De Tempeliers

De opkomst en ondergang van de tempelridders

Omniboek, Utrecht 2019

493 blz., ? 30 ISBN 978 94 019 1428 4

Roven en beroofd worden

De Tempeliers en hun vermeende schatten blijven mythisch. De religieuze ridderorde vergaarde tussen 1119 en 1307 enorm veel rijkdom, vooral in West-Europa. Doel was het verdedigen van de pelgrimsroutes naar Jeruzalem en de diverse bedevaartsplaatsen in het Heilige Land. De ridders legden monastieke geloften af met totale gehoorzaamheid tot de dood. Spiritueel mentor Bernardus van Clairvaux stelde dat elke tempelier gesteund werd door Christus. Dit vertaalde zich in een ordezegel met een paard met twee achter elkaar zittende ridders. Het gaf vertrouwen in elke veldslag en was niet alleen een symbool van armoede. Dankzij pauselijke bullen kregen ze alle vrijheid en financiële mogelijkheden. Het genereerde ongenoegen, achterdocht en jaloezie. Het verlies van de controle over de laatste stad in het Heilige Land in 1291 (Akko) was het begin van het einde van de Orde. Militair stelden ze niets meer voor, in tegenstelling tot de Hospitaalridders en de Duitse Orde. In 1307 begon op aanstoken van de koning van Frankrijk een lang showproces en in 1314 was de Tempeliersorde in heel Europa ontmanteld. De grote winnaars waren de Hospitaalridders die de meeste bezittingen kregen en de Franse koning en de paus, wiens schulden bij de Tempeliers verdwenen als sneeuw voor de zon. De echte spirituele erfgenamen van de Tempeliers waren de religieuze ridderorden op het Iberisch schiereiland. Dit verhaal brengt de geschiedenis van de conflicten, de opkomst en neergang van de rooms-katholieke vorstendommen in Klein-Azië en de rol van de tempeliers in Klein-Azië, het Iberisch schiereiland, Frankrijk en Engeland, maar slechts sporadisch in andere gebieden zoals de Lage Landen.