Ontdekkingsreizen Ontdekkingsreizen Henri Lavachery, de eerste archeoloog van Paaseiland De Luikse filoloog Henri Lavachery (1885-1972) drukte als het ware zijn stempel op de Stille Oceaan. Niets wees er echter op dat hij een ontdekkingsreiziger zou worden
Ontdekkingsreizen Ontdekkingsreizen De eerste kolonisten van Manhattan In 1609 ging Henry Hudson op zoek naar een nieuwe westelijke passage naar China. Deze expeditie was met tegenzin door de VOC gecommanditeerd om de concurrentie van Isaac le Maire het hoofd te bieden, maar bereikte een belangrijk resultaat: hij ‘herontdekte’, een eeuw na Verrazzano, de plaats van het huidige New York. De allereerste kolonisten die zich er vijftien jaar later vestigden, waren ‘Belgen’.
Ontdekkingsreizen Ontdekkingsreizen De obsessie van de noordoostelijke route naar China De zoektocht naar de noordoostelijke route naar China was waarschijnlijk het ontdekkingsproject dat de verbeelding van de westerlingen in de tweede helft van de 16e eeuw het meest prikkelde. Van de eerste zeevaarders en kooplui die via Siberië naar het oosten trokken, is Olivier Brunel degene die het verst is geraakt.
Wereldoorlog I Wereldoorlog I De grote Russische Revolutie van 1917 Op 2 maart 1917 treedt tsaar Nicolaas II af. Zijn leger staat nog ongeslagen in het veld, maar wil niet meer vechten. Het heeft zich, samen met bijna heel Rusland, tegen hem gekeerd.
Interbellum Interbellum Auguste Piccard, de inspiratiebron voor professor Zonnebloem In 1922 wordt de Zwitserse uitvinder Auguste Piccard benoemd tot professor in de fysica aan de ULB. Zijn experimenten inspireerden niet alleen Hergé tot het creëren van het onvergetelijke personage professor Zonnebloem, maar leidden België ook naar een ongekende verkenning van verticaliteit, van de stratosfeer tot de diepzee.
Ontdekkingsreizen Ontdekkingsreizen De overwintering van de Belgica op Antartica: 13 maanden vast in het pakijs De Antarctische expeditie van de Belgica in 1897-1899 is legendarisch. Tijdens deze expeditie bezoekt Adrien de Gerlache als eerste de zeestraat die nu zijn naam draagt, maar komt het schip ook vast te zitten in het pakijs. Het vindt pas dertien maanden later open water terug.
Wereldoorlog I Wereldoorlog I De Derde Slag bij Ieper : bijna 500.000 verliezen voor enkele kilometers land In 1917 staat de kamlijn rond Ieper voor de derde keer in brand. Net als in 1914 en 1915 is de kleine West-Vlaamse stad het brandpunt van omvangrijke militaire operaties. Toen verdedigden de Fransen en Britten de stad en de hoogtes rondom. In 1917 zijn de rollen omgekeerd. De Britten, gesteund door de Fransen, trekken in de aanval vanuit de Ieperboog.
Industrialisatie Industrialisatie Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865): de strijd tussen Noord en Zuid waarbij 620.000 mensen stierven Toen op 12 april 1861 in de haven van Charleston de troepen van de Geconfedereerde Staten van Amerika het vuur openden op Fort Sumter, een onderbemand bastion van het leger van de Verenigde Staten van Amerika in het zich afscheidende Zuid-Carolina, sloeg een smeulend conflict om in bloedige burgeroorlog. De Secessieoorlog zou uiteindelijk aan 620.000 mensen het leven kosten. En ook na afloop bleven Noord en Zuid in de VS nog decennialang verdeeld.
Wereld Wereld Biograaf Jonathan Israel: ‘Volgens Spinoza kan de gemeenschap sneller bedreigd zijn door de eigen burgers dan door externe vijanden' In een tijd waarin de democratie onder druk staat, heeft de vrijdenker een belangrijke rol te vervullen, zegt Spinoza-biograaf Jonathan Israel. Filosofe Tinneke Beeckman vroeg hem uit.
Wereldoorlog I Wereldoorlog I De operatie Alberich : nooit geziene strategische terugtocht van het Duitse leger In maart 1917 verrassen de Duitsers vriend en vijand door een stuk bezet gebied in Frankrijk op te geven en zich 25 km terug te plooien op hun nagelnieuwe Siegfriedstellung. Deze operatie is het gevolg van een grondige herziening van het Duitse defensieve systeem: van evenwijdige loopgravenlinies naar een elastische verdediging in de diepte.
Wereldoorlog I Wereldoorlog I Eerste Wereldoorlog in Afrika : bevolking betaalt een zware tol De Duitsers hebben in 1914 vier kolonies in Afrika: Togoland (Togo), Kameroen, Duits Zuidwest-Afrika (Namibië) en Duits Oost-Afrika (Rwanda, Burundi en Tanzania). Meteen na de eerste oorlogsverklaringen rijst de vraag of ook de kolonies meegesleurd zullen worden in het conflict.
Belle Epoque Belle Epoque Alphonse Van Gele, dé verkenner van de rivier Ubangi in Congo De naam van Alphonse Van Gele zal voor altijd verbonden blijven met de verkenning en de annexatie van de Ubangi, de voornaamste noordelijke zijrivier van de Congostroom. Dit was dé geografische puzzel van die tijd en een onmisbare mijlpaal voor de door Leopold II gedroomde uitbreiding naar het Nijlbekken.
Ontdekkingsreizen Ontdekkingsreizen Twee beroemde Belgen bij de ‘wilden’ in het Verre Westen Van de dode rivierarmen van Louisiana tot de pijnboombossen van Oregon, van de woestijn van Nieuw Mexico tot het ijs van de Noordpool, via de Grote Meren en de prairies van het Midden-Westen: Noord-Amerika is zo’n uitgestrekt gebied dat de Europese kolonisten meer dan twee eeuwen nodig hadden om het te exploreren.
Ontdekkingsreizen Ontdekkingsreizen Joris van Spilbergen : kaper én ontdekkingsreiziger Pionier van de Nederlandse scheepvaart in Oost-Indië en de tweede Nederlander die rond de wereld zeilde: Joris van Spilbergen is een mythische figuur in het pantheon van de ‘zeehelden’ van de Verenigde Provinciën. Als gewetensvol zeeman, charismatisch leider en onbevreesd kaper is hij ook een felle individualist die vatbaar is voor identiteits- en loyaliteitsconflicten.
Koude Oorlog Koude Oorlog Hoe Gaston de Gerlache een Belgische basis stichtte op de Zuidpool Gaston de Gerlache is in de eerste plaats de zoon van zijn vader. Het is om zijn erfenis op te nemen dat hij de Belgische Antarctische expeditie van 1957-1959 op poten zet. Maar hij is zeker ook zelf een groot ontdekkingsreiziger, want hij richt de Koning Boudewijnbasis op en brengt, zij het niet zonder angsten en haperingen, een volledig onbekend gebied in kaart.
Column | Martha Claeys Column | Martha Claeys 'In het klein doen mijn ouders wat een samenleving met de geschiedenis doet' Wie het succesvolste herinneringsbeleid voert, schrijft geschiedenis.
Geschiedenis Geschiedenis Uitzonderlijk boek over de Franse Revolutie: ‘Geen vrouw heeft de Revolutie meer beïnvloed dan Manon Roland’ Met De terreur van het optimisme schreef Jelle Dehaen een van de betere boeken over de Franse Revolutie. Vanuit het perspectief van één protagoniste, Manon Roland, beschrijft hij hoe rond 1789 onze democratie in bloed en pijn werd geboren.
Wereldoorlog I Wereldoorlog I Zwitserland in WO I : de slappe koord van de neutraliteit De Eerste Wereldoorlog spaart ook het neutrale Zwitserland niet. Het leger bewaakt de grenzen, de buitenlandse politiek en de economie staan in dienst van de oorlog en het Internationale Rode Kruis barst uit zijn voegen. Stijgende armoede en sociale onrusten monden uit in een staking in 1918.
Wereld Wereld Wat het Westen kan leren van het Romeinse Rijk: ‘Ook in Rome werkten muren niet’ Voor de Verenigde Staten en Europa dreigt een even groot betekenisverlies als destijds voor het Romeinse Rijk, waarschuwt John Rapley, politiek econoom aan de universiteit van Cambridge. In zijn nieuwe boek Why Empires Fall legt hij uit waarom. ‘Als we vandaag de juiste keuzes maken zullen onze waarden over 2000 jaar nog worden nageleefd.’
Wereldoorlog I Wereldoorlog I Latijns-Amerika aan de zijlijn van de Eerste Wereldoorlog Tijdens de eerste jaren van WO I kijkt het westelijk halfrond toe hoe er in Europa een industriële strijd wordt uitgevochten. Pas in 1917 mengen een aantal Amerikaanse landen zich in het gevecht. Toch had deze wereldoorlog al langer een grote invloed op het leven in Latijns-Amerika.
Belle Epoque Belle Epoque Pioniersvrouwen en indianen aan de frontier : ‘Ik vond hem aardig’ Het verhaal van het Wilde Westen is er een van mannen: cowboys en indianen, en af en toe een missionaris. Waar zijn de pioniersvrouwen en de ‘squaws’ gebleven? En hoe gingen zij met elkaar om? Eigenlijk vrij goed zo blijkt, en daarmee wordt een ‘indianenverhaal’ doorprikt.
Koude Oorlog Koude Oorlog De race om de atoombom : een verbijsterend verhaal Op 16 juli 1945 brachten Amerikaanse wetenschappers in New Mexico de eerste atoombom tot ontploffing. Trinity, zoals de bom heette, deed het voortreffelijk: ze was viermaal zo krachtig als gepland. De succesvolle test maakte van de Verenigde Staten de eerste kernmacht op aarde.
Wereld Wereld Historica Mary Beard over Trump: ‘Een Romein zou het subtieler verwoorden dat hij vanaf een dag één dictator wil zijn’ Vladimir Poetin en Donald Trump kunnen nog iets leren van keizers als Augustus en Nero, vindt de Britse historica Mary Beard, bekend van haar boeken, documentaires en haar recente aanvaring met discipelen van Elon Musk.
Wereldoorlog II Wereldoorlog II De entourage van Hitler: ‘Hij was zeer loyaal tegenover zijn ondergeschikten’ In Hitlers mensen neemt de Britse historicus Richard Evans de entourage van Adolf Hitler onder de loep. ‘Het waren, hoe onaangenaam dat ook is voor ons, doodgewone mensen.’
Belle Epoque Belle Epoque Hoe Theodore Roosevelts campagnespeech bijna fatale gevolgen had In 1912 waren er drie sterke kandidaten voor het Amerikaanse presidentschap: Theodore Roosevelt, de voormalige president die weer terugkeerde, William Howard Taft, de zittende president die herkozen wilde worden, en Woodrow Wilson, die een nieuwe aanpak beloofde.
Geschiedenis Geschiedenis Roosevelts New Deal: de sleutel in zijn campagnesucces In de Amerikaanse verkiezingen van 1932 streden Franklin D. Roosevelt en Herbert Hoover om het presidentschap. Roosevelt, met zijn belofte van een 'New Deal' om de Grote Depressie te bestrijden, won overtuigend van Hoover, die als ineffectief werd gezien in het aanpakken van de crisis.
Koude Oorlog Koude Oorlog Make America Great Again: hoe en wanneer het begon De Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1980 waren een spannende strijd tussen de zittende Democratische president Jimmy Carter en zijn Republikeinse uitdager Ronald Reagan. Terwijl Carter worstelde met economische problemen en internationale crises, wist Reagan, een voormalig acteur en gouverneur van Californië, de kiezers te overtuigen met zijn belofte van verandering en optimisme.
Industrialisatie Industrialisatie Hoe Abraham Lincoln won van drie tegenstanders In 1860 stonden vier kandidaten tegenover elkaar in de verkiezingen. Abraham Lincoln versloeg zijn drie rivalen en werd president. Ontdek hoe hij deze belangrijke overwinning behaalde en de toekomst van Amerika vormde.
Verlichting Verlichting Andrew Jackson, de president van het 20-dollarbiljet Verkiezingscampagnes waren tweehonderd jaar geleden net zo intens als nu. In 1828 streden Andrew Jackson en John Quincy Adams om het presidentschap. Jackson, een echte self-made man, won na een kiesstrijd met recordopkomst, en ging de geschiedenis in als een president die het laken naar zich toe trok. Zijn presidentschap werd vereeuwigd op het Amerikaanse 20-dollarbiljet.
Koude Oorlog Koude Oorlog Hoe JFK steun kreeg van Frank Sinatra bij de verkiezingen De presidentsverkiezingen van 1960 waren een spannende strijd tussen de jonge, energieke John F. Kennedy en de ervaren Richard Nixon. Het was een historische race, waarbij voor het eerst televisiedebatten een grote rol speelden. Kennedy's charme en frisse ideeën stonden tegenover Nixons ervaring en vastberadenheid.
Geschiedenis Geschiedenis Hoe Roosevelt vier keer president werd met topcampagnes Roosevelt werd vier keer tot president verkozen. Dat betekende vier keer campagne voeren. Gelukkig deed hij dat graag en goed. Zijn nominatie in juli 1932 was het startschot voor een van de meest gedenkwaardige campagnes uit de Amerikaanse geschiedenis.
Verlichting Verlichting Tijdlijn: Hoe het Amerikaanse stemrecht evolueerde In de Verenigde Staten heeft het stemrecht door de jaren heen aanzienlijke veranderingen ondergaan. Aanvankelijk was het stemrecht beperkt tot een selecte groep mensen, maar na verloop van tijd werd het recht om te stemmen uitgebreid naar een breder publiek. Ontdek hieronder hoe het stemrecht evolueerde.
Wereld Wereld 5 historische uitspraken van het Amerikaanse Federale Hooggerechtshof Het Federale Hooggerechtshof heeft een geschiedenis van uitspraken met een grote politieke geladenheid. Het heeft zich dan ook al vaak moeten uitspreken over onderwerpen die politici vanwege hun gevoeligheid niet konden oplossen of voor zich uit schoven. Een overzicht.
Geschiedenis Geschiedenis Wat mag je wel en niet doen als president van de VS? De eerste ambtsdragers hadden er het raden naar. De grondwet gaf hen de uitvoerende macht, maar wat dat precies inhield, kon enkel de praktijk van het presidentschap uitwijzen.
Wereldoorlog II Wereldoorlog II Met de dood voor ogen: de oorlog van het Antwerpse verzet In Stad in Verzet reconstrueert een team historici de geschiedenis van het verzet in Antwerpen tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de grootste Vlaamse stad, tevens de feitelijke hoofdstad van de Vlaams-nationalistische collaboratie, was het gevaar van verklikking alomtegenwoordig.
Wereldoorlog II Wereldoorlog II Het grote oorlogsavontuur van August Vermeylen: hoe de Belgische schrijver in Montpellier belandde De Belgische schrijver en politicus August Vermeylen was in Nederland toen het Duitse leger er in mei 1940 binnenviel. Hij pakte zijn koffers en bereikte na tal van omzwervingen het Franse Montpellier. In Stil verzet reconstrueert Hans Vandevoorde (VUB/UGent) op basis van dagboeken de oorlogsjaren van het boegbeeld van de Vlaamse Beweging.
Hedendaagse periode Hedendaagse periode Waarom een Amerikaanse president maar twee keer verkozen mag worden Sinds de jaren 1950 mag een president van de Verenigde Staten slechts twee keer verkozen worden. Dat zorgt ervoor dat zijn tweede ambtstermijn gewoonlijk zijn laatste politieke mandaat is. Is die beperking tot twee ambtstermijnen een vloek of een zegen?
Hedendaagse periode Hedendaagse periode Barack Obama : van droom tot president Barack Obama werd na de verkiezingen in 2008 de 44ste president van de Verenigde Staten. Herbeleef zijn verkiezingscampagne en overwinning tegen John McCain.
Koude Oorlog Koude Oorlog John F. Kennedy: een van de meest overschatte presidenten John F. Kennedy groeide uit tot een van de bekendste en populairste presidenten uit de Amerikaanse geschiedenis. Je zou er bijna door vergeten dat hij moest knokken om zijn presidentschap binnen te rijven.
Verlichting Verlichting Hoe de Amerikaanse staten de Verenigde Staten werden In 1789 schaarden elf Amerikaanse staten – twee zouden volgen in 1790 – zich achter een grondwet die een presidentieel systeem met gescheiden machten instelde. Het was de eerste keer dat zo’n revolutionair systeem in de praktijk werd gebracht.
Verlichting Verlichting De strijd voor het vrouwenstemrecht in de Verenigde Staten In 1918 sprak president Wilson zich uit voor het vrouwenstemrecht. Met dit duwtje in de rug werd het negentiende amendement in 1920 een feit, ruim veertig jaar nadat het voor het eerst was ingediend.
Middeleeuwen Middeleeuwen Wie is Godfried van Bouillon? Geen vrome held, wel een geduchte krijger In het stadje Bouillon staat op een rots een indrukwekkende vesting. Ze wordt al vanaf midden 19de eeuw uitgespeeld als een toeristische attractie. In één adem verbindt men het bouwwerk met een van de meest illustere heren van Bouillon: Godfried. In de streek kun je biertjes proeven die verwijzen naar deze historische figuur. Gedeeltelijk gaat het om een historisch beeld gecreëerd door politici en geschiedkundigen uit de 19de eeuw.
Verlichting Verlichting Wie was George Washington? Ontmoet de eerste president van de VS George Washington was de eerste president van Amerika. Hij leidde de koloniale troepen tijdens de strijd om onafhankelijkheid. Ondanks vele nederlagen wist hij zijn soldaten gemotiveerd te houden en de Britten uiteindelijk te verslaan. Washingtons leiderschap en visie waren cruciaal voor de vorming van de nieuwe natie. Hij legde de basis voor het presidentschap in de Verenigde Staten.
Middeleeuwen Middeleeuwen Twaalf verrassende momenten die de geschiedenis van het Britse Rijk veranderden (Nummer negen zal je verbazen!)
Wereldoorlog I Wereldoorlog I Frankrijk in de Eerste Wereldoorlog: scheuren in de Union Sacrée De Fransen zijn in augustus 1914 met grote eensgezindheid aan de Eerste Wereldoorlog begonnen, maar er zijn grenzen aan hun veerkracht. Na de bloedige lenteoffensieven van 1917 verschijnen er scheuren in de Union Sacrée.
