De Groote Oorlog voorbij

België 1918-1928

Uitgeverij Lannoo, Tielt 2018

288 blz., ? 29,99 ISBN 978 94 014 5520 6

Nu de herdenking van honderd jaar Wereldoorlog I achter de rug is, komen de naoorlogse jaren in beeld, toen België herleefde in een andere wereld. Maatschappelijke en culturele veranderingen die er sowieso zaten aan te komen, werden door de oorlog versneld, bijvoorbeeld de invoering van het verruimde stemrecht. Aandacht gaat eerst naar het laatste oorlogsjaar, gevolgd door de nasleep, gesitueerd binnen de internationale context. Velerlei aspecten komen aan bod, zoals de vredesverdragen met oprichting van de Volkenbond, de terugkeer van de vluchtelingen, de repatriëring van gesneuvelden, de zorg voor de invaliden, schadeherstel en heropbouw, de verwerking van de herinnering, de annexatie van de Oostkantons, de hertekening van het politieke landschap en de nieuwe cultuur van de roaring twenties, met de opkomst van media als radio, film en fotografie. Door deze vele aanschouwelijke en oorlogsgerelateerde thema’s is er weinig ruimte voor het uitspitten van de politieke ontwikkelingen in de jaren 1920. Kort samengevat: met het algemeen enkelvoudig stemrecht konden alle mannen voortaan deelnemen aan het politieke leven, maar Vlaamse en linkse ambities werden niet ingelost wat tot wantrouwen in de parlementaire democratie leidde, ontsporend naar autoritarisme. Zie daarover het heruitgebrachte standaardwerk van Emmanuel Gerard, De schaduw van het interbellum (Lannoo 2017, recensie in G/G 2018/2).

Ruim dertig historici werden aan het werk gezet voor dit boek bij de gelijknamige tentoonstelling in het Koninklijk Legermuseum in Brussel (tot 22 september 2019). Mogen die vele schrijvers niet leiden naar een coherent verhaal, het levert wel een rijk geschakeerd tableau op, met heel wat originele thema’s en dito foto’s. Eén ding is alvast duidelijk: nadat de wapens zwegen was de oorlog nog lang niet voorbij.