De erfbelasting staat op de agenda van de Vlaamse onderhandelaars die onder leiding van Matthias Diependaele (N-VA) werken aan een nieuwe Vlaams regeerakkoord. Het is een belasting die velen beroert en voor velen ook pijnlijk is.
Vandaag is het zo: erfgenamen in rechte lijn – dat zijn de langstlevende echtgenoot, de (wettelijk of feitelijk) samenwonende partners, de kinderen, kleinkinderen en ouders – betalen 3 procent als het nettovermogen dat naar de erfgenamen gaat tussen 0 en 50.000 euro bedraagt, 9 procent op de schijf tussen 50.000 en 250.000 euro, en 27 procent op alles boven 250.000 euro.
Voor erfenissen tussen broers en zussen gelden nog hogere tarieven, net als voor ooms, tantes, neven en nichten en alle andere personen die erven. Dan is de erfbelasting minimum 25 en maximum 55 procent.
Schenking
Wat betekent dat concreet? Stel dat u een woning erft van uw ouders die pakweg 200.000 euro waard is, dan betaalt u zo’n 12.000 euro erfbelasting. Is de woning 450.000 euro waard, gaat het om zo’n 73.500 euro. Dat is steeds een smak geld voor wie het moet betalen. Bovendien vinden velen het onrechtvaardig dat ze nog eens belastingen moeten betalen op een vermogen dat al eerder tijdens het leven werd belast.
In 2023 werd in Vlaanderen in totaal 1,85 miljard aan erfbelasting geïnd. Daarbij is het algemeen geweten dat lang niet iedereen de volle pot aan erfbelasting betaalt. Je kunt bijvoorbeeld op tijd een schenking doen en dan ligt het tarief een heel stuk lager.
Voor onroerend goed dat je schenkt aan (klein)kinderen, echtgenoten en samenwonenden bijvoorbeeld betaal je 3 procent op de schijf tussen 0 en 150.000 euro, 9 procent tussen 150.000 en 250.000 euro, 18 procent tussen 250.00 en 450.000 euro, en op alles boven 450.000 euro 27 procent.
Kleine kmo’s kunnen zelfs hun privébezittingen overmaken aan de volgende generatie tegen nul procent. Die uitzondering is bedoeld om een familiezaak vlot van vader en moeder op zoon en/of dochter te laten overgaan, zonder dat die zich zwaar in de schulden moet steken om de erfbelasting te kunnen betalen, met het risico dat de zaak moet sluiten. Uit berekeningen van de Vlaamse belastingdienst blijkt dat er in 2022 zo voor 10 miljard euro gratis werd overgedragen via schenkingen, schrijft Het Laatste Nieuws.
Volledig afschaffen?
In de onderhandelingsnota ‘Begroting en Financiën’ die nu circuleert staat te lezen dat de partijen willen gaan voor een lagere en aangepaste erfbelasting. Hoe of wat is niet duidelijk, wat het zal kosten ook niet, hoe het gecompenseerd zal worden nog minder. Maar het is iets waar velen naar uitkijken
In aanloop van de verkiezingen bleek dat Vooruit het bestaande gunstregime voor de overdracht van bedrijfsaandelen wil afschaffen. Iedereen mag van de Vlaamse socialisten tijdens zijn leven 250.000 euro belastingvrij ontvangen uit erfenissen of schenkingen. Alles daarboven wordt progressief belast, zonder achterpoortjes of gunstvoorwaarden.
De N-VA wil op termijn de erfbelasting volledig afschaffen, te beginnen voor de langstlevende echtgenoot, de langstlevende wettelijk samenwonende partner én de kinderen. Hoe ver ze vandaag wil gaan is niet duidelijk. De CD&V was het minst concreet, maar wil de tarieven wel verlagen.
Nu profiteren vooral rijke families van lage erfenis- en schenkingstarieven, terwijl mensen met een bescheiden inkomen meestal de volle pot betalen.
De continuïteit van een onderneming is een goede reden om de kinderen geen erfbelasting te laten betalen als ze een familiebedrijf erven. Maar dan zouden kinderen die een woning erven ook vrijgesteld moeten worden van de erfbelasting. Er moet minstens worden nagedacht om bijvoorbeeld de erfbelasting dan vrij te stellen tot een bedrag van bijvoorbeeld 300.000 euro. Dat is eerlijker dan wat er vandaag gebeurt, want nu zijn het vooral de rijke families die profiteren van lage erfenis- en schenkingstarieven, terwijl de mensen met een bescheiden inkomen meestal de volle pot betalen, en dat valt soms heel zwaar.
Nog even aanstippen dat in 10 van de 27 EU-landen de erfbelasting helemaal is afgeschaft. Benieuwd wat de nieuwe Vlaamse regering zal doen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier