Wim Blockmans en Peter Hoppenbrouwers
Een geschiedenis van middeleeuws Europa
Bert Bakker, Amsterdam 2016
640 blz., ? 49,95 ISBN 978 90 351 4262 6
Sinds de eerste uitgave van dit standaardwerk in 2002 is de prijs verdubbeld. Het aantal pagina’s is ongeveer met een derde toegenomen: van 476 naar 640 pagina’s. Men zou kunnen concluderen dat de kostprijs van dit overzichtswerk van twee bevlogen en belezen professoren ‘onmiddeleeuws’ duur geworden is. Middeleeuwers werkten niet om zoveel mogelijk winst te maken maar om een degelijk en goed product tegen een correcte prijs. Dat is nochtans precies wat dit boek te bieden heeft, vooral bedoeld voor (beginnende) mediëvisten. Kaarten in kleur, foto’s, heel leesbare kaderstukken, een uitgebreide tijdlijn, een glossarium én een (wat schoolse) lijst van aandachtspunten aan het einde van elk hoofdstuk zijn gaandeweg toegevoegd om in deze achtste uitgave een fascinerende wereld te openen ‘die steeds verder van de huidige denkwereld verwijderd lijkt te raken’. Voor millennials aan hogescholen en universiteiten is de verstilde wereld van de Middeleeuwen inderdaad van een andere planeet, te meer omdat het geloof en het groepsgevoel, het cement van die ‘duistere periode’, hen volstrekt vreemd voorkomen. De auteurs zouden liever de klassieke, humanistische indeling als een ‘duistere periode’ willen schrappen. Want toen ontstond de moderne tijd in de vorm van universiteiten, parlementen, verstedelijking, opkomst van de burgerij, scheiding van kerk en staat, innovatie, ondernemerschap en winstbejag. Geografisch maakte het ruim genomen, christelijke Europa met als zwaartepunt de Middellandse Zee zich op om de wereld te veroveren. Kniesoren vinden altijd wel een punt van kritiek in dergelijke overzichtswerken omdat sommige thema’s niet of onvoldoende aan bod komen of uitgewerkt zijn: de literatuur, het wereldbeeld, de ecologie, de rol van vrouwen en kinderen, de kunst… Onterecht, een betere en vlotter leesbare introductie in een wondere wereld is niet beschikbaar.
