Kroniek van verschrikkingen

De Geitenbok, ook wel Heksensabbat genoemd, is een van de 'zwarte schilderijen', waarin de Spanjaard Francisco de Goya in de jaren 1819-1823 zijn depressies verbeeldde. © BEELDBRON: AKG/HERITAGE

Ruim drie eeuwen vervolging, marteling en brandstapels in Europaen nog altijd kost ‘hekserij’ vele onschuldigen de kop.

1400

1409

Tegenpaus Alexander V rept in een decreet van novas sectas (nieuwe sekten) en beticht die van occulte riten

1419

Het begrip ‘hekserij’ voor het eerst in een strafproces gebruikt

ab 1428

In het zuidoosten van Frankrijk en het kanton Wallis komt het tot de eerste heksenverbrandingen

1431

De Zwitserse chroniqueur Hans Fründ uit Luzern beschrijft het ritueel van een heksensabbat

1450

1474

Aanstelling van de dominicaan Heinrich Kramer als inquisiteur

1484

Innocentius VIII vaardigt de bul Summis desiderantes affectibus (Ten zeerste verlangend) uit en legitimeert daarmee de vervolging van heksen

1486

Kramers onzalige boek De Heksenhamer verschijnt

1489

Ulrich Molitor keert zich in het tractaat De lamiis et phitonicis mulieribus (‘Over heksen en waarzegsters’) tegen Kramer

1500

1515

De Italiaanse jurist Andrea Alciati spreekt zich uit tegen de heksenvervolging, waar hij de term nova holocausta voor gebruikt

1526

De Spaanse grootinquisiteur Alonso de Manrique bindt de strijd aan met de heksenwaan

1540

In Wittenberg worden vier mensen wegens hekserij terechtgesteld. Luther trok in meer dan dertig preken tegen heksen van leer

ca. 1550 — 1650

De ‘Kleine IJstijd’ veroorzaakt misoogsten in Midden-Europa – veel mensen zoeken een zondebok

1563

Arts Johan Weyer pleit voor een humane omgang met heksen

1580

De Franse staatsrechtsgeleerde Jean Bodin ziet geen been in de heksenprocessen

1597

De Schotse koning Jacobus VI schrijft eigenhandig een ‘Demonologie’ en gooit daarmee olie op het vuur

1600

1614

De Hoge Raad van de Spaanse Inquisitie verbiedt alle processen wegens hekserij

1626 — 1630

De Dertigjarige Oorlog werkt de heksenvervolgingen in Duitsland in de hand – het zijn de hevigste ooit in Europa

1628

De Bambergse burgemeester Johannes Junius wordt als tovenaar verbrand

1631

De jezuïet Friedrich Spee laat zijn Cautio Criminalis (‘Strafrechtelijke zorgvuldigheid’) anoniem verschijnen

1651

Thomas Hobbes’ Leviathan komt tot de slotsom dat het geloof in heksen strijdig is met de rede

1692

Bij de heksenprocessen van Salem in het Amerikaanse New England worden negentien personen ter dood veroordeeld

1700

1710 — 1760

Na het einde van de Ottomaanse heerschappij vlamt de heksenwaan op in Hongarije

1727

Janet Horne is de laatste die in Schotland als heks verbrand wordt

1768

Heksenhysterie in China, door de keizer gevoed

1782

In Zwitserland wordt de dienster Anna Göldi van zwarte magie beschuldigd en onthoofd. Het is de laatste gesanctioneerde heksenexecutie in Europa

1800/1900

1835

De taalkundige Jacob Grimm ziet heksen als ‘wijze vrouwen’

1935

SS-leider Heinrich Himmler start een onderzoeksproject om hekserij en heksenvervolging propagandistisch te kunnen gebruiken

Partner Content