Trek geïnformeerd naar de stembus: De tien opmerkelijkste factchecks van de verkiezingscampagne

Factcheck: verschil tussen werkende Oekraïners in Antwerpen en Rotterdam is minder groot dan Bart De Wever zegt

‘In Antwerpen werkt 24 procent van de Oekraïners, in Rotterdam is dat 80 procent’, zei N-VA-voorzitter en Antwerps burgemeester Bart De Wever in een verkiezingsdebat op televisiezender VTM. Voor Antwerpen klopt het geciteerde percentage ongeveer. Voor Rotterdam is het een zware overschatting.

Factcheck: nee, er is in Vlaanderen geen 18.000 kilometer aan ongebruikte wegen

In een Terzake-debat zegt Groen-co-voorzitter Nadia Naji dat er ‘in Vlaanderen 18.000 kilometer aan wegen is die niet meer gebruikt worden’. Als bron voor die bewering verwijst Naji naar een studie die het heeft over 18.000 kilometer aan wegen met ‘onthardingspotentieel’. Dat maakt die wegen nog niet ongebruikt. Zo maakt de studie bijvoorbeeld melding van een busstrook aan de Groenplaats in Antwerpen en de pier in Nieuwpoort.

Factcheck: uitspraken Tom Van Grieken over foetussen zijn overdreven

In het VRT-programma Eerste Keus zei Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken dat dokters foetussen van 20 weken proberen in leven te houden. Maar in België is dat niet het geval, en ook in het buitenland komt het nauwelijks voor. Van Grieken stelde ook dat een foetus van 18 weken pijn voelt. Daarvoor is  er geen bewijs, zeggen wetenschappers.

Factcheck: nee, niet alle landen die een vermogensbelasting invoerden, schaften die daarna ook weer af

Volgens Sander Loones (N-VA) hebben alle landen die een vermogensbelasting hebben ingevoerd, die ondertussen weer afgeschaft. Dat vertelde hij op 25 mei 2024 in het ontbijtgesprek met Michaël Van Droogenbroeck op Radio 1. Maar het klopt niet. Enkele landen hebben hun vermogensbelasting ondertussen weer afgevoerd, maar in landen als Zwitserland, Noorwegen en Spanje bestaat de taks nog altijd.

Factcheck: nee, in ons land worden niet de meeste antidepressiva geslikt

Er is geen enkel land ter wereld waar zo veel antidepressiva geslikt worden’, zo beweerde CD&V-voorzitter Sammy Mahdi in De Zondag. Dat klopt niet. De medicatie wordt in België meer dan gemiddeld genomen, maar minder dan in landen als IJsland, Portugal en Canada.

Factcheck: miljonairstaks doet schijnbaar niet veel vermogenden vertrekken maar dat zegt weinig over hoogte van kapitaalvlucht

In een YouTube-video zegt PVDA-Kamerlid Peter Mertens dat de invoering van een miljonairstaks vermogenden niet naar het buitenland doet vluchten. ‘Waar zo’n taks is ingevoerd, is dat niet gebeurd’, stelt Mertens, en hij geeft Frankrijk als voorbeeld. Daar heeft jarenlang zo’n taks bestaan en zou slechts 0,23 procent van de belastingplichtigen zijn vertrokken. Dat percentage zegt echter niets over de omvang van het verplaatste kapitaal.

Factcheck: kleuterscholen hoeven niet in genderneutrale toiletten te voorzien

Volgens Steven Devos (Forum voor Democratie Vlaanderen) verplicht de inspectie een kleuterschool om in genderneutrale toiletten te voorzien. Dat zijn toiletten die zich niet beperken tot één gender. Die bewering klopt niet. De school in kwestie wordt dit jaar niet doorgelicht en volgens het kabinet-Onderwijs heeft de onderwijsinspectie geen richtlijnen over genderneutrale toiletten. In de aanbevelingen voor sanitaire voorzieningen van het Departement Onderwijs en Vorming staat enkel dat het voor kleuterscholen niet verplicht is om in gescheiden toiletten te voorzien.

Factcheck: nee, Vivaldi heeft geen 11 miljard bespaard

Volgens premier Alexander De Croo (Open VLD) heeft zijn regering 11 miljard bespaard. Er blijkt een budgettaire inspanning van 10,8 miljard geleverd te zijn, maar slechts een derde daarvan is een beperking van de uitgaven. Het is volgens experts misleidend om de volledige 10,8 miljard een besparing te noemen.

Factcheck: geen bewijs dat Vlaamse landbouwers de duurzaamste ter wereld zijn

In De Verkiezingstafel op Play4 zei CD&V-voorzitter Sammy Mahdi: ‘De duurzaamste landbouwers ter wereld: die zitten bij ons. Dat is wetenschappelijk bewezen.’ Partijgenoten deden al gelijksoortige uitspraken. De studie waarnaar CD&V verwijst, bewijst dat punt evenwel niet. Duurzaamheid behelst meer dan klimaat alleen. Aspecten als biodiversiteit en hoe intensief landbouw is, moeten ook meegenomen worden.

Factcheck: ja, Belgische groei was vorig jaar driemaal hoger dan gemiddelde in eurozone, maar dat zegt weinig

‘Vorig jaar was de economische groei in ons land drie keer zo hoog als het gemiddelde van de eurozone’, zei premier Alexander De Croo (Open VLD) in De Verkiezingstafel op 28 mei. Strikt genomen klopt dat: de groei voor België bedroeg 1,4 procent, die voor de hele eurozone 0,4 procent. Maar volgens economen is die vergelijking bij zulke lage percentages nietszeggend en zelfs misleidend. ‘Drie keer heel weinig blijft heel weinig.’