Luilekkerland

400 jaar koken in Nederland

Onno en Charlotte Kleyn

Amsterdam University Press, Amsterdam 2018

288 blz., ? 26,99 ISBN 978 94 629 8739 5

Culinair schrijver Onno Kleyn en zijn dochter, culinair historica Charlotte Kleyn, laten in Luilekkerland zien wat de Nederlandse keuken van de 16de tot eind 20ste eeuw zoal te bieden heeft. Aan de hand van willekeurig gekozen thema’s zoals zuivel, pudding en oorlog, komt naar voren hoe verrassend, gevarieerd en eigenaardig Nederlandse kookboeken en recepten kunnen zijn. Het boek geeft geen overzicht van de ontwikkeling van de vaderlandse keuken, maar dient vooral als een culinaire expeditie beschouwd te worden. Dit is enerzijds verfrissend: als lezer val je van de ene in de andere verbazing: koffie met ei en hartige pudding? Anderzijds is de lukrake selectie soms verwarrend: de auteurs gaan van de hak op de tak en hoofdstukken hebben vaak een abrupt einde. Deze onduidelijkheid loopt ook door in de rijke afbeeldingen, waar helaas lang niet altijd een omschrijving of uitleg is bijgevoegd. Hoewel de illustratieverantwoording achterin het boek terug te vinden is, zou een kort bijschrift meer tot de verbeelding spreken.

Vermakelijk en interessant om te lezen, zijn zowel de oorspronkelijke als aangepaste recepten, die vaak door vader en dochter van humoristisch commentaar zijn voorzien. Hierin komt duidelijk hun grote kennis en kunde op het gebied van (historisch) koken naar voren. Een variatie aan bekende en minder bekende Hollandse kost passeert de revue (gevulde tomaat, pistachetaart en kip met sinaasappel) en meer dan eens moeten we concluderen dat wat we nu zo vernieuwend vinden (granaatappelpitjes, artisjokken), eeuwen geleden ook al in de mode was. Een appetijtelijk boek om je kostelijk mee te vermaken en, voor wie durft, uit te koken.