De laatste koning van Amerika

Koning George III is de derde langst tronende Britse monarch na koningin Victoria (1837-1901) en koningin Elisabeth II (1952-2022). Toch is zijn status een pak kleiner dan die van beide dames. Nochtans diende hij als vorst tussen 1760 en 1820 het hoofd te bieden aan verschillende belangrijke gebeurtenissen in Engeland en in de wereld.

De laatste koning van Amerika (de oorspronkelijke titel) verloor niet alleen de dertien Engelse koloniën aan de Amerikaanse Oostkust, maar uiteindelijk ook zijn verstand. Tijdens de tien laatste jaren van zijn leven was George III naast manisch depressief ook blind, doof en ten slotte seniel. De leiding van het koninkrijk werd toen aan de troonopvolger overgelaten, prins-regent George (IV). Het verlies van beiden heeft de populaire én academische beeldvorming – dankzij een niet aflatende stroom satirische prenten – negatief beïnvloed. Nochtans is er een meer gevarieerd beeld te schetsen van George III, de monarch die geen hoge dunk had over slavernij en zich graag verdiepte in natuurwetenschappen, architectuur en geschiedenis. Zijn interesse in betere landbouwtechnieken resulteerde in verschillende onderbouwde artikelen in agrarische tijdschriften en leverde hem in de 18de eeuw eerst de bijnaam Farmer George op.

Alhoewel ook prins-elector van Brunswijk-Luneburg en vanaf 1814 koning van Hannover, bezocht hij nooit Hannover en sprak hij Engels in plaats van Duits. Hij trouwde in 1761 met de Duitse prinses Charlotte van Mecklenburg-Strelitz. Alhoewel hij haar pas op hun huwelijksdag voor de eerste keer ontmoette, werd het een gelukkig huwelijk. Het paste perfect in de persoonlijke opvattingen van de in 1738 geboren koning, namelijk eervol zijn, als persoon én als natie. Hij probeerde te regeren ‘als de gemeenschappelijke vader van zijn volk’ om hen ‘rust, rijkdom, macht en roem’ te bezorgen.

George was geen voorstander van oorlogvoering omdat dit de nationale schuld liet ontsporen. De Zevenjarige Oorlog (1756-1763) bleek een financieel debacle voor de Britse schatkist. Nieuwe belastingen bleken noodzakelijk, ook in de kolonies. In de 28 stellingen van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring uit 1776 is vooral koning George III de kop van jut. De auteur heeft de beschuldigingen onderzocht en er slechts twee van gehandhaafd als zijnde valabel. Ook van alle andere negatieve beschrijvingen blijft na het lezen van deze biografie niet veel over.

De auteur kon die bijstellingen hard maken dankzij het openbaar maken van een tweehonderdduizend pagina’s koninklijk archief uit de regeerperiode van George III. Deze Georgian Papers kunnen digitaal worden doorworsteld (https://georgianpapers.com/), best na het lezen van deze boeiende biografie die de (Britse) Elizabeth Longford Prize for Historical Biography 2022 won. Deze studie is geen definitieve biografie want het transcriberen van het archief is nog niet volledig uitgevoerd, maar wel al sterk genoeg om het negatieve beeld van deze Brits-Hannoverse monarch gevoelig bij te stellen. Zeker voor de eerste veertig, gezonde, jaren van zijn bewind blijkt het om een gewone, intelligente man te gaan met verscheidene interesses en een normaal gelukkig burgerlijk familiaal leven dat ook aanleiding gaf tot tal van cartoons die spotten met die echtelijke harmonie.