Geschiedenis Geschiedenis Piraten van de sultan Eeuwenlang zijn zij de schrik van de Middellandse Zee: de Barbarijse maar van een geopolitiek confl ict. In strikte zin zeerovers uit Noord-Afrika. Hun overvallen zijn geen uiting van een cultureel, zijn ze dan ook geen zeerovers, maar kapers.
Geschiedenis Geschiedenis Duinkerker kapers tijdens de Tachtigjarige Oorlog Piraterij is nog steeds een hot item. In de media keert ze geregeld terug als nieuws. Onlangs nog verlengde de Europese Unie 'Operatie Atalanta', de piraterijbestrijding langs de Somalische kust, tot 31 december 2020. Ruim vierhonderd jaar geleden behoorden piraterij en de toen juridisch geaccepteerde kaapvaart tot de 'normale' bedrijfsrisico's. Zij waren een plaag voor reders, zeevarenden en hun thuisfront, een zegen voor de Vlaamse havensteden, maar zeker geen voorpaginanieuws.
Geschiedenis Geschiedenis Poetins vuile was Onderzoekers naar Sovjet-geschiedenis gaan het een stuk lastiger krijgen dan hun grote voorbeelden Anne Applebaum ( Goelag, 2003), Daniel Beer ( Het huis van de dood, 2016) en Yuri Slezkine ( Het Huis van de Regering, 2017). Zij profiteerden van de openheid die de Russische autoriteiten hun archiefinstellingen toestonden. Historici kregen dossiers in handen waarmee …
Geschiedenis Geschiedenis Feiten verdraaien Wie zich verbaast over Trumps alternative facts, kan zich vergapen aan de grootmeester in zulke feitengoochelarij, keizer Augustus. In 19 v.Chr. haalde hij een huzarenstukje uit door een kleine 35 jaar oude schandvlek weg te poetsen. Generaal Crassus werd toen door de Parthen in de Slag bij Carrhae vernietigend verslagen. Traumatisch was het kwijtraken van …
Geschiedenis Geschiedenis Kijken in de wereld van Bruegel Dit jaar is het 450 jaar geleden dat Pieter Bruegel de Oude (±1525/1530-1569) in Brussel overleed. Zijn nalatenschap is groots: als geen ander wist hij het aardse leven in verstilde taferelen en miniaturen vast te leggen. Bruegels toon is lieflijk, humoristisch, realistisch en gruwelijk en getuigt van een groot inlevingsvermogen. Bruegel werd beïnvloed door het humanisme, dat in zijn tijd opgang maakte in de Vlaamse steden. De geest van de meester wordt opgeroepen met tal van grote en kleine tentoonstellingen, kunstmanifestaties en wandelingen in België - en ook een beetje in Frankrijk.
Geschiedenis Geschiedenis Trinitariërs verlossen christenslaven 'Op 14 december kwamen hier elf slaven aan, vooral Oostendenaars. Het waren de laatsten vanop het schip van kapitein Geselle, die in 1724 door twee Algerijnse zeerovers gevangen genomen werden en sedertdien in slavernij geweest waren. Velen van hun metgezellen waren al in 1731 verlost geworden en naar huis gekomen. Ze zijn allen afgekocht door het Broederschap van de Allerheiligste Drievuldigheid,' noteerde de Oostendse kroniekschrijver Jacob Bowens in 1735.
Geschiedenis Geschiedenis Piraten of vrijheidsstrijders? De watergeuzen Iedereen weet hoe vreselijk IS-strijders in Syrië en Irak huishielden. Of hoe wetteloos en gevaarlijk het optreden van Somalische piraten is, die tot op de huidige dag de handelsvaart ernstige schade toebrengen. Zijn de geuzen uit de Tachtigjarige Oorlog met hen te vergelijken? In ieder geval waren zij betrokken bij een bloedige burgeroorlog die door de Nederlanden raasde in het begin van de Tachtigjarige Oorlog.
Geschiedenis Geschiedenis De VOC in India In de Zuid-Indiase deelstaat Kerala weet ieder schoolkind wie de roemruchte VOC-bevelhebber Eustache de Lannoy was. Er staat niet voor niks een gedenkzuil voor hem. In zijn moederland kent niemand hem. De zuil is een van de vele 'aandenkens' aan de VOC, die eeuwenlang talrijke handelsvestigingen in India bezat.
Geschiedenis Geschiedenis Militaire stadsplattegronden Lodewijk XIV (1638-1715) was een Franse vorst die met het adagium 'l'Etat, c'est Moi' het verlicht despotisme als politiek systeem vorm gaf. De Zonnekoning tekende niet alleen een strak centralistisch beleid in Frankrijk uit maar was ook quasi permanent betrokken in internationale diplomatieke activiteiten. Dat mondde uit in talrijke militaire campagnes tegenover al zijn buurlanden, met een grote voorkeur voor de Nederlanden.
Geschiedenis Geschiedenis Het bruidsboeket Bloemen houden van mensen, zo willen de fleuristen ons graag doen geloven. Naar de letter onzin natuurlijk, maar het omgekeerde is zeker waar. Bloemen zijn in alle tijden gewaardeerd en gekoesterd en vervullen een rol bij alle belangrijke rituelen en ceremoniën van de mens. De koningin onder de boeketten is ongetwijfeld het bruidsboeket. Hoe is dat zo gekomen?
Geschiedenis Geschiedenis Piratenzenders Het deed me goed om te lezen over Radio Veronica. Het is nu moeilijk voor te stellen hoe populair de 'piratenzenders' toen waren. Dat zal ook te maken met de omstandigheid dat er maar weinig radiozenders waren, en dat de 'officiële' zenders geen of nauwelijks popmuziek draaiden. En waar geen vlotte dj's bij hoorden, maar …
Geschiedenis Geschiedenis Slaven Het zal u zijn opgevallen dat het slavernijverleden, meer algemeen onze 'koloniale erfenis' in steeds kritischer daglicht komt te staan. Ik was daarom blij met het artikel over Tula, in G/Geschiedenis editie 3, zeker omdat de bron van dat verhaal het Nationaal Archief van Nederland is. Betrouwbare bron dus. Maar de discussie rond de bijschriften …
Geschiedenis Geschiedenis Eeuwenoud Eigentijds; begijnhoven Het bezoek aan grootjuffrouw Marcella van Hoecke op het Klein Begijnhof in Gent dateert van 1998. Het complex met barokke kerk, kapellen, huizen en conventen lag er verwaarloosd bij.
Geschiedenis Geschiedenis Riddertoernooien Begonnen als training voor de slag, werden riddertoernooien meer en meer een dagenlang spektakel waarbij geregeld ernstige ongelukken gebeurden. Geen wonder dat de kerk er mordicus tegen was. Later kwamen er regels en rituelen. Maar de kans op grote roem was vaak even groot als het risico van een smadelijke dood.
Geschiedenis Geschiedenis Jaren zestig De Maagdenhuisbezetting ( G/Geschiedenis mei) is inderdaad, zoals u schrijft, symbolisch voor de breuk met de dorre na-oorlogse jaren. Het was een tijd waarin je wel brutaal moest zijn, met bezettingen en zo, om de vastgeroeste maatschappij wakker te schudden. Ik deed daar enthousiast aan mee, al ging het geweld waarmee bijvoorbeeld studenten (en relschoppers …
Geschiedenis Geschiedenis Jo-ho-ho en een fles rum Jack Sparrow, Blackbeard of Long John Silver - piraten zijn cult. Sinds 1883 prikkelt Robert Louis Stevensons roman Schateiland de fantasie van alle generaties lezers. Al decennia zeilen Hollywoodpiraten als Errol Flynn en Johnny Depp met groot succes over het scherm. En geen carnaval of kinderoptocht of er lopen wel piraten mee. Zelfs Lord Byron …
Geschiedenis Geschiedenis België bekaaid bedeeld Het Verdrag van Versailles 1919 Nadat op 11 november 1918 in een treinwagon in Compiègne de wapenstilstand werd getekend, zwegen eindelijk de kanonnen. Maar vrede was het nog lang niet. Die kwam er pas na lange en moeizame onderhandelingen die de kaart van Europa hertekenden en een volledig nieuw politiek landschap creëerden. Hoewel België vol hoop naar de conferentie trok, moest het met vrijwel lege handen weer naar huis keren.
Geschiedenis Geschiedenis Het leven van Griet De Bock: de zangeres die van de aardbol verdween Ze was de eerste rock-'n-rollzangeres van België. Een wilde vrouw, die met talent keet schopte. Tot ze plots wég was. Dit is het verhaal van Kate.
Geschiedenis Geschiedenis Speeches die de wereld hebben veranderd: 'Grote redenaars zijn niet altijd de beste politici' Dat de beroemdste speech van Martin Luther King niet 'A Cancelled Check' heet maar 'I Have a Dream', hebben we te danken aan gospelzangeres Mahalia Jackson. Het is een van de weetjes in When They Go Low, We Go High, een boek over de 25 grootste redevoeringen uit de wereldgeschiedenis.
Geschiedenis Geschiedenis Wat we kunnen leren van de link tussen IS-kinderen en de jongste Vlaamse oostfronters Hoe gevaarlijk is de terugkeer van geradicaliseerde kinderen of kinderen van geradicaliseerde ouders? Een vergelijking tussen de IS-kinderen en het Vlaamse Jeugdbataljon kan ons dichter bij het antwoord brengen.
Geschiedenis Geschiedenis Antwerpse leerlingen nemen schoolboeken uit Israël en Palestina onder de loep: 'Gebrek aan neutraliteit niet verwacht' Drie maanden lang verdiepten Antwerpse leerlingen zich in schoolboeken uit Israël en Palestina. Knack sprak met enkele leerlingen en de begeleidende leerkrachten. 'Het leek wel alsof het ene kamp meer over het onderwerp te zeggen had dan het andere.'
Geschiedenis Geschiedenis Van Russische revolutionairen tot jihadi's: hoe de zelfmoordterrorist de wereld veranderde Het begon met een aanslag op de Russische tsaar in 1881, intussen staat de teller op 71.000 slachtoffers and counting: zelfmoordterreur is een gesel van de moderne tijd. De Britse onderzoeksjournalist en oorlogsreporter Iain Overton schreef er een standaardwerk over, De prijs van het paradijs.
Geschiedenis Geschiedenis Onmogelijk dat Belgische piloot vliegtuig van Hammarskjöld neerhaalde volgens ex-piloten Het is technisch onmogelijk dat een licht vliegtuig als de Fouga Magister, met de Belgische huursoldaat Jan Van Risseghem aan de stuurknuppel, in september 1961 het vliegtuig neerhaalde van toenmalig VN-secretaris-generaal Dag Hammarskjöld, in wat toen Noord-Rhodesië was. Tot die conclusie kwamen, elk afzonderlijk, de gepensioneerde piloten Wilfried De Brouwer en Karel Vervoort.
Boeken Boeken De mythe van D-day als keerpunt van de Tweede Wereldoorlog In De grote mythen van de moderne geschiedenis houdt Jacques Pauwels een reeks hardnekkige opvattingen over de geschiedenis tegen het licht. Knack biedt u graag een passage uit het boek aan, over het belang van de landing in Normandië.
Wereld Wereld In beeld: Nog altijd littekens in het landschap van de landing in Normandië Terwijl we de 75e verjaardag herdenken van de landing van de geallieerde troepen in Normandië, staan de beelden van de stranden zoals ze nu zijn in schril contrast met de foto's die werden genomen op het moment van de invasie.
Europa Europa Hoe soldaten uit China en India meevochten in de loopgraven bij Ieper Meer dan een kwart miljoen Indiërs en Chinezen belandden tijdens de Eerste Wereldoorlog aan het westelijk front. Historicus Dominiek Dendooven onthult de verborgen geschiedenis van de 'koelies' uit Shandong en de 'sepoys' uit Punjab, de pastoor van Dikkebus en de fotograafsdochter die moest poseren met 'al die donkere' types.
Europa Europa Knack trok naar het graf van Franco: 'Zijn stoffelijke resten krijg je wel weg, maar zijn gedachten niet' Tussen nu en 25 oktober worden de overblijfselen van de Spaanse dictator Francisco Franco opgegraven uit zijn mausoleum. Onze reporter trok naar zijn graf.
Geschiedenis Geschiedenis De vergeten geschiedenis van de Antwerpse Joden die tijdens de nazibezetting vluchtten naar Havana 1200 Antwerpse Joden vonden tijdens de nazibezetting een veilig en gastvrij onderkomen in Havana. Schrijver-diplomaat Herman Portocarero was als Cuba-minnaar de geknipte kandidaat om dat hoofdstuk van de Tweede Wereldoorlog aan de vergetelheid te ontrukken. Een gesprek over de diamantdiaspora, a tale of three cities.
Boeken Boeken Wat moet je (niet) doen als je land naar de tirannie afglijdt? 'In de Britse politiek blijft de moord op Julius Caesar actueel, zoals toen Boris Johnson geen premier werd.' Dat zegt de Britse historica Kathryn Tempest.
Geschiedenis Geschiedenis Belgische pater Jeroom Heyndrickx werkte mee aan historisch akkoord tussen het Vaticaan en China De katholieke gemeenschap in China is verdeeld in een officiële en een ondergrondse kerk. 'Aan beide kanten zitten martelaren, aan beide kanten zitten profeten', zegt de 88-jarige scheutist en Chinakenner Jeroom Heyndrickx.
Geschiedenis Geschiedenis Hoe Roosendaal na de Tweede Wereldoorlog omging met zijn 'moffenmeiden' In Moffenmeiden neemt journaliste Rianne Oosterom ons mee naar het einde van de Tweede Wereldoorlog, wanneer meisjes die omgingen met Duitse soldaten kaalgeschoren of kaalgeknipt werden door uitgelaten menigtes. Knack biedt u graag een passage uit het boek aan.
Geschiedenis Geschiedenis Suzy Wandas: de eerste Belg die de Oscar voor goochelkunst won In het midden van vorige eeuw groeide de Brusselse Suzy Wandas uit tot goochelende wereldster. Vandaag kennen enkel Amerikanen haar nog. Met hun biografie willen goochelfanaten Christ en Kobe Van Herwegen het 'meisje met de feeënvingers' uit de vergetelheid redden.
Geschiedenis Geschiedenis Hoe Amerikaanse wetenschappers een belangrijke rol speelden in het rechtvaardigen van racisme In Racisme in Amerika behandelt Antoine Weijzen de geschiedenis van vierhonderd jaar voortdurende rassendiscriminatie in de Verenigde Staten. Knack biedt u graag een passage uit het boek aan, over de rol van wetenschappers in het rechtvaardigen van de discriminatie.
Geschiedenis Geschiedenis Wat kan de zesde-eeuwse bestseller van Romeins filosoof Boëthius nog voor ons betekenen? Aan het begin van de zesde eeuw schreef de Romeinse senator Boëthius zijn 'Consolatio Philosophiae'. Heeft de filosofie ons sindsdien de troost gebracht die ze beloofde? 'Hij moest toegeven dat het leven een tranendal is', weet dichter-vertaler Piet Gerbrandy.
Geschiedenis Geschiedenis Operatie Columba Britse duiven en inlichtingenwerk in WO II Ondanks de gemotoriseerde en steeds technologischer oorlogvoering speelden duiven ook in de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol als koerier. Radioberichtgeving werd gepeild en veel agenten, die als telegrafist werden gedropt, werden snel opgepakt.
Geschiedenis Geschiedenis ... vijftig jaar geleden: 21 mei 1969 Maagdenhuisbezetting... Een met gummiknuppels bewapende politiemacht dringt het monumentale Maagdenhuis aan het Amsterdamse Spui binnen om honderden studenten en jongeren, die dit bestuurscentrum van de Universiteit van Amsterdam (UvA) hadden bezet, eruit te slepen. Ze hadden een compromis van burgemeester Yvo Samkalden verworpen en nu had die er genoeg van. De studenten eisten meebeslissingsrecht en openbaarmaking …
Geschiedenis Geschiedenis De eerste Toscaners Dansers, drinkers, liefkozenden - de fresco's in de Etruskische graven tonen ons een levenslustig volk. De Etruskische adel wist van het leven te genieten: uit Afrika kwamen exotisch ivoorsnijwerk en struisvogeleieren, uit Attica exquise vazen met afbeeldingen van Homerische helden en goden. Uit de Griekse poleis in Zuid-Italië namen de Etrusken de liefde voor sport …
Geschiedenis Geschiedenis Schetsen en legenden Couperus in Japan Het is een monumentale uitgave met veel Japanse prenten, het boek dat onlangs verscheen naar aanleiding van het laatste werk van Louis Couperus: Het snoer der ontferming, dat in 1924 postuum werd uitgegeven.
Geschiedenis Geschiedenis Het witte goud Brussels lof Ooit bracht de van origine Zwitserse woordkunstenaar drs. P met het lied Knolraap en lof, schorseneren en prei een ode aan de laaglandse groente. Was hij een Vlaming geweest, dan zou hij zeker de witlof een eigen couplet hebben gegeven.
Geschiedenis Geschiedenis Portret van een Homo Academia Herman Boerhaave (1668-1738) was een typische 18de-eeuwse intellectueel en daarmee een van de grondleggers van de moderne wetenschap. Een tentoonstelling vanwege zijn 350ste geboortedag laat zien dat hij een begaafd multitasker was.
Geschiedenis Geschiedenis De Etruskische koningen van Rome Omstreeks 509 v. Chr. verdrijven de Romeinen de tiran Tarquinius Superbus. Daarmee komt er een einde aan de heerschappij van de Etrusken over de stad. Maar hun cultuur blijft. En daar draagt Rome nog altijd sporen van.
