Factcheck Factcheck Factcheck: ja, een vuurkorf produceert op vier uur evenveel fijnstof als autorit Brussel-Moskou en terug 'Vier uur brandjestook in de tuin geeft dezelfde uitstoot van fijnstof als een autorit van Brussel naar Moskou en terug.' Dat lazen we op VRT NWS. En het klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, CNN meldt niet dat je het covid-vaccin beter in de penis kan inspuiten In de Facebookgroep Viruswaanzin duikt een artikel op dat van de Amerikaanse zender CNN afkomstig lijkt. In het artikel raadt een dokter aan om het coronavaccin bij mannen in de penis te spuiten. Het blijkt om een nepartikel van een grappenmaker te gaan.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto toont geen etalagepoppen in een ziekenhuis Op Facebook circuleert een foto die zou aantonen dat paspoppen worden gebruikt om een ziekenhuisafdeling vol te leggen en zo de coronapandemie in scène te zetten. De foto toont echter een Zwitserse minister die een medische school bezoekt waar ze oefenpoppen gebruiken.
Factcheck Factcheck Factcheck: er is geen bewijs dat gezichtsverlamming gevolg is van coronavaccin Op Facebook circuleert een video waarin de Amerikaanse Khalilah Mitchell vertelt dat ze verpleegster is en dat de helft van haar gezicht verlamd raakte nadat ze een coronavaccin kreeg. Er is echter geen bewijs dat coronavaccins tot gezichtsverlamming zouden leiden. Mitchell blijkt ook niet geregistreerd te staan als verpleegster.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, door de massa-immigratie komt er elke tien jaar een stad ter grootte van Antwerpen bij De uitspraak is van Vlaams Parlementslid Sam Van Rooy (Vlaams Belang), die de vergelijking onlangs maakte in een debat over de betonstop. Klopt het wat hij zei?
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, van de premie voor de zorgsector blijft netto minder dan de helft over Van de coronapremie voor het zorgpersoneel blijft na belastingen minder dan de helft over, zo zeggen massaal gedeelde Facebookberichten. Dat blijkt in vele gevallen te kloppen. Het basisbedrag - 985 euro voor wie voltijds werkt - is bruto, maar volgens het kabinet van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) is dat ook altijd zo gecommuniceerd.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, verpleegster die flauwviel na coronavaccin is niet overleden Een Amerikaanse verpleegster die een van de eerste coronavaccins kreeg, zou overleden zijn, volgens een Facebookbericht. Daar is geen enkel bewijs voor. Zoals op videobeelden te zien is, viel de verpleegster flauw kort nadat ze het vaccin kreeg, maar ze voelde zich enkele minuten later alweer beter.
Factcheck Factcheck Factcheck: positieve coronatest op cola bewijst niet dat test onbetrouwbaar is Een video waarin een Oostenrijks parlementslid een coronasneltest uitvoert op een glas cola, wordt massaal gedeeld op Facebook, in heel Europa. Dat de cola positief test, bewijst volgens de politicus dat de test onbetrouwbaar is. Onzin, zeggen experten: covidtests zijn niet gemaakt om voedingsmiddelen te testen, en bovendien werd de test verkeerd uitgevoerd.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het coronavaccin van AstraZeneca bevat geen 'weefsel van een foetus' Het covid-vaccin van Oxford-AstraZeneca zou longweefsel bevatten van een geaborteerde foetus, volgens een video op Facebook. Dat klopt niet. Het vaccin bevat slechts een minieme hoeveelheid DNA van cellen uit een cellijn die oorspronkelijk begon bij celweefsel van een geaborteerde foetus.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, 'researchdirecteur van Pfizer' zegt niet dat coronavaccin vrouwen onvruchtbaar maakt Het coronavaccin maakt vrouwen onvruchtbaar, zo zou de researchdirecteur van Pfizer hebben gezegd, althans volgens een populair Facebookbericht. Het blijkt te gaan om een foutieve kop boven een blogartikel, die op sociale media werd verspreid zonder de link naar het originele artikel.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Britse man kreeg geen coronavaccin door zijn hemd heen toegediend Op Facebook circuleert een foto van een Brit die tegen covid-19 wordt gevaccineerd. Dat lijkt te gebeuren met een injectie door zijn hemd heen. In feite gaat het om een foto die is genomen voordat de man het vaccin toegediend kreeg.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Zwitserland heeft niet 'alle coronavaccins afgekeurd' Volgens een Facebookbericht zou Zwitserland de coronavaccins van Pfizer/BioNTech, Moderna en AstraZeneca hebben afgekeurd. Dat klopt niet: het land is nog bezig met de beoordeling van de vaccins en heeft daarvoor bijkomende informatie opgevraagd bij de producenten. Zwitserland heeft bovendien al miljoenen vaccins besteld bij de genoemde bedrijven.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, jonge kinderen herhalen niet zomaar uitspraken van Geert Wilders In een video op Instagram doen kinderen uitspraken gericht tegen moslims. Het blijkt te gaan om een campagne die gericht is tegen de partij van de Nederlandse politicus Geert Wilders. Die context is nu minder duidelijk omdat niet de hele video wordt getoond.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, vrouw krijgt geen elektroshocks 'omdat ze geen mondmasker draagt' Op Instagram en Facebook circuleert een video van politieagenten die een vrouw elektroshocks geven met een stroomstootwapen. Ze zouden dit doen 'omdat ze geen mondmasker had'. In werkelijkheid gaat het over een uit de hand gelopen arrestatie van iemand met psychische problemen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Franse politie steunde betogers tegen coronamaatregelen niet Volgens een Facebookbericht zouden Franse politieagenten hun steun hebben betuigd aan betogers tegen de coronamaatregelen, door tijdens die betoging hun handboeien op de grond te gooien. De beelden die dat moeten bewijzen dateren echter van juni, toen Franse agenten tegen nieuwe regels voor de politie protesteerden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de MR organiseerde geen lockdownfeestje Op sociale media circuleren foto's van liberale politici op een receptie. Ze dragen geen mondmaskers, houden geen afstand en omhelzen elkaar. De foto's waren te zien in een RTBF-nieuwsuitzending op 6 december, maar ze dateren van 12 januari, toen er van coronamaatregelen nog geen sprake was.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Bill Gates en George Soros linken de WHO niet aan een lab in Wuhan Berichten op sociale media leggen verbanden tussen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en 'het Chinese biologische laboratorium in Wuhan'. Zakenmannen Bill Gates en George Soros zouden betrokken zijn in een coronacomplot. Het bericht bevat echter te veel feitelijke fouten om geloofwaardig te zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Macron wil niet 'alleen moslimkinderen' speciale identificatienummers geven De Franse regering lanceerde een wetsvoorstel dat een identifiant national wil invoeren voor elk Frans schoolgaand kind. Het is dus niet zo dat alleen moslimkinderen in Frankrijk een speciaal wettelijk identificatienummer zouden krijgen om hen te 'monitoren', zoals in een Instagrampost wordt gezegd.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, uit studies blijkt dat 1 op de 6 jongeren die cannabis gebruiken, verslaafd kan worden 'Uit wetenschappelijke studies blijkt dat één op de zes jongeren die experimenteert met cannabis, daar ook een verslaving door zal ontwikkelen. ' Dat lazen we in Dag Allemaal. En het klopt, met enkele nuances.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, coronavaccins veranderen ons DNA niet Het coronavaccin kan ons DNA veranderen en het ingrediënt luciferase kan zichtbaar maken wie gevaccineerd is, zo vertelt John Schulpen in een vaak bekeken interview op YouTube. Dat klopt helemaal niet, verzekeren experts.
Factcheck Factcheck Factcheck: Russisch nepverhaal over Canadees weeshuis vertedert Vlamingen In Canada zou een weeshuis bestaan dat ook een woonzorgcentrum omvat, zo stelt een Facebookbericht. Dat blijkt een Russisch nepverhaal te zijn. Wel zijn er wereldwijd initiatieven om oude mensen in contact te brengen met kinderen. Maar voor weeskinderen zou dat volgens experts sowieso geen goed idee zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, video toont geen migranten die aankomen op de Canarische Eilanden Een video op Facebook zou illustreren dat de voorbije weken 20.000 migranten aankwamen op de Canarische Eilanden in de Atlantische Oceaan. De video werd echter opgenomen op de Balearen in de Middellandse Zee. Het bijschrift bevat ook enkele onwaarheden over de migranten die op de Spaanse eilanden aankomen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, niet 40 procent van alle Belgen ziet onscherp of heeft geïrriteerde ogen '40% van de Belgen ziet ondanks een bril onscherp of heeft last van pijnlijke of branderige ogen.' Dat lazen we onlangs in Plus Magazine. Maar het cijfer is overdreven.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, vaccins injecteren geen kanker in ons lichaam Volgens een Facebookbericht zouden vaccins 'kankers injecteren in ons lichaam'. De vaccins voor covid-19 zouden volgens dat bericht ook te snel en niet op een wetenschappelijke manier ontwikkeld zijn. Dat klopt niet, zeggen specialisten.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, dit filmpje werd niet gemaakt bij Bpost Een Facebookgebruiker deelt een filmpje waarin een bijzonder chaotisch pakjessorteercentrum te zien is. 'Ondertussen bij Bpost', plaatst hij erbij. Met Bpost heeft de als satire bedoelde video echter niets te maken. Het blijkt te gaan om een oud filmpje van een Chinees sorteercentrum.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, vaccins veroorzaken geen autisme In een Instagrampost wordt gezegd dat vaccins autisme zouden veroorzaken. Voor die stelling, gebaseerd op een frauduleus onderzoek van een ondertussen geschorste Britse dokter, is nooit enig bewijs gevonden.
Factcheck Factcheck Factcheck: Covid-sterftecijfer ligt alleen bij mensen jonger dan 70 jaar op 'zeer lage' 0,05 procent Op Facebook stelt plastisch chirurg Jeff Hoeyberghs dat de Wereldgezondheidsorganisatie 'een covid-19-sterftepercentage van 0,05 procent bevestigt'. Complotdenkers zouden zo gelijk krijgen. Knack onderzocht zijn bron en het cijfer is uit zijn correcte context gehaald.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, 's ochtends wandelen kan extra voordelen hebben 'Hoe vroeger je gaat wandelen, hoe meer impact op je lichaam en je gezondheid.' Dat zei Nathalie Didden van Wandelsport Vlaanderen op Sporza.be. En het klopt deels.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, deze geënsceneerde stockfoto's werden niet gebruikt door journalisten Op Facebook circuleert een fotocollage waarin dezelfde persoon coronapatiënt is, maar ook nabestaande. De pandemie zou gepland zijn. In werkelijkheid gaat het om stockfoto's met iemand die verschillende rollen speelde. De foto's doken niet op in de Belgische media.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, huisartsen zijn niet verplicht om consultaties voor luchtwegproblemen aan Sciensano te rapporteren Een Facebookbericht stelt dat huisartsen raadplegingen voor luchtwegklachten aan Sciensano moeten rapporteren en dat ze daarvoor een vergoeding krijgen. Dat klopt niet. Huisdokters worden weliswaar financieel aangemoedigd om het aantal luchtweginfecties bij hun patiënten te rapporteren, maar van een verplichting is geen sprake.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, een ziekenhuispatiënt zonder mondmasker bewijst niet dat covid een 'poppenkast' is Op Facebook circuleert een korte video van een persoon zonder mondmasker op de covidafdeling van een ziekenhuis. Sommigen zien hierin een bewijs dat de coronacrisis 'georchestreerd' is. De man die in beeld komt, is echter volgens de geldende protocollen niet verplicht om een mondmasker te dragen. In de kamer is namelijk alleen maar verplegend personeel aanwezig dat wél van kop tot teen beschermd is.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, de Koran verbiedt niet om bomen te planten In een video op Facebook zien we hoe mannen jonge boompjes uit de grond losrukken. Het zou gaan over moslims die dat doen 'omdat de Koran het planten van bomen verbiedt'. Die bewering klopt niet. De video toont een conflict over landgebruik in Pakistan.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, tolheffing leidt tot minder autoverkeer 'In steden die zo'n tolheffing invoerden, zien we dat mensen hun gedrag aanpassen, waardoor de inkomsten ook weer dalen.' Dat zei Brussels minister Sven Gatz (Open VLD) in De Zondag. En het klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, de VRT gebruikte niet meerdere keren dezelfde getuige omwille van 'bezuinigingen' Volgens de Vlaamse advocate Carine Knapen gebruikte de VRT meerdere keren dezelfde getuige omwille van 'bezuinigingen'. Getuige Chris Shaw kwam inderdaad twee keer aan het woord in 'Het Journaal' - één keer omdat hij twee stembrieven voor de Amerikaanse verkiezingen had ontvangen, één keer omdat hij proefpersoon was voor het coronavaccin van Pfizer. Maar met 'bezuinigingen' heeft dat niets te maken.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, video toont geen politiegeweld tegen 'spuwende Marokkaanse jongeren' Op Facebook circuleert een video van politieagenten die 'in de metro van Parijs' hardhandig optreden tegen 'Marokkaanse jongeren zonder masker'. Beide veronderstellingen zijn onjuist. De video toont een arrestatie van potentiële voetbalhooligans, en de gebeurtenissen spelen zich in Boekarest af.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, dezelfde persoon had niet ebola en covid-19 Een foto van iemand met ebola uit 2015 zou nu gebruikt worden voor berichtgeving over covid-19. Het bewuste beeld verscheen in verschillende Belgische media. Het blijkt te gaan over een archiefbeeld van een militaire oefening waarbij iemand een patiënt speelde.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, mondmaskers veroorzaken geen schimmelinfecties op de longen Volgens een Facebookbericht zouden steeds meer mensen in het ziekenhuis terechtkomen met schimmelinfecties op de longen. Ze zouden die oplopen door het dragen van een mondmasker. Dat klopt niet. Ziekenhuizen zien het aantal longschimmels niet toenemen en er is geen verband tussen zo'n schimmel en het dragen van een mondmasker.
Factcheck Factcheck Factcheck: Video waarin appelsap wordt getest op corona zegt niets over betrouwbaarheid sneltesten Een video op Facebook zou moeten bewijzen dat covid-sneltesten waardeloos zijn. Uit online onderzoek blijkt dat de video afkomstig is uit een Poolse ambulance. Hoe de video tot stand kwam is onduidelijk, maar hij bewijst geenszins de gebrekkige werking van een covid-sneltest.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, vitamine D is niet dé remedie tegen covid-19 In een Facebookbericht zegt een Vlaamse huisarts dat de coronacrisis eenvoudig op te lossen is door gratis vitamine D uit te delen. Vitamine D zou corona en andere virussen op afstand houden. Daarvoor bestaat echter geen wetenschappelijk bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, 92 procent van de coronadoden had ook een chronische ziekte Op Twitter pleitte Vlaams Parlementslid Els Ampe (Open VLD) om een doktersbezoek niet uit te stellen, want '92% van de coronadoden heeft een chronische ziekte'. Dat cijfer blijkt te kloppen, maar specialisten waarschuwen voor een simplistische interpretatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: betere ventilatie in de klas levert geen 1,5 punt extra op voor rekenen 'Verbeterde ventilatie kan voor leerlingen het verschil betekenen tussen een 6,5 en een 8 voor rekenen.' Dat stelde Danny Van Assche, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV), onlangs in De Standaard. Maar het is overdreven.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, dit is niet de begrafenis van de Tsjetsjeense moordenaar van Samuel Paty Op 2 november doken op Twitter en Facebook videobeelden op van een publieke begrafenisstoet in Tsjetsjenië, waarvan beweerd wordt dat het gaat om de begrafenis van Abdoullakh Anzorov, de 18-jarige Tsjetsjeen die op 16 oktober de Franse leraar Samuel Paty vermoordde. Dat klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: Sterilisatie maakt katten niet per definitie gezonder en 'makkelijker' Volgens een populair Facebookbericht zijn gesteriliseerde katten makkelijker in de omgang en hebben ze minder kans op gezondheidsproblemen. Een rechtstreeks verband tussen sterilisatie en gezondheid of gedrag is er volgens dierenartsen echter niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: Ja, VTM Nieuws gebruikte Italiaans archiefbeeld in reportage over Antwerps ziekenhuis In een reportage over het Antwerpse Sint-Augustinusziekenhuis die VTM Nieuws op 26 oktober uitzond, was per ongeluk een archiefbeeld gemonteerd van een Italiaans ziekenhuis. VTM heeft zich bij de kijkers geëxcuseerd voor de fout.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, de voorbije jaren verdween landbouwgrond vooral ten voordele van industrie 'Landbouwgrond die verdwijnt gaat vooral richting industrie.' Dat schreef Vlaams Parlementslid Mieke Schauvliege (Groen) onlangs op Twitter. En het klopt grotendeels.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, premier De Croo vraagt niet of horeca in België 'nog wel zin heeft' In een interview met Trends stelde Alexander De Croo (Open VLD) een tijdje geleden een retorische vraag over de horeca in België. Die uitspraak leidt intussen een eigen leven op alternatieve sites en sociale media. Uit de oorspronkelijke context blijkt dat de premier zich niet écht afvroeg 'of de horecasector nog wel zin heeft'.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, geen bewijs dat risico op corona 500x lager is in fitnesscentra De belangenorganisatie fitness.be somt in een filmpje enkele 'feiten' op over covid-19 en de fitnesssector. Een van die 'feiten' is dat Amerikaans onderzoek zou aantonen dat fitnesscentra 500x veiliger zijn dan andere publieke plaatsen. Daarvoor is echter geen bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, dit oude filmpje bewijst niet dat Chiro Aktivo nog altijd 'Tien kleine negers' zingt Op Facebook doet een filmpje de ronde waarin leden van Chiro Aktivo uit Wielsbeke het kinderlied 'Tien kleine negers' zingen. Het fragment, dat de jeugdbeweging veel kritiek opleverde, blijkt echter elf jaar oud. De chirogroep heeft het bewuste lied ondertussen uit zijn repertoire geschrapt.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, WHO zegt niet dat corona minder gevaarlijk is dan griep Volgens een artikel van RT Dutch 'bevestigt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat corona niet gevaarlijker is dan griep'. Op het stuk werd 722,844 keer gereageerd op sociale media. Het blijkt gebaseerd op een verkeerde interpretatie van cijfers. Covid-19 is wel degelijk dodelijker dan griep.
Factcheck Factcheck Factcheck: Nee, Meyrem Almaci is niet de enige toppolitica die geen medeleven heeft betuigd na onthoofding Franse leraar Op Facebook circuleren berichten waarin wordt gezegd dat Groen-voorzitter Meyrem Almaci als enige politica zou hebben geweigerd om haar medeleven te betuigen na de moord op de Franse leraar Samuel Paty. Almaci heeft dat inderdaad niet expliciet gedaan. Maar ze was zeker niet de enige.
