Factcheck Factcheck Factcheck: Australische zakenman-politicus beschuldigt deelstaatpremier van omkoping door farma-industrie zonder enig bewijs In een videofragment dat op sociale media wordt gedeeld, beschuldigt de Australische mijnbouwmagnaat en politicus Clive Palmer de deelstaatpremier van New South Wales ervan dat ze zich laat omkopen door de farma-industrie. Daarvoor draagt hij geen enkel bewijs aan, en het is ook niet de reden voor haar recente ontslag.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen 6000-jarige boom in Senegal Niet minder dan 1,5 miljoen mensen zagen op Facebook een foto van een '6000-jarige baobab in Senegal' passeren. Maar die 6000 jaar is volgens specialisten een forse overschatting. De boom staat bovendien niet in Senegal maar in Namibië.
Factcheck Factcheck Factcheck: ontslag premier New South Wales heeft niets te maken met mogelijke omkoping door farma-industrie De premier van de Australische deelstaat New South Wales, Gladys Berejiklian, nam onlangs ontslag. Volgens socialemediaberichten deed ze dat omdat er een corruptieonderzoek zou lopen naar geld dat ze zou hebben gekregen van de farma-industrie om de coronavaccins te "pushen". Dat klopt niet. Er loopt wel een corruptieonderzoek naar Berejiklian, maar dat heeft niets te maken met de farma-industrie of de coronavaccins.
Factcheck Factcheck Factcheck: dat ons land de meeste leerlingen in het buitengewoon onderwijs heeft, is niet bewezen 'Nergens ter wereld zitten zo veel kinderen in het buitengewoon onderwijs als bij ons.' Dat schreef Groen-parlementslid Johan Danen op Twitter. Maar het is niet bewezen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont niet de vernietiging van QR-scanners in China Op Instagram en Facebook circuleert een video van iemand die QR-scanners zou kapotslaan. De beelden worden gelinkt aan het coronapaspoort en aan het sociaalkredietsysteem in China. Dat klopt niet. De beelden dateren van voor de coronacrisis en tonen een man die incheckmachines vernielt op de Zuid-Koreaanse luchthaven van Incheon
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze baby raakte niet verlamd na een 'Pfizer-experiment' In een filmpje dat online wordt gedeeld, wordt gezegd dat een Amerikaanse baby volledig verlamd is geraakt na een covid-19-vaccinatie. Dat klopt niet. De baby raakte verlamd als gevolg van een ontsteking van het ruggenmerg. Een verband met een covidvaccin is er niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, video van Amerikaans wapen toont niet 'de techniek van 5G' Een Facebookvideo toont hoe mensen weglopen nadat een straal wordt afgevuurd. Volgens de titel van de video toont de clip 'de techniek achter 5G'. Dat klopt niet. Het gaat om een test van een afweersysteem van het Amerikaanse leger om met elektromagnetische energie tegenstanders te stoppen. De nieuwe telecomtechnologie 5G gebruikt veel lagere frequentiebanden.
Factcheck Factcheck Factcheck: van 'poppenplaatje' tot diplomatieke rel Een tweet van de Sloveense premier op 14 oktober heeft een diplomatieke rel veroorzaakt tussen Nederland en Slovenië. De tweet bevat een afbeelding met 'handpoppen van Soros' en werd na een paar uur weer verwijderd. Knack onderzocht de oorsprong van de afbeelding.
Factcheck Factcheck Factcheck: Brits parlementslid doet ongefundeerde uitspraken over 'vaccinschade' Op sociale media wordt een artikel gedeeld van een controversiële website, waarin wordt gesteld dat in het Verenigd Koninkrijk 'veel mensen in het ziekenhuis liggen omdat ze het vaccin hebben genomen'. Die uitspraak blijkt afkomstig van het Britse parlementslid Christopher Chope, die deze stelling niet kon staven met feiten.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, onder de huidige Vlaamse regering werd al meer dan één miljoen nieuwe bomen geplant Sinds het aantreden van de huidige Vlaamse regering werd al meer dan één miljoen nieuwe bomen geplant, en dat is meer dan in de hele vorige regeerperiode. Dat zeggen Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) en haar partij. Er kwamen in deze legislatuur inderdaad al 1.169.727 bomen bij, en er werd al bijna evenveel nieuw bos gerealiseerd als in de volledige vorige regeerperiode, leert ons onderzoek.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, een app kan de angst voor spinnen verminderen 'Een app kan je helpen om van je spinnenfobie af te komen.' Dat lazen we onlangs in Metro. Het klopt, met enige nuance.
Factcheck Factcheck Factcheck: sommige medewerkers vaccinatiecentra juridisch niet langer beschermd Minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (Vooruit) heeft de medische noodwet niet verlengd. Volgens federaal parlementslid Kathleen Depoorter (N-VA) zijn veel vrijwilligers in de vaccinatiecentra daardoor niet langer juridisch beschermd. Dat laatste klopt, zeggen specialisten medisch recht.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Nieuw-Zeelandse premier rookt geen crack (deepfakevideo) Een video op Telegram, Facebook en Twitter zou de premier van Nieuw-Zeeland tonen die crack rookt. Het gaat echter over een getrukeerde deepfakevideo waarbij het gezicht van de politica werd geplakt op een video van iemand anders die marihuana rookt. De deepfake werd opgeladen door een cannabisactivist.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat je bij Airbnb automatisch meer betaalt als je met een iPhone boekt Wie via een iPhone reserveert bij Airbnb betaalt een hogere prijs, lazen we onlangs in een interview in Knack. We vonden echter geen bewijs voor die stelling.
Factcheck Factcheck Factcheck: met een elektrische fiets kun je wél aan je conditie werken 'Om conditie te verbeteren is elektrische fiets volkomen nutteloos.' Dat lazen we onlangs in AD. Maar het is sterk overdreven.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, broodjesketen Subway kant zich niet tegen coronapaspoort Berichten op Twitter en Facebook doen uitschijnen dat broodjesketen Subway niet meedoet met het coronapaspoort in de landen of regio's waar dat verplicht is in de horeca. Dat klopt niet. Het vermeend bewijs is in werkelijkheid een pamflet bij één Zwitsers filiaal op het moment dat daar nog geen covidcerfiticaat was vereist voor een restaurantbezoek.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit filmpje toont niet enkel Belgisch landbouwprotest Online circuleert een filmpje van wat een recent Belgisch landbouwersprotest zou zijn. Dat klopt niet. De video is een compilatie van drie video's. Twee daarvan tonen wel een landbouwersprotest in Brussel tegen de lage melk- en vleesprijzen, maar die betoging dateert al van 2015. De derde video toont een landbouwersprotest in de Noorse hoofdstad Oslo, in mei van dit jaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze vrouw werd niet opgepakt omdat ze zonder covidpas ging winkelen Online is een filmpje verschenen van een groep Franse politieagenten die een ogenschijnlijk ongewapende vrouw hardhandig aanpakken. Volgens het bijschrift zou de vrouw zonder covidpas gaan winkelen zijn. Dat klopt niet. De vrouw nam deel aan een Frans protest tegen de invoering van de 'pass sanitaire', waarbij manifestanten agenten aanvielen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit filmpje toont geen protest van Italiaanse vrachtwagenchauffeurs Online circuleert een filmpje waarop een groot protest van vrachtwagenchauffeurs in Italië te zien zou zijn, eind september. Dat klopt niet. De beelden werden gemaakt in maart 2020, toen dokwerkers de haven van Genua blokkeerden om hygiënischer werkmateriaal te eisen uit angst voor coronabesmettingen. De audiotape die bij het filmpje werd gemonteerd, dateert dan weer van september dit jaar en heeft niets met de video te maken.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Europese studie naar 5G bewijst geen schadelijke effecten Op Facebook circuleert een afbeelding die stelt dat 'de wetenschap schadelijke effecten van 5G bewijst'. De metastudie die wordt aangehaald gaat echter over radiofrequente straling op een lagere frequentie dan 5G. Bovendien haalt die studie verschillende onderzoeken aan die methodologisch haperen.
Factcheck Factcheck Factcheck: het is niet bewezen dat Uber de prijs van je rit laat afhangen van de status van je batterij Als je een Uber-taxi bestelt met een bijna lege telefoonbatterij betaal je meer voor die rit, zo lazen we onlangs in een interview in Knack. Uber kent de status van je batterij en het bedrijf weet dat een gebruiker met een bijna platte batterij bereid is om een hogere prijs te betalen. Maar Uber ontkent dat het die batterij-informatie gebruikt om zijn prijzen aan te passen.
Factcheck Factcheck Factcheck: technisch gezien is 100 procent hernieuwbare energie wél mogelijk 'Technisch gezien is 100 procent hernieuwbare energie niet mogelijk'. Dat beweerde MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez onlangs in De Morgen. Maar het klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen Braziliaans protest tegen de coronamaatregelen Een video die online wordt gedeeld toont een massamanifestatie ter ondersteuning van huidig president Jair Bolsonaro. Geen Braziliaans protest tegen de coronamaatregelen, zoals verschillende mensen op Facebook beweren.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto toont geen ernstig onderzoek naar genetisch gemanipuleerde maïs Een virale meme toont zogezegd een experiment van Engelse studenten met genetisch gemanipuleerde maïs. Dat klopt niet. Het gaat om een foto van een Amerikaanse boer die zich tegen genetisch gemodificeerde organismen kant. Vanuit wetenschappelijk oogpunt heeft het 'experiment' geen waarde.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Stad Gent verplicht Upkot niet om autoparkeerplaatsen voor studenten te voorzien Volgens een Facebookbericht zou Stad Gent aanbieders van studentenkamers verplichten om parkeerplaatsen te voorzien voor de auto's van die studenten. Het tegendeel is waar: in het bouwreglement van de stad staat dat parkeervoorzieningen voor kotstudenten niet toegelaten zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit document toont niet aan de Verenigde Naties uit zijn op een nieuwe wereldorde Online wordt een ogenschijnlijk officieel VN-document verspreid dat zou moeten bewijzen dat de organisatie uit is op de installatie van een nieuwe wereldorde. Dat klopt niet. Het gaat om een vals document.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, filmpje bewijst niet dat er grafeenoxide op auto zit Een man wil met een filmpje bewijzen dat 'de giftige stof grafeenoxide' op zijn auto is terechtgekomen. In theorie is dat niet onmogelijk, zeggen specialisten. Maar met het blote oog kun je niet vaststellen of het om grafeenoxide gaat.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit filmpje bewijst niet dat 'chemtrails' bestaan Een filmpje van een vliegtuig van Japan Airlines dat veel rook uitstoot, zou moeten bewijzen dat zogenoemde chemtrails bestaan. De chemtrailtheorie is al meermaals door internationale wetenschappers ontkracht en ook dit filmpje heeft met een samenzwering evenwel niets te maken. De rookontwikkeling werd veroorzaakt door olie in de straalmotor.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ingrediënten van coronavaccin Johnson & Johnson worden niet geheim gehouden door 'blanco' bijsluiter Een online video toont een schijnbaar volledig blanco bijsluiter van het coronavaccin van Johnson & Johnson. Sommige mensen die de video zien, leiden daaruit af dat de ingrediënten en bijwerkingen van het vaccin niet gekend mogen zijn. Dat klopt niet. De bijsluiter bevat een QR-code en een webadres die beide doorverwijzen naar alle nodige informatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, 70 kilometer per uur is niet beter voor het milieu dan 30 kilometer per uur Volgens een online artikel zou een recente Franse studie hebben uitgewezen dat 70 kilometer per uur rijden beter is voor het milieu dan 30 kilometer per uur. Dat klopt niet, zeggen specialisten. 'Hoe trager je rijdt, hoe beter voor de luchtkwaliteit, zo eenvoudig is het.'
Factcheck Factcheck Factcheck: meer dan 20 procent van de kinderboeken heeft een meisje in de hoofdrol 'In slechts 20 procent van de best verkochte kinderboeken speelt een meisje de hoofdrol'. Dat lazen we onlangs in Het Laatste Nieuws. Maar het is overdreven.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, AstraZeneca-werknemer is geen broer van minister Hugo de Jonge Op Facebook circuleert een gerucht dat broers van de Nederlandse minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge in de farmaceutische industrie zouden werken. Voor één broer klopt dat, een andere broer is kunstschilder en een derde persoon is een naamgenoot, maar geen familie van de minister.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, niet 80% van de in Vlaanderen gekapte bomen wordt naar China verscheept Volgens de Facebookpagina 'Vlaanderen, laat je bomen leven' wordt 80 procent van de in Vlaanderen gekapte bomen naar China verscheept. Dat blijkt een overschatting. De uitvoer van Belgisch kaphout naar China is in de voorbije jaren wel sterk toegenomen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Bill Gates zei niet dat 'we vaccins nodig hebben om de bevolking te verminderen' Op Facebook circuleert een vermeend citaat van zakenman en multimiljardair Bill Gates over vaccins als middel om de bevolking te verminderen. Gates heeft die uitspraak nooit gedaan. Een langere quote over vaccins en het vertragen van bevolkingsgroei werd uit haar context genomen en verdraaid.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, drinken uit blik kan de bloeddruk verhogen 'Drinken uit blik kan je bloeddruk verhogen.' Dat lazen we onlangs op de website ABC Gezondheid. En het klopt, al zijn er enkele nuances.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ziekenhuizen in Oklahoma hebben niet 'handen vol' met ivermectine Volgens een Knack-lezer zou Gazet van Antwerpen 'fake news' verspreiden over ivermectine, een geneesmiddel waarvan sommigen onterecht denken dat het helpt tegen covid. Volgens de krant zouden Amerikaanse ziekenhuizen de 'handen vol' hebben met mensen die ivermectine innamen, maar daarvoor vinden we geen bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: video toont vechtpartij op coronabetoging in Toulouse, niet in Parijs Een video op Facebook zou rellen tonen bij een betoging in Parijs tegen het coronapaspoort. De rellen spelen zich echter in Toulouse af. Daar raakten op 11 september extreemlinkse en extreemrechtse betogers onderling slaags op een coronabetoging, stelt de Franse politie.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, een slaaptekort leidt tot ontstekingsreacties 'Mensen met een slaaptekort hebben een hogere kans op ontstekingen, zelfs al na één nacht.' Dat lazen we onlangs in Humo. En het klopt, al zijn er enkele nuances.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen ufo In een Facebookgroep wordt een video gedeeld van een vreemd verschijnsel in de lucht. Het zou een ufo zijn, of zelfs de aankondiging van een nieuwe wereldorde. Digitaal onderzoek wijst echter uit dat het gaat om de lancering van een SpaceX-raket, het ruimteproject van de Amerikaanse ondernemer Elon Musk.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, vanaf 1 september ben je in Israël niet 'ongevaccineerd' na twee dosissen Israël past zijn regelgeving voor het coronapaspoort aan. Daarover bestaat online misinformatie. Zo klopt het niet dat wie al tweemaal werd gevaccineerd plots zijn Green Pass zal verliezen. Bovendien gaat de nieuwe regelgeving pas vanaf 1 oktober in, en niet vroeger zoals foutief wordt beweerd.
Factcheck Factcheck Factcheck: ook asymptomatische personen kunnen zware covid-19 veroorzaken In een Facebookbericht wordt gezegd dat asymptomatische personen slechts een lage dosis coronavirus verspreiden, en daardoor geen zware ziektes kunnen veroorzaken. Dat klopt niet. Wie asymptomatisch is, heeft doorgaans een lagere viruslading, maar ook een lage dosis kan volstaan om een ernstige vorm van covid-19 te veroorzaken.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat Gentse schepen Bram Van Braeckevelt (Groen) '70 à 80 mandaten' uitoefent Op sociale media doen geruchten de ronde dat de Gentse schepen van o.a. Personeel en Toerisme Bram Van Braeckevelt (Groen) 70 à 80 mandaten zou combineren. Een bewijs voor dat hoge aantal wordt nergens geleverd, en het is ook niet terug te vinden.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, Spaanse rechtbanken hebben coronacertificaat in de horeca verworpen Volgens een Facebookbericht heeft een rechtbank in de Spaanse regio Galicië de verplichting vernietigd om een coronacertificaat voor te leggen om toegang te krijgen tot de binnenruimtes van de horeca. Dat klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er zijn geen 'nepwerken' in Ter Kamerenbos Onder automobilisten op sociale media ontstond verontwaardiging over 'nepwerken' die tot files zouden leiden in het Brusselse Ter Kamerenbos. Het blijkt te gaan over werken die wel degelijk zullen plaatsvinden, maar enige vertraging opliepen door een fietsevenement.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto's bewijzen niet dat chemtrails bestaan Op Facebook verschijnt een collectie van 31 foto's die moet bewijzen dat 'chemtrails' echt bestaan. Dat doet ze niet. Alle foto's kennen een andere oorsprong en werden uit hun context getrokken. De chemtrailtheorie is een samenzweringstheorie die al meermaals door internationale wetenschappers is weerlegd.
Factcheck Factcheck Factcheck: Ja, donkere kledij trekt meer muggen aan 'Als je muggen op afstand wil houden, draag je beter geen donkere kleding.' Dat lazen we onlangs in De Telegraaf. En het klopt, mits enkele nuances.
Factcheck Factcheck Factcheck: Amerikaanse verpleegster gaat viraal met antivaccinatieboodschap Een foto van een betoger tegen verplichte vaccinatie werd wereldwijd al 42 miljoen keer bekeken op Facebook. Uit onderzoek blijkt het te gaan om een Amerikaanse verpleegster die protesteerde tegen een ziekenhuis dat zijn personeel verplicht tot coronavaccinatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, deze foto toont peren die gekweekt zijn in Argentinië en verpakt in Thailand Al enkele maanden circuleert er online een foto van een potje peren die veel verontwaardiging veroorzaakt. Op de verpakking valt te lezen dat het fruit in Argentinië werd gekweekt maar verpakt in Thailand, aan de andere kant van de oceaan. De foto blijkt authentiek.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat coronavaccins grafeenoxide bevatten In Facebookberichten wordt gezegd dat coronavaccins de giftige stof grafeenoxide zouden bevatten. Daarvoor bestaat geen bewijs. De claim blijkt gebaseerd op een verkeerde interpretatie van de resultaten van een Spaans onderzoek, dat bovendien niet gebeurd is volgens de regels van de kunst.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, autodiefstal met plastic flesje is niet 'weer in de mode' Een populaire Facebookpagina waarschuwt voor een truc die vindingrijke autodieven zouden gebruiken om er vandoor te gaan met uw wagen of de inhoud ervan. Het blijkt te gaan om een oude hoax die steeds opnieuw opduikt, ook in het buitenland.
