Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, deze foto's tonen geen overvolle Oostendse winkelstraat Een Facebookgebruiker klaagt over de drukte in een Oostendse winkelstraat vorig weekend, en wil zijn bekommernis kracht bijzetten met twee foto's uit Het Laatste Nieuws. Uit een analyse van de foto's blijkt echter dat er voldoende ruimte was om de afstandsregels te respecteren.
Factcheck Factcheck Factcheck: Ja, contact met de reuzenberenklauw kan brandwonden veroorzaken Facebookberichten waarschuwen: mensen of honden die met de reuzenberenklauw in contact komen, kunnen ernstige brandwonden oplopen. Experts bevestigen dat voorzichtigheid geboden is, al willen ze het risico niet overschatten. 'Om zware symptomen te ontwikkelen moet de huid in aanraking komen met het sap van de plant én met direct zonlicht.'
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, carjackers hebben geen nieuwe truc met plastic fles bedacht Volgens een Facebookbericht dat viraal gaat, zouden autodieven een nieuwe truc met een plastic fles hebben bedacht. De politie heeft geen weet van diefstallen volgens die 'nieuwe' methode. Het blijkt te gaan om een hoax die jaren geleden al de ronde deed op sociale media in Frankrijk en de V.S.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, wolf liep niet naast eettent van jeugdbeweging Een scoutsleider post op Facebook foto's van 'wolvensporen' op een kamp in Limburg. Hoewel wetenschappers haast zeker weten dat het niet over sporen van een wolf gaat, blijven de foto's online opduiken.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, Gentse kabinetsmedewerkers krijgen geen bijkomende premie Kabinetsmedewerkers van het Gentse stadsbestuur zouden, in volle coronacrisis, een premie hebben gekregen van duizenden euro's. Dat bericht op de Facebookpagina Gent Wake Up klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, een oververhitte hond gaat niet dood van koud water Een vaak gedeeld Facebookbericht waarschuwt: een hond die oververhit is geraakt, mag je niet afkoelen met koud water. Het dier zou daarvan kunnen sterven. Dierenartsen bevestigen dat oververhitting gevaarlijk is, maar zeggen dat een hond niet kan sterven van de afkoeling.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, er is geen tekort aan kittens in de kattenasielen Volgens een Facebookbericht van kattenopvang De Poezenboot zou meer dan de helft van de mensen die een kitten willen adopteren, er geen vinden in een asiel. Dat klopt niet, zeggen zowel de dienst Dierenwelzijn van de Vlaamse overheid als andere opvangcentra voor katten.
Factcheck Factcheck Factcheck: Vlees.be kort door de bocht over ecologische impact veganisme De Belgische vleessector factcheckt een claim zonder bronvermelding: veganisten zouden beweren dat hun eetpatroon zorgt voor 25% tot 50% minder uitstoot van broeikasgassen. Volgens de wetenschap klopt dat, tenminste als je voedingspatronen met elkaar vergelijkt.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, politie zegt niet dat je autoruit mag breken om hond te bevrijden Een hond zit opgesloten in een warme geparkeerde auto. Volgens een Facebookbericht laat de politie in zo'n geval toe om de autoruit te breken om het beest te bevrijden. Een foto nemen van de hond zou genoeg bewijs zijn om niet vervolgd te worden. Dat klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, deze foto toont geen 'paramilitair trainingskamp' Deze foto van Vlaams Belang Jongeren, die vorige zomer viraal ging, duikt opnieuw op. De foto wordt nu onterecht in verband gebracht met de waarschuwing van de Staatsveiligheid voor rechts-extremisme. Het gaat om een activiteit met replicageweren op een kamp in Krakau.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, mantra's en in koor zingen vermindert stress en verhoogt afweer 'Mantra's of in koor zingen vermindert stress en verhoogt afweer.' Dat zei de Duitse journaliste Jessica Braun onlangs in een interview in het weekblad Humo. En het klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, moeder van Donald Trump noemde hem geen 'idioot' Een West-Vlaamse man plaatst een afbeelding op Facebook met een quote die zou komen van de moeder van Donald Trump. Die uitspraak is wellicht verzonnen, want een betrouwbare bron ervan werd door erkende factcheckers in de Verenigde Staten niet gevonden.
Factcheck Factcheck Factcheck: het effect van een staycation en een buitenlandse vakantie valt amper te vergelijken 'Het effect van een staycation verschilt nauwelijks met die van een buitenlandse vakantie.' Dat lazen we onlangs in het magazine Goed Gevoel. Maar het klopt niet helemaal.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, het gebruik van een mondmasker leidt niet tot gezondheidsproblemen Op Facebook en Instagram circuleert een Engelstalige afbeelding waarin de gezondheidsproblemen worden opgelijst die je zou krijgen wanneer je een mondmasker draagt. Enkele van die claims zijn volgens longartsen onjuist, andere zijn correct maar hebben niets met mondmaskers te maken.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, je krijgt geen longziekte door een mondmasker te dragen Volgens een Facebookbericht zou een vrouw de longziekte pleuritis hebben opgelopen door langdurig gebruik van een mondmasker. Ze zou zichzelf hebben besmet door haar eigen bacteriën en CO2 in te ademen. Een bewering die volgens experten absoluut niet klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, F.C. De Kampioenen niet offline gehaald na klachten 'blackface' Op Facebook circuleert een meme die doet uitschijnen dat de VRT afleveringen van F.C. De Kampioenen offline heeft gehaald na klachten over een 'blackface'. Hoewel het om een internetgrap gaat, delen sommigen het bericht als waarheid.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, Google en Apple installeren geen tracing-app op je mobiele telefoon Een Facebookbericht waarschuwt: Google en Apple zouden zonder toestemming een tracing-app voor covid-19 installeren op mobiele telefoons. Dat klopt niet: Google en Apple hebben enkel een functie toegevoegd die samenwerking met een tracing-app mogelijk maakt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dat zwemmen dé gezondste sport is, werd niet bewezen 'Zwemmen is de gezondste sport volgens alle studies.' Dat schreef Sigrid Spruyt onlangs in een column in de krant De Morgen. Maar het klopt niet helemaal.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, Gentse manifestatie resulteerde niet in stijging coronabesmettingen De Facebookpagina 'Gent Wake Up' publiceerde een bericht dat een 'gedoogde betoging' op 1 juni in verband brengt met 'nieuwe covid-besmettingen'. Het misleidende bericht werd offline gehaald nog voor het verschijnen van deze factcheck. Op 18 juni kwam het bericht echter opnieuw online met meer uitleg.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, Caritas International krijgt geen subsidies om vluchtelingen naar België te halen Dat Caritas International subsidies krijgt van minister van Asiel en Migratie Maggie De Block (Open VLD) om vluchtelingen naar hier te halen, zoals een Facebookbericht beweert, klopt niet. De organisatie krijgt wel subsidies om hervestigde vluchtelingen te helpen bij hun integratie.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, supermarkten geven geen waardebon van 140 euro Mediamarkt, Colruyt en Aldi zouden waardebonnen weggeven van 140 euro. Berichten met die informatie circuleren de laatste weken op Facebook. Het blijkt om phishing te gaan: cybercriminelen proberen persoonlijke gegevens en bankgegevens te stelen.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, dit lockdowngedicht is niet geschreven in 1869 Een gedicht over thuisblijven tijdens een pandemie circuleert op sociale media met de boodschap dat 'de geschiedenis zich herhaalt'. De tekst zou geschreven zijn in 1869 of tijdens de Spaanse Griep in 1919. In werkelijkheid schreef een Amerikaanse het vers in maart 2020.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, we kunnen niet wetenschappelijk meten hoeveel procent van de bevolking racistisch is 'Acht tot tien procent van onze samenleving is racistisch.' Dat zei Jinnih Beels onlangs in de krant Gazet van Antwerpen. Maar het klopt niet helemaal.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, deze foto's bewijzen niet dat er chemicaliën worden gesproeid In de Facebookgroep 'De waarheid voorbij het nieuws' post iemand foto's van de lucht boven Hasselt. Die zouden aantonen dat er 'chemicaliën boven ons hoofd worden gesproeid'. Wetenschappelijke instanties in ons land hebben hiervoor geen enkel bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het is onwaarschijnlijk dat Oostendse stranden tot 40 procent van hun capaciteit verloren 'Sommige stranden hebben tot 40 procent van hun capaciteit verloren door de recente stormen.' Dat vertelde Bart Tommelein (Open VLD) onlangs in de krant De Morgen. Maar het klopt niet helemaal.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, de WHO testte geen geit positief op corona Volgens een vaak gedeeld bericht op Facebook zou de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zich hebben laten foppen door de Tanzaniaanse president John Magufuli. Die zou stalen van dieren en vruchten hebben opgestuurd naar de WHO, die enkele van die monsters positief testte. Dat klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: Deze grafiek geeft een misleidend beeld van geweld in de VS Wereldwijd circuleert op sociale media een grafiek over criminaliteit in de Verenigde Staten. Op het eerste gezicht lijkt misdaad gepleegd door zwarten met witten als slachtoffer het grootste probleem. Maar de makers van de grafiek laten belangrijke cijfers bewust buiten beeld.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, dit politiegeweld komt niet recent uit de Verenigde Staten Naar aanleiding van de protesten in de Verenigde Staten circuleren ook bij ons op de sociale media video's van geweld door politieagenten. Soms zijn die filmpjes niet afkomstig uit de VS. Zo plaatste een Oostendenaar beelden online van Chinees politiegeweld uit 2017.
Factcheck Factcheck Factcheck: Ja, deze foto van 'geïsoleerde' kinderen is authentiek Op Facebook circuleert een foto van kleuters op een speelplaats, afgezonderd van elkaar in met krijt afgebakende zones. De foto werd gemaakt in een Franse school en lokt verontwaardiging en ongeloof uit, maar het verhaal erachter is genuanceerder dan de Facebookposts doen vermoeden.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, Black Lives Matter dwingt witte vrouwen niet om te knielen In één dag tijd werd een video op Facebook waarin een Amerikaanse vrouw wordt aangespoord om te knielen en haar steun te betuigen aan Black Lives Matter 113.000 keer bekeken. De video is gemaakt door iemand die geen oprecht lid blijkt van die sociale beweging.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, geuren kunnen een effect hebben op ons leervermogen 'Geuren stimuleren het leervermogen.' Dat lazen we onlangs in het tijdschrift Plus Magazine. En het klopt deels.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, het dragen van een chirurgisch mondmasker is niet schadelijk voor de gezondheid Volgens een vaak gedeeld Facebookbericht zou het dragen van een chirurgisch mondmasker tot ernstige gezondheidsklachten kunnen leiden. Daar bestaat geen wetenschappelijk bewijs voor.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, deze foto toont geen doodskisten in Bergamo tijdens de coronacrisis Een fotocollage die opduikt op Facebook in Franstalig België toont tweemaal een hangar vol doodskisten. De originele foto werd genomen na een scheepsramp met vluchtelingen in 2013. De collage is echter een hoax die twijfel zaait over de echtheid van het coronavirus.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, alcoholgel kan niet spontaan vuur vatten in een warme auto Op Facebook en in klassieke media circuleert de boodschap dat het gevaarlijk is om een flacon alcoholgel achter te laten in een warme auto. Nodeloze bangmakerij, zo blijkt, want ontsmettingsalcohol kan niet spontaan ontbranden.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, deze video van een Antwerpse Aldi is niet tijdens de lockdown gemaakt Meer dan 110.000 keer werd een filmpje bekeken waarin veel mensen dicht bij elkaar staan in een supermarkt, met een bijschrift dat suggereert dat de afstandsregels van de lockdown er niet worden gerespecteerd. De video dateert van begin maart, toen de lockdown nog niet was ingegaan.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, vaccins bevatten geen ontsmettingsmiddel Een Oost-Vlaamse 'therapeut' verspreidt valse informatie op zijn Facebookpagina. Hij beweert dat vaccins voor jonge kinderen ontsmettingsmiddel bevatten en dat zonlicht zou werken tegen covid-19. Dat 'middel tegen corona' opperde Donald Trump eerder al.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, de effectiviteit van mondmaskers valt niet in vaste percentages uit te drukken Op sociale media circuleren afbeeldingen die het beschermende effect van mondmaskers in percentages gieten. De algemene idee erachter klopt: bij contact tussen een zieke en een gezond iemand verkleinen mondmaskers de kans op besmetting. Alleen is het misleidend om die besmettingskans in percentages uit te drukken.
Factcheck Factcheck Factcheck: voltijds boeren kan anno 2020 wél rendabel zijn 'Voltijds boer zijn is anno 2020 niet meer rendabel.' Dat lazen we onlangs de krant Het Nieuwsblad. Maar het klopt niet helemaal.
Factcheck Factcheck Factcheck: Ja, als je aan de voorwaarden voldoet krijg je in de meeste gevallen een blanco strafblad voor 75 euro Dat je voor 75 euro je strafblad weer blanco krijgt, zoals een Facebookbericht suggereert, blijkt in de meeste gevallen te kloppen. Wie voldoet aan een aantal voorwaarden kan veroordelingen van zijn strafblad laten wissen via de procedure eerherstel, die in het merendeel van de gevallen gratis is voor de aanvrager.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, tegen het einde van de eeuw kunnen er hittegolven zijn die mensen binnen de zes uur doden 'Over enkele jaren krijgen we hittegolven die mensen in zes uur kunnen doden.' Dat zei Anuna De Wever onlangs in het tijdschrift Dag Allemaal. En het klopt deels.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, dit krantenartikel uit 2013 voorspelde corona niet Een foto van een oud artikel uit Le Parisien met als titel 'Onrustwekkend virus ontwikkeld in China' circuleert op Facebook. Het gedateerde artikel is echt, maar gaat niet over covid-19 of een virus van dezelfde stam.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, deze foto toont geen 'razend drukke' winkelstraat Volgens Het Laatste Nieuws was het zaterdag 9 mei razend druk in Kortrijk. Ter illustratie daarvan gebruikt de krant echter een misleidende foto. In een winkelstraat lijkt een menigte aanwezig, maar een technische analyse van de foto toont aan dat dat niet echt het geval is.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, het coronavirus spaart landbouwgebied niet Volgens een bericht op Facebook zouden er minder coronabesmettingen zijn in landbouwgebied. De officiële cijfers staven die stelling echter niet. Voor de verklaring dat 'zuivere lucht' het aantal besmettingen zou inperken, bestaat ook geen wetenschappelijke grond. Factoren die wel een verschil maken, zijn de bevolkingsdichtheid, het aantal huisgenoten en het 'contactgedrag'.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, één insect kan een vliegtuig saboteren 'Eén enkel insect kan een vliegtuig saboteren.' Dat lazen we onlangs in het tijdschrift Dag Allemaal. En het klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: Kans 'uiterst klein' dat ontsmettingsgel brandwonden veroorzaakt 'Zorg dat de handgel die je smeert, volledig opgedroogd is voor je zaken aanraakt die statisch geladen zijn!' luidt de waarschuwing in een vaak gedeeld Facebook-bericht. Een brandweerman zou brandwonden hebben opgelopen aan zijn handen nadat onvoldoende opgedroogde alcoholgel vuur vatte. Volgens specialisten is die kans 'uiterst klein'.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, dit meisje wacht niet op een nieuwe nier en ze krijgt geen geld als u de foto deelt Een oude hoax over een ziek meisje begint weer te circuleren in Vlaanderen. De foute informatie doet al sinds 2017 de ronde en werd al meermaals ontkracht door erkende factcheckers wereldwijd.
Factcheck Factcheck Factcheck: Foto van 'vreemdelingen' bij barbecue komt van anonieme Twitter-account Honderdduizenden Vlamingen zagen op hun Facebook-tijdlijn een foto passeren van 'vreemdelingen' bij een barbecue in een publieke ruimte. Of de foto werd genomen voor of tijdens de lockdown, en waar de foto werd gemaakt, valt niet te achterhalen. Maar de bron is wel te traceren: een anonieme Twitteraar uit het Verenigd Koninkrijk.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, muziek kan angst doen afnemen 'Muziek is antigif voor angst, net zoals geneesheren in de renaissance beweerden.' Dat lazen we onlangs in de krant De Standaard. En het klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: Federale regering blokkeerde geen webshops die chirurgische mondmaskers verkopen aan particulieren Volgens een Facebook-post werden webshops die medisch materiaal verkopen aan gewone burgers geblokkeerd net voor de persconferentie van de Veiligheidsraad op 24 april. Dat klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: Foto's bewijzen niet dat regering zelf social distancing negeert Op Facebook circuleren verschillende beelden die moeten aantonen dat de Veiligheidsraad en de federale regering zich niet zouden houden aan social distancing. Het gaat echter om oude en gemanipuleerde foto's.
