DRIE KEERPUNTEN
2 februari
Stalingrad. De eerste sollicitatie voor een officiersfunctie van Friedrich Paulus wordt nog koel afgewimpeld omdat hij niet van adel is en er bijgevolg geen ‘ von‘ in zijn familienaam staat. In de Slag om Stalingrad is hij de Duitse bevelhebber. In de zes maanden van belegering kwijnt zijn Zesde Leger van zowat 600.000 manschappen weg tot 90.000 uitgeputte en uitgehongerde zombies in het totaal verwoeste Stalingrad. Tijdens het allerlaatste radiocontact van generaal Paulus met zijn opperbevelhebber benoemt Hitler hem tot veldmaarschalk. Een doorzichtige aanmaning om zich samen met zijn manschappen dood te vechten. Paulus negeert het bevel, geeft zich over en laat zich krijgsgevangen nemen. Hitler reageert uitzinnig furieus: “Nooit schenk ik nog iemand de staf van veldmaarschalk”, briest hij in zijn Wolfsschanze in Oost-Pruisen. Stalingrad wordt een fataal keerpunt aan het oostfront. Pas maanden later, honderden kilometers ten westen van Stalingrad, brengen de Duitsers de opmars van de Russen – tijdelijk – tot stilstand.
4 juli
De Slag om Koersk, op 100 kilometer van de Russische grens met Oekraïne. De grootste tankslag uit de geschiedenis. De Duitsers zetten 2.700 tanks en 2.000 vliegtuigen in, bijgestaan door 900.000 infanteristen. De Sovjets gooien er 3.600 tanks, 2.400 vliegtuigen en 1,3 miljoen voetvolk tegenaan. De Russen krijgen onnodig veel uitstel – omdat Hitler wacht op nieuwe tanks – waardoor ze anti-tankgrachten en mijnenvelden kunnen aanleggen. Er is in Koersk helemaal geen sprake meer van een Blitz-effect. Bijgevolg slagen de Duitsers in geen enkele poging tot doorbraak. Stalin ziet hierin een nieuwe overwinning – hoewel zijn verliezen na ruim een week van onafgebroken gevechten veel dramatischer ogen dan de Duitse. Maar na Koersk, na deze half verloren slag, weten de Duitsers nooit meer het initiatief te herwinnen op hun oostfront.
10 juli
De westerse geallieerden landen op Sicilië. Dit wordt de nekslag voor Benito Mussolini: zijn fascisten zetten de dictator af. Wanneer de geallieerden op 3 september de Straat van Messina oversteken, geven de Italianen zich over en sluiten zich aan bij de geallieerden. De Duitsers staan er nadien alleen voor, maar bieden verwoed weerstand in de laars van Italië.
Danser op een nucleair vuurkoord
Generaal Douglas MacArthur voert de Amerikanen naar de eindzege in de Stille Oceaan, maar de oorlog eindigt nooit voor hem. De toekomst van de vrije wereld ligt volgens hem in Azië en daarom moet daar de doorbraak van het communisme worden afgedamd. Desnoods met atoomwapens.
Douglas MacArthur
° 26 januari 1880, + 5 april 1964
Opperbevelhebber in het Verre Oosten tijdens de Tweede Wereldoorlog
Steile carrière
Douglas MacArthur stamt uit een dynastie van militairen. Niemand klimt sneller en hoger op in rang. Hij start zijn carrière als adjudant van zijn vader, de militaire gouverneur van de Amerikaanse kolonie op de Filipijnen. In de Eerste Wereldoorlog verzamelt hij eretekens in Frankrijk. Terug op de Filipijnen, dat zelfbestuur krijgt in 1935, stampt hij er een leger uit de grond op verzoek van de eerste president, Manuel Quezon. Hij benoemt zichzelf tot de enige veldmaarschalk, met een vorstelijk salaris.
Japans verzet
Na Pearl Harbor (7 december 1941) vallen de Japanners de Filipijnen aan. MacArthur moet zwichten voor de overmacht. Op 17 oktober ’44 dirigeert hij de aanval op het eiland Leyte. De Japanners blijven verzet bieden, tot en met de atoombombardementen op Hiroshima en Nagasaki, die mede op bevel van MacArthur worden afgevuurd. Na de overgave van Japan op 2 september 1945 dicteert MacArthur de nieuwe Japanse grondwet, lanceert hervormingen, en voert het Proces van Tokio tegen Japanse oorlogsmisdadigers. Hij laat keizer Hirohito vrijuit gaan om zo de stabiliteit van Japan te garanderen.
Een bommetje meer of minder
Als VN-commandant tijdens de Koreaanse Oorlog overweegt MacArthur China met atoomwapens aan te vallen zodra Peking troepen inzet in Korea. MacArthur beschikt over negen atoombommen en solliciteert in 1950 in Washington naar 39 A-bommen. De Europese bondgenoten gaan hier niet mee akkoord en dreigen om hun steun in Korea af te breken. President Harry Truman bindt in. MacArthur is kwaad en Truman haalt de populaire dwarsligger weg uit Korea. In 1952 wordt Dwight Eisenhower president en MacArthur zijn raadgever achter de schermen. Ook President John F. Kennedy raadpleegt hem in 1961, over Cuba en Vietnam.
Knack Historia
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
