Steeds meer goedverdienende kaderleden in loondienst stappen over naar een zelfstandigenstatuut. Door te factureren vanuit een zogenaamde managementvennootschap betalen ze een pak minder belastingen. De Hoge Raad voor Financiën pleit voor een hervorming van het populaire systeem. Ook formateur Bart De Wever (N-VA) stelde in zijn laatste nota een aanpassing voor. ‘Maar de impact daarvan zou heel beperkt zijn’, zegt hoogleraar fiscaal recht Luc De Broe (KU Leuven).
Wat is precies het probleem met die managementvennootschappen?
Luc De Broe: Wie in België een zelfstandige activiteit uitvoert, of dat nu als tuinman, advocaat, dokter of boekhouder is, kan dat doen als eenmanszaak of als vennootschap. Wanneer mensen die als manager, kaderlid of bestuurder werken een vennootschap oprichten als alternatief voor een werknemersstatuut, dan doen ze dat vooral om te profiteren van lagere belastingtarieven, zonder dat er sprake is van een echte bedrijfsactiviteit.
Is dat wat wordt bedoeld met ‘oneigenlijk gebruik’ van de managementvennootschap?
De Broe: Inderdaad. In de personenbelasting betaal je 50 procent belastingen zodra je belastbaar inkomen meer dan 48.000 euro per jaar bedraagt. Wie via een managementvennootschap factureert, betaalt nooit meer dan 25 procent vennootschapsbelasting. Op die manier loopt de schatkist natuurlijk heel wat inkomsten mis.
Ondernemingen hebben daar ook baat bij en gaan er daarom makkelijk in mee?
De Broe: Zij sparen de socialezekerheidsbijdragen uit. Sommige Belgische bedrijven gaan vlot mee in het systeem, in tegenstelling tot dochters van Amerikaanse of Japanse multinationals. Zij kennen dat systeem niet en kijken er met grote ogen naar.
Ondertussen werken maar liefst 80.000 Belgen via een managementvennootschap, een verdubbeling in vijf jaar tijd. Hoe verklaart u die enorme stijging?
De Broe: Die explosie is het gevolg van drie hervormingen. Eerst was er, in 2013, de verlaging van de roerende voorheffing. Sindsdien is het fiscaal interessanter om winst uit je vennootschap te halen. Later heeft de regering-Michel de liquidatiereserve ingevoerd. Die maakt dat zelfstandigen die stoppen met hun zaak zichzelf dividenden kunnen uitkeren zonder roerende voorheffing te hoeven betalen. Last but not least: sinds de hervorming van de vennootschapswetgeving in 2019 hoef je geen 18.550 aan kapitaal meer te hebben om een vennootschap op te richten.
‘Door dit systeem loopt de schatkist natuurlijk heel wat inkomsten mis.’
De vennootschapsbelasting is de afgelopen jaren gedaald, de personenbelasting niet. Moet dat onevenwicht niet hersteld worden?
De Broe: Ook de De Hoge Raad voor Financiën pleit daarvoor, in een rapport over ‘de vervennootschappelijking’ van de arbeid dat binnenkort gepubliceerd wordt. Natuurlijk komt er protest. Iemand een eerder toegekend voordeel weer afnemen, is altijd lastig. Wie de managementvennootschappen aanpakt, zal dat volgens mij niet kunnen zonder ook iets te doen aan de personenbelasting. Het tarief van 50 procent kan dan niet behouden blijven.
In de laatste versie van de supernota van De Wever was ook een voorstel opgenomen om de managementvennootschappen aan te pakken. Wat houdt het precies in?
De Broe: Tot nu toe is een managementvennootschap verplicht om een jaarloon van 45.000 euro uit te keren aan de bedrijfsleider, als de vennootschap een belastingtarief van 20 in plaats van 25 procent wil genieten. Het loon van die bedrijfsleider wordt belast aan het hogere tarief van de personenbelasting. De Wever stelt voor om dat bedrag op te trekken naar 50.000 euro, en het ook te indexeren. Maar in de praktijk zal het echt niet veel schelen.
‘Op zich is het al moedig van De Wever dit in zijn nota op te nemen. Zijn eigen kiespubliek zit er niet op te wachten.’
Op dat voorstel is nochtans hevig gereageerd.
De Broe: Ik was vorige week op vakantie in Frankrijk maar ik heb de alarmkreten van de fiscalisten tot daar gehoord. (lacht) Zodra mensen recht hebben op privileges, willen ze die niet meer afgeven. En hoe hoe groter de voordelen, hoe hoger de barricaden.
Wat vindt u zelf van het voorstel?
De Broe: Het is een eerste stap in de goede richting, al zal volgens mij ook de verlaagde roerende voorheffing moeten worden uitgefaseerd. Maar op zich is het al moedig van De Wever dit in zijn nota op te nemen. Zijn eigen kiespubliek zit er niet op te wachten.
Kunnen we op dat vlak iets leren van systemen in het buitenland?
De Broe: Nee. Dit systeem bestaat nergens anders. Wij zijn op dit vlak een fiscaal creatieve uitzondering. Er zijn zelfs landen waar het belastingtarief voor kleine ondernemingen hoger is dan dat voor grote vennootschappen, precies om dit soort misbruik te vermijden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
