat u het raadselachtige oeuvre van de Belgische meester (her)ontdekken.
Geschiedenis Geschiedenis Is de hand van de slaaf van Leopold II opnieuw terecht? 'Het was natuurlijk één grote provocatie' Vijftien jaar geleden werd de hand van het bronzen beeld van Leopold II op de dijk in Oostende afgezaagd door de actiegroep De Stoeten Ostendenoare. De hand is nu terecht de organisatie van het Gentse festival Same same but different laat weten dat de hand donderdagavond overhandigd worden aan minister van Cultuur Sven Gatz en Bambi Ceuppens van het Africamuseum. De krant De Morgen meldt dat het om een afgietsel van de echte hand zou gaan. Knack sprak in januari nog met Piet Wittevrongel van de actiegroep.
Boeken Boeken Vlaamse seks in de jaren vijftig: 'Koppels genoten er niet ten volle van' In Vroeger was alles anders reconstrueert historicus en schrijver Korneel De Rynck in woord en beeld het leven aan het einde van de jaren vijftig. Knack biedt u een fragment aan over seksualiteit in Vlaanderen voor de golden sixties: 'Veel vrouwen stonden niet te springen om tussen de lakens te duiken.'
Geschiedenis Geschiedenis Het spook van Trier 'Een spook waart door Europa - het spook van het communisme'. Zo begint het meest invloedrijke boek uit de moderne geschiedenis: het Manifest van de Communistische Partij, in 1848 gechreven door Karl Marx, met hulp van Friedrich Engels. Het boekje van slechts 23 bladzijden werd in opdracht geschreven en was bedoeld voor een klein publiek, …
Geschiedenis Geschiedenis Liggen ze er wel? Zelden zijn Kamerlid Ronald van Raak (SP) en premier Mark Rutte (VVD) het over politieke vraagstukken met elkaar eens, maar beide historici hebben hun bewondering voor Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619) gemeen. Dat het met landsadvocaat Van Oldenbarnevelt slecht afliep is bekend. Nadat hij op 13 mei 1619 op het Binnenhof was onthoofd, werd zijn stoffelijk …
Geschiedenis Geschiedenis Inenten of niet De strijd tegen de kinderziekten krijgt in de jaren vijftig in Nederland een geweldige stimulans. In 1950 wordt de Rijksvaccinatiedienst opgericht. Een van de eerste maatregelen is de invoering van de DKTP-prik (difterie, kinkhoest, tetanus en polio) voor kinderen tot zeven jaar in de nieuwe consultatiebureaus voor zuigelingen en kleuters. Tegelijk gaan de huisartsen penicilline …
Geschiedenis Geschiedenis Oranjesaga Wat de Patriottenbeweging (1781-1787) niet voor elkaar kreeg, lukte in 1795 Franse en 'Bataafse' revolutionairen. De vermolmde Republiek der Verenigde Nederlanden stortte in en haar hoogste ambtenaar, stadhouder Willem V, koos het hazenpad. De rol van het Oranjehuis leek uitgespeeld. De daarop gevolgde lotgevallen van Oranje heeft Jeroen Koch uitgebreid onderzocht en in een Europees kader geplaatst.
Geschiedenis Geschiedenis Bezette stad door Duitse lens Het Kriegsalbum von Gent is een fotoalbum dat in 1916 werd gepubliceerd door het Duitse bezettingsleger, als souvenir voor de in België gelegerde manschappen van het Vierde Leger. Nog twee soortgelijke albums werden tijdens de oorlogsjaren geproduceerd. Ruim verspreid waren ze propagandamateriaal om de perfect georganiseerde bezettingsmacht te tonen, maar ze geven ook een vertekend beeld van het stadsleven: militairen zijn alomtegenwoordig, bewoners amper te bespeuren.
Geschiedenis Geschiedenis Oorlogsgetuigen De Tachtigjarige Oorlog leeft vooral voort als de moedige opstand van de nietige Lage Landen tegen het oppermachtige en brute Spanje. Toch was de werkelijkheid een stukje complexer. Sociale ongelijkheid, godsdiensttwisten, verstedelijking en verburgerlijking zijn maar een paar ingrediënten van het verhaal, dat ooit begon als een schreeuw om meer individuele vrijheid. 80 jaar oorlog in het Rijksmuseum in Amsterdam is de overzichtstentoonstelling die het hele verhaal wil vertellen.
Geschiedenis Geschiedenis Secretarisvogel uit Poent De Poolse egyptoloog Filip Taterka ontdekte een unieke voorstelling van de secretarisvogel in de dodentempel van koningin Hatsjepsoet, farao van de 18de dynastie, te Deir el-Bahari in Luxor. Het bas-reliëf van de secretarisvogel, wellicht een verbastering van het Arabische saqr-et-tair (valk of jachtvogel), bevindt zich op een van de tempelterrassen in de zogenoemde Portiek van …
Geschiedenis Geschiedenis Kordaat hervormer Een biografie van Thorbecke? Was er dan nog geen biografie? Natuurlijk heeft de grote staatsman Johan Rudolf Thorbecke al meerdere levensbeschrijvingen gehad. Maar een biografie is meestal maar beperkt houdbaar, zeker van grote staatslieden. Nieuw bronnenmateriaal, nieuwe inzichten en vooral een nieuwe tijd zijn vaak aanleiding bijzondere mensen opnieuw te portretteren.
Geschiedenis Geschiedenis Hofarchitect in Polen Tilman van Gameren Via de open ramen van het conservatorium in Warschau is een wervelende wirwar van zangstemmen en instrumenten te horen. Aan de andere kant van het Gninski Pallast, dat tegenwoordig dienst doet als Chopinmuseum, staat een hijskraan bij oprukkende nieuwbouw. Het paleis ziet er bijna sober uit met aan voor- en achterzijde timpanen en borstbeelden in medaillonvormige nissen. Het is één van de herbouwde creaties van Tilman van Gameren.
Geschiedenis Geschiedenis Vampierkind Vreemd en eng, zo omschreef de leider van een Amerikaans archeologisch team onlangs de vondst van het skelet van een tienjarig kind met een grote steen in zijn of haar mond. Het kind werd aangetroffen op een midden 5de-eeuwse begraafplaats in het dorp Lugnano in Umbrië, zo'n honderd kilometer ten noorden van Rome.
Geschiedenis Geschiedenis Wat lezers vinden Schavuit De bespreking van het mooie boek van Marita Mathijsen over Van Lennep bevestigt het aloude beeld van een suffe tijd, de Biedermeier. Het is een opvallend verschijnsel in het historiografische wereldje dat een eenmaal gevestigd beeld van een persoon of periode hardnekkig in stand blijft, ongeacht wat er bij nader onderzoek tegenin gebracht wordt. …
Geschiedenis Geschiedenis Opdat wij niet vergeten Het boekenfonds van Uitgeverij Verbum telt ruim vijftig titels, stuk voor stuk prachtig verzorgde boeken, in een gemiddelde oplage van twee- à drieduizend exemplaren. Winst maken is dus duidelijk geen prioriteit, er moet meestal geld bij, deels van sponsors, deels uit eigen vermogen dat oprichter Van Boom heeft opgebouwd als succesrijk belegger in onroerend goed.
