‘De Trump-schok is erger dan de Nixon-schok. We staan op het punt een nieuw tijdperk in  te treden’

Blijft de Amerikaanse dollar wereldwijd de belangrijkste munt onder president Donald Trump?

In zowat elk stuk over de dollar wordt de Amerikaanse minister van Financiën John Connally geciteerd: ‘De dollar is onze munt, maar jullie probleem.’ Hij zei dat tegen de westerse landen toen er in 1971 een einde kwam aan het Bretton Woods-systeem.

Dat was in 1944 opgericht en koppelde de waarde van buitenlandse munten aan de dollar, die op zijn beurt inwisselbaar was tegen goud aan een vaste koers van 35 dollar per ounce. Het gaf de dollar een unieke positie als wereldmunt, de dollar was de zon waar alle andere munten omheen draaiden.

Maar op 15 augustus 1971 kondigde president Richard Nixon aan dat er een eind kwam aan de koppeling van de dollar aan goud tegen een vaste wisselkoers. Dat staat bekend als de Nixon-schok.

Ook na de afschaffing van het Breton Woodssysteem bleef de dollar de belangrijkste munt in de wereld. De VS hebben de belangrijkste economie, de dollar wordt nog steeds wijd gebruikt in handel en financiën en is ook de favoriete munt van de centrale banken om hun reserves mee aan te leggen. Bovendien hadden de VS een wereldwijd netwerk opgebouwd waarmee ze goede economische relaties onderhouden. De VS waren stabiel en werden vertrouwd.

Zowat iedereen was er tot voor kort van overtuigd: de dollar zal de veilige haven blijven. Maar met het beleid van president Trump wordt nu hardop de vraag gesteld of de dollar ook morgen nog de belangrijkste wereldmunt zal zijn. ‘Kan de dollar de koning van de valuta’s blijven?’ kopte de Britse zakenkrant Financial Times afgelopen weekend. 

President Trump vindt al langer dat de dollar veel te sterk is: een sterke dollar maakt het voor buitenlandse bedrijven interessant om naar de VS te exporteren, maar de producten die de VS uitvoert zijn dan duur. Trump is ervan overtuigd dat de Amerikaanse economie goed zal varen bij een zwakkere dollar en doet daar alles aan.

Een zwakkere dollar is niet de reden waarom nu de vraag wordt gesteld of de dollar nog lang de voornaamste wereldmunt zal zijn – de dollar heeft nog ooit laag gestaan. Die vraag is wel het gevolg van het brute beleid van Trump: draconische vermindering van de overheidsuitgaven, onbehouwen decimeren en zelfs schrappen van overheidsinstanties, gigantische belastingverlagingen, het in twijfel trekken van de onafhankelijkheid van de Amerikaanse centrale bank, het ondermijnen van de scheiding der machten, het opzeggen van decennialange bondgenootschappen met bevriende landen, het schofferen van iedereen die hem tegenspreekt.

Dat alles zorgt voor toenemende twijfel over de waarde en stabiliteit van de dollar. De Trump-schok is erger dan de Nixon-schok. We staan op het punt een nieuw tijdperk in  te treden.