Paul Van Nevel (fotografie Luk Van Eeckhout)
De wereld van de Franco-Flamands
Lannoo, Tielt 2018
287 blz., ? 39,99 ISBN 978 94 014 5399 8 (incl. cd Huelgas Ensemble)
Een uit de hand gelopen vorm van topofilie, zo zou je dit fraai uitgegeven boek kunnen omschrijven. Reisbestemming is het verstilde landschap van de Franco-Flamands. Dat waren de meer dan vijfhonderd zangers, componisten en organisten, afkomstig uit de vierhoek Brugge, Mons, St-Quentin en Boulogne-sur-Mer. Samen hebben ze in de 15de en 16de eeuw de zogenoemde ‘Vlaamse polyfonie’ tot ongekende hoogten gebracht en waren ze aan alle Europese paleizen erg gegeerd. Uit nieuwsgierigheid en vanuit een romantische reflex zoekt dirigent Paul Van Nevel al meer dan dertig jaar in de streek zelf naar een verklaring wat de Vlaamse polyfonie zo uniek maakt. Hij meent die gevonden te hebben in het landschap van hun jeugd, in navolging van filosoof Ton Lemaire. Ze zochten naar reliëf, perspectief en de uitbreiding van de auditieve ‘ruimtes’, net zoals Patinier en Van der Weyden in de schilderkunst of de gebroeders van Limburg in de miniatuurkunst. Van Nevel doet samen met zijn vaste fotograaf Luk Van Eeckhout de vermeende reizen van de jonge koorknapen over en beschrijft de visuele momenten (licht, wolken, waterlopen, lijnenpatroon in het landschap, gedempte geluiden, horizon…) om hun emotionele gevoelens beter te begrijpen. Tekst en beeld vullen elkaar perfect aan, zoals stilte en klank in de polyfonie. De landschappen die de Franco-Flamands in hun jeugd gekend hebben, ademen vooral een gevoel van eenzaamheid, twijfel en droefheid uit. Samengevat: melancholie. Waar de moderniteit die landschappen vernield heeft, behelpt Van Nevel zich met de miniaturen in gouache van schilder Adriaan van Montigny uit de befaamde Albums van Croÿ. Van Nevels hypothese klinkt heel welluidend, ook voor niet-musicologen, al valt er op de historische context heel wat af te dingen.
G/Geschiedenis
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
