Albert Speer

Een Duitse carrière

Uitgeverij De Bezige Bij/Thomas Rap, Amsterdam 2018

Vertaling Hans Van Riemsdijk

976 blz., ? 49,99 ISBN 978 94 004 0565 3

Valse beeldvorming

Is het al lang niet meer uitzonderlijk, het blijft steeds spannend de nazi-tijd benaderd te zien vanuit Duitse hoek. Dit keer gaat het over rijksarchitect en minister van bewapening Albert Speer. De achterflap onthult meteen de bottom-line: het clichébeeld van de misleide burger en apolitieke technocraat, zonder binding met het nationaalsocialisme, klopt helemaal niet. Speer was echt wel een hardleerse nazi die zelfs als spijtoptant en mediafiguur tot zijn dood in 1981 niet tot een ander inzicht kwam. Kan Brechtken dit hard maken? Jazeker, na tien jaar en bijna duizend bladzijden. Overtuigend ontkracht hij de vele legendes, leugens en manipulaties, met sluwe berekening door Speer opgebouwd om zijn hachje te redden. Maar daar blijft het niet bij. Aan de hand van nooit of zelden geraadpleegde bronnen bewijst de auteur hoe nauw ‘de goede nazi’ samenwerkte met Goebbels en Himmler – zo werkte hij mee aan Auschwitz -, was hij ook de architect van de totale oorlog, die het aantal slachtoffers enorm opvoerde, en zowaar kandidaat-opvolger van Hitler; en passant analyseert Brechtken tevens de naoorlogse Duitse samenleving en trekt van leer tegen de historici en journalisten die kritiekloos in Speers val trapten en mee verantwoordelijk zijn voor de valse beeldvorming, die het Duitse volk moest toelaten zijn oorlogstrauma te verwerken door het nazisme als volksvreemd af te schilderen, een buitenaards kwaad dat alles en iedereen had meegesleurd. Speer vertelde wat zijn landgenoten wilden horen. Het monumentale resultaat is extreem verhelderend, vakkundig gestructureerd, vloeiend geschreven en vlot vertaald. Na dit vernietigend rapport kunnen Speers memoires, deels geschreven op toiletpapier in de gevangenis van Spandau, de geëigende weg volgen.