K. Schelkens, P. van Geest en J. van Gennip
Een geschiedenis
Uitgeverij Boom, Amsterdam 2018
445 blz., ? 34,90 ISBN 978 90 244 2418 4
Werden in het verleden handboeken over de geschiedenis van de Katholieke Kerk vooral vanuit de Nijmeegse universiteit geschreven, nu nemen Tilburgse collega’s het stokje over. Schelkens, Van Geest en Van Gennip hebben hun colleges over twee millennia christendom uitgewerkt tot een compact handboek. In een heldere stijl zijn de auteurs er goed in geslaagd om, weliswaar laverend, een gulden middenweg te bewandelen tussen enerzijds een institutionele geschiedschrijving en anderzijds een ideeën- en mentaliteitsgeschiedenis.
De passages waarin de nadruk ligt op de ‘institutionele geschiedenis’ maken duidelijk dat ‘kerk’ en ‘politiek’ eigenlijk vanaf het begin een ‘haat-liefde’ verhouding hebben gekend: ze kunnen doorgaans moeilijk met elkaar, maar ze kunnen ook niet zonder elkaar. Wie Het katholicisme in Europa van kaft tot kaft leest, concludeert dat er in elke periode wrijvingen waren. Soms werden deze door het propaganda-apparaat van een van beide partijen breed uitgemeten, maar niet zelden knetterde het binnenskamers.
De onderdelen waarin de ‘ideeën- en mentaliteitsgeschiedenis’ centraal staat, zijn niet de makkelijkste passages (maar dat ligt niet aan de auteurs). Een leek moet er even goed voor gaan zitten om te begrijpen wat er geschreven wordt over bijvoorbeeld gnostiek, doketisme, miafysitisme, pelagianisme, monothelisme, gallicanisme of het ultramontanisme. Dit maakt wel duidelijk dat de Katholieke Kerk ten onrechte gezien wordt als één monolithische instelling, waarbij één persoon op één plaats de dienst uitmaakt. Het is de grote verdienste van Het katholicisme in Europa dat aangetoond wordt dat de Katholieke Kerk veel meer is dan de paus in het Vaticaan. De aandachtige lezer zal ontdekken dat zij vaak juist iets anders is dan dat.
G/Geschiedenis
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
