Factcheck Factcheck Factcheck: ‘Slapen zonder tut bevordert nachtrust? Niet bewezen’ ‘Slapen zonder tut bevordert nachtrust’, zo beweerde Valerie Taeldeman (CD&V) in De Krant van West-Vlaanderen. Maar er is geen bewijs voor.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen ontmanteling van een 5G-antenne in Peru Op sociale media circuleert een video waarin te zien zou zijn hoe ‘in Peru alle 5G-antennes worden verwijderd.’ Dat klopt niet. De video werd opgenomen in 2019 en toont de ontmanteling van een illegaal geplaatste communicatie-antenne die niets te maken heeft met 5G.
Nieuws Nieuws Factcheck: ja, video toont Mark Rutte in Washington naar aanleiding van Bilderbergconferentie Op sociale media circuleert een video met de Nederlandse minister-president Mark Rutte (VVD) en minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra (CDA) die de Bilderbergconferentie zouden bijwonen. Dat klopt. Zij staan op de gastenlijst en de video werd recent opgenomen bij een hotel in Washington. Ze werden daarbij echter niet ‘betrapt’, want het is publiek geweten dat ze daar aanwezig zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: video van Zelensky met vervalste ondertitels gaat viraal Op sociale media wordt een filmpje gedeeld waarin de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op bezoek is bij het leger. ‘We zullen het doen zoals in Boetsja en opnieuw zal niemand ons verdenken’, zou Zelensky daar hebben gezegd. Dat klopt niet: het gaat om een filmpje uit 2019 waaraan een foute vertaling is toegevoegd. Op 31 …
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, we raken onze smartphone gemiddeld ruim 2600 keer per dag aan ‘We raken onze smartphone gemiddeld 2.617 keer per dag aan’, zo lazen we in Plus Magazine. En dat klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze cijfers over de menselijke impact op de klimaatopwarming kloppen niet Online circuleert een afbeelding die de invloed van de mens op de CO2-uitstoot en de klimaatopwarming miniem inschat. Dat klopt niet. Volgens academici is de menselijke CO2-uitstoot voor 80 procent verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde. Op 27 april post een Nederlandse man een afbeelding van een reeks opeenvolgende vragen over CO2 en de …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het WEF heeft geen eigen paramilitair korps dat journalisten oppakt Een video opgenomen in de marge van de jaarlijkse samenkomst van het Wereld Economisch Forum in het Zwitserse Davos zou leden tonen van een politiemacht van het WEF terwijl ze een journalist oppakken. Dat klopt niet, het ging om de reguliere Zwitserse politie en de persoon in de video werd niet aangehouden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is niet de vader van WEF-voorzitter Klaus Schwab in nazikostuum Op 16 januari ging het WEF (World Economic Forum) van start in het Zwitserse Davos. Over de voorzitter van het WEF, Klaus Schwab doen de gekste geruchten de ronde. Zo circuleert er online een fotocollage van WEF-voorzitter Klaus Schwab en een Duitse nazi-officier, die Schwabs vader zou zijn. Dat klopt niet. De foto toont de …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen transport van Finse tanks naar de Russische grens Uit een video die op sociale media circuleert, leiden veel mensen af dat Finland tanks naar de Russische grens transporteert. Dat klopt niet. De tanks in de video worden naar een dorpje in het westen van Finland gestuurd waar een militaire oefening plaatsvond. Op 4 mei wordt in de Nederlandstalige Telegramgroepen ‘Waarheid, Eindtijd en Profetie’ …
Factcheck Factcheck Factcheck: twee jaar oude neptweet van Marc Van Ranst gaat nu viraal in Nederland Op Nederlandse Twitter- en Facebookaccounts doet opnieuw een bericht de ronde waarin viroloog Marc Van Ranst zou zeggen dat het een keuze was om ouderen in woonzorgcentra te laten sterven. Het gaat om een vervalste tweet uit 2020 die weer is opgedoken nadat Van Ranst te gast was geweest in het Nederlandse parlement. Op 22 …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Pfizer-ceo wil de wereldbevolking niet met 50 procent verminderen In een virale video lijkt Pfizer-ceo Albert Bourla te zeggen zijn farmabedrijf als doel heeft om de wereldbevolking met 50 procent te verminderen. Dat is niet zo. De uitspraak werd geknipt uit een interview met Bourla waarin hij stelt dat hij het aantal mensen dat zich de geneesmiddelen van Pfizer niet kan veroorloven met 50 procent wil doen verminderen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen recente boekverbranding door Russen in Oekraïne Een foto van een boekverbranding die online circuleert zou tonen dat ‘Poetin alle boeken over de geschiedenis van Oekraïne laat verbranden’. Het gaat om een oude foto van maart 2010 van een demonstratie van een pro-Russische partij op de Krim.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat Zelensky in dit filmpje onder invloed is van drugs Op het internet gaan beelden rond waarop de Oekraïense president Volodymyr Zelensky te zien zou zijn in ‘stoned’ of ‘dronken’ toestand. Het blijkt te gaan om een video die Zelenksy zelf online zette en die achteraf in een lagere kwaliteit werd gedeeld. In het filmpje van lagere kwaliteit klinkt de stem van Zelensky dieper en …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Vlaams Belang zegt niet dat het 4 miljard euro minder wil investeren in gezondheidszorg Volgens Vooruit-voorzitter Conner Rousseau zou Vlaams Belang 4 miljard euro minder willen investeren in gezondheidszorg. Hij baseert die uitspraak op een passage in het partijprogramma van Vlaams Belang. Maar een sluitend bewijs voor zijn stelling vinden we in dat partijprogramma niet. Tijdens zijn 1-mei-toespraak in Sint-Niklaas stelde Vooruit-voorzitter Conner Rousseau dat Vlaams Belang 4 miljard …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video over euthanasie is niet van het Wereld Economisch Forum Online circuleert een video die volgens socialemediagebruikers door het Wereld Economisch Forum werd gemaakt. In de video zeggen ouderen dat ze ‘een goed leven hebben gehad’ en dat ze euthanasie willen om plaats te maken voor hun kinderen. Maar het WEF heeft niets te maken met de video. Die werd in 2012 door de Amerikaanse radiopresentator Glenn Beck gemaakt, als reclame voor zijn roman ‘Agenda 21’.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen enscenering van een schietpartij in Oekraïne Online circuleert een video van wat een enscenering van een schietpartij in Oekraïne zou zijn. Dat klopt niet. De video werd gefilmd tijdens een anti-oorlogsprotest op 9 mei in de IJslandse hoofdstad Reykjavik.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, religies en levensbeschouwingen krijgen jaarlijks een klein miljard subsidies ‘Bijna 1 miljard subsidies elk jaar aan godsdiensten’, zo tweette Vlaams Parlementslid Maurits Vande Reyde (Open VLD). En het is een vrij realistische schatting.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, prominente Oekraïense mediafiguren zeggen niet dat ‘1,5 miljoen mensen moeten afgemaakt worden’ Volgens een opiniestuk op dewereldmorgen.be zouden ‘voormannen van de grootste mediagroepen in Oekraïne’ oproepen om ‘1,5 miljoen mensen in het oosten van Oekraïne die toevallig Russisch spreken, af te maken’. Dat klopt niet. Wel was er een incident waarbij één geëmotioneerde journalist een gecontesteerde uitspraak deed waarvoor zowel hij als de zender zich excuseerde.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er liggen geen patiënten met vaccinbijwerkingen in Luiks universitair ziekenhuis Volgens de website Wakker Nieuws heeft het Centre Hospitalier Universitaire de Liège in een brief aan politici gezegd dat er op zijn afdeling intensieve zorgen enkel mensen tussen de 40 en 60 jaar liggen met bijwerkingen van hun derde coronavaccin. Het ziekenhuis, dat geen weet heeft van de e-mail, ontkent dat formeel. Het blijkt te gaan …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, 80 procent van de leerkrachten stemt niet ‘centrum tot extreemlinks’ ‘Minstens 80% van de leraren stemt centrum tot extreemlinks’, zo tweette Vlaams Parlementslid Sam van Rooy (Vlaams Belang). Maar dat is overdreven.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen dodelijke schietpartij tussen twee groepen migranten in Hamburg Op sociale media circuleert een video die een recente schietpartij in Hamburg zou laten zien tussen twee ‘groepen migranten’. Het gaat echter om een schietpartij in Duisburg waarbij volgens de politie ‘de motorbende Hells Angels en een Turks-Arabische misdaadbende’ betrokken waren. Het politieonderzoek loopt nog. Dat er meerdere doden zouden zijn gevallen, klopt alvast niet. …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video is geen bewijs van verkiezingsfraude tijdens de Franse presidentsverkiezingen Online circuleert een video waarop zou te zien zijn hoe de Franse politie verkiezingsfraude met stembiljetten voor Marine Le Pen probeert te te verduisteren. Dat klopt niet. De video toont een protestactie van twee Franse organisaties die de banden tussen Le Pen en het Kremlin aanklaagden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen opnames van een anti-Israëlische propagandavideo Online circuleert een video waarin we de opnames zouden zien van een Palestijnse propagandavideo die Israel in een slecht daglicht zou willen stellen. Dat klopt niet. Het gaat om een achter-de-schermenvideo, gemaakt tijdens opnames voor de Palestijnse kortfilm Empty Place. Regisseur Awni Eshtaiwe baseerde zich voor de film op waargebeurde feiten.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, twee derde van het Europese graan wordt gebruikt als dierenvoer ‘Twee op drie Europese granen worden gebruikt als voeder voor dieren’, lezen we in een artikel van Bond Beter Leefmilieu. Dat cijfer is afkomstig van de Europese Commissie, en volgens specialisten klopt het. Op 6 mei verschijnt op de website van Bond Beter Leefmilieu (BBL) een artikel met als titel 'Zorgt voedselcrisis voor ommezwaai richting …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, mensen met een BMI van 27 leven niet per definitie langer ‘Het staat vast dat mensen met een BMI van 27 het langst leven’, zo lazen we in Het Laatste Nieuws. Maar dat moet ernstig genuanceerd worden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er circuleert geen SM-seksvideo van de Amerikaanse president Joe Biden Op sociale media doen geruchten de ronde dat een gewelddadige seksvideo van de Amerikaanse president Joe Biden zou zijn verschenen. Dat klopt niet. Er gaat wel een video rond met expliciete beelden waarin de president te zien zou zijn, maar de man in de video is duidelijk niet Joe Biden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Pfizer zegt niet dat zijn coronavaccin niet veilig en effectief zou zijn Op sociale media wordt een screenshot gedeeld waaruit zou blijken dat het Pfizer/BioNTech-coronavaccin niet effectief en veilig genoeg zou zijn om een permanente goedkeuring te krijgen. Het screenshot komt uit een - verkeerd begrepen - document van BioNTech voor investeerders, waarin het bedrijf alle mogelijke investeringsrisico’s moet opsommen en om juridische redenen extra voorzichtig moet …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Duitse bondskanselier Olaf Scholz is niet de kleinzoon van een SS-generaal Volgens berichten op Facebook en Telegram zou een SS-generaal de grootvader zijn van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz. Dat klopt niet. De vermeende verwantschap wordt door de Duitse regering formeel ontkend en in archieven is er geen spoor van terug te vinden.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, vrouwen hebben het gemiddeld moeilijker om te stoppen met roken ‘Stoppen met roken verloopt bij vrouwen vaak nog moeizamer’, lazen we in Plus Magazine. En dat klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, dit is een recente foto van een verschroeid lijk nabij Charkiv Op sociale media doet een foto van een lijk op een anti-tankobstakel de ronde. Volgens het bijschrift zou het gaan om een Russische soldaat ‘die levend in brand werd gestoken’ in Oekraïne. Onderzoek leert dat het om een recente foto uit Charkiv gaat. Of de man werd gemarteld en levend werd verbrand, valt op basis van online onderzoek niet te achterhalen, zo zeggen experten.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, leerlingen die school missen voor het Suikerfeest zijn niet onwettig afwezig Volgens Vlaams Parlementslid Sam van Rooy (Vlaams Belang) waren heel wat Antwerpse moslimleerlingen op 2 mei ‘ongewettigd afwezig wegens het Suikerfeest’. Dat klopt niet. Op de feestdagen van alle levensbeschouwelijke overtuigingen die door de Belgische grondwet zijn erkend, mogen leerlingen afwezig blijven.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, Zelensky verbood elf politieke partijen Volgens berichten op sociale media zou de Oekraïense president Volodymyr Zelensky elf politieke partijen verboden hebben. Dat klopt. Zelensky verbood de partijen naar eigen zeggen vanwege hun vermeende banden met Rusland. De beslissing dateert van 20 maart, iets minder dan een maand na het begin van de Russische invasie in Oekraïne.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video geeft niet aan dat Oekraïense soldaten de Russische slachtpartij in Boetsja in scène zouden hebben gezet Online circuleert een video waarin Oekraïense soldaten lijken verslepen die verspreid liggen in de straten van het Oekraïense stadje Boetsja. Sommige socialemediagebruikers zien in de beelden een bewijs dat de slachtpartij in het stadje door de Oekraïners geënsceneerd werd. Dat klopt niet. De soldaten controleerden de lijken op boobytraps.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze kaart toont niet alleen de 'schepen die offshore op laden en lossen van goederen wachten' voor de haven van Shanghai Een kaart op sociale media zou 'schepen weergeven die momenteel offshore wachten om te worden geladen en gelost' voor de haven van Shanghai. De Chinese miljoenenstad is momenteel in lockdown om het aantal coronabesmettingen in te dijken. De haven van Shanghai ondervindt daar inderdaad hinder van. Maar de kaart geeft een vertekend beeld. Ze bevat ook schepen die geen goederen moeten laden of lossen, zoals vissersboten, passagiersschepen en plezierjachten. Ook boeien staan op de kaart aangeduid.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze scène komt niet uit een Disneyfilm Online circuleert een seksueel getinte clip met tekenfilmfiguur Mickey Mouse in de hoofdrol. Volgens socialemediagebruikers zou het fragment afkomstig zijn uit een van de eerste Disneytekenfilms ooit. Dat klopt niet. Het gaat om een getrukeerde animatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: video met cocaïne op bureau van Zelensky is fake Op sociale media doet een filmpje de ronde waarin de Oekraïense president Volodymyr Zelensky online vergadert, met naast hem op zijn bureau cocaïne en een bankkaart. Het blijkt te gaan om een video die Zelensky zelf online zette, waaraan later met beeldmanipulatie wit poeder werd toegevoegd.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs voor uitspraak Conner Rousseau over Brusselse leerkrachten die lesgeven in het Arabisch In een interview met Humo zegt Vooruit-voorzitter Conner Rousseau dat er in Brussel door het lerarentekort mensen voor de klas staan die in het Arabisch lesgeven omdat ze geen Frans spreken. Daarvoor is geen bewijs. Rousseau baseerde zich voor die uitspraak op één anonieme getuigenis.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Bill en Melinda Gates Stichting heeft geen 'centrum voor de reductie van de wereldbevolking' Online circuleert een foto van wat het 'centrum voor de reductie van de wereldbevolking' zou zijn. Dat centrum zou eigendom zijn van de Bill en Melinda Gates Stichting. Dat klopt niet. Het gaat om een getrukeerde foto.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto toont geen Oekraïense tank in Irak Online circuleert een foto waarop een Oekraïense tank in Irak te zien zou zijn. De foto zou genomen zijn in 2003, toen een internationale coalitie onder leiding van de Verenigde Staten Irak binnenviel. Dat klopt niet, en het gaat om een getrukeerde foto. De originele foto werd al in 1990 gemaakt, tijdens de eerste Golfoorlog. De Oekraïense vlag werd pas achteraf aan de foto toegevoegd.
Factcheck Factcheck Factcheck: dat veganistische honden minder vaak naar de dierenarts hoeven, is niet bewezen 'Honden die veganistisch dieet volgen, hoeven minder vaak naar de dierenarts', lazen we in Metro. Maar het geciteerde onderzoek vertoont veel gebreken.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze Oekraïener met nazitatoeages is geen politiechef in Kiev Op sociale media worden foto's gedeeld van een Oekraïense man met nazitatoeages. Volgens de bijschriften zou het gaan om de (adjunct-)chef van de politie van Kiev, maar dat klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze video bewijst niet dat Oekraïners werden gedwongen om op burgers te schieten Op sociale media wordt een video gedeeld met 'bewijs' dat Oekraïense soldaten van hun bevelhebbers het order zouden hebben gekregen om burgers neer te schieten. Een Oekraïense militair getuigt daarover in de video, maar verschillende elementen wijzen erop dat het om een afgedwongen getuigenis gaat. Op beelden die uit de video werden geknipt, is te zien hoe dezelfde militairen door Russische soldaten worden overmeesterd en onder schot gehouden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen video van een brandende elektrische bus Online gaat een video van een hevig brandende bus viraal. Socialemediagebruikers geloven dat het om een elektrische bus gaat. Dat klopt niet. In de video zien we een Italiaanse bus die op methaangas reed en om een onbekende reden vuur vatte.
Factcheck Factcheck Factcheck: van tankbier krijg je evengoed een kater als van bier van 't vat Een cafébaas die overschakelt van biervaten op tankbier zegt dat je aan bier uit een tank minder snel een kater overhoudt. Volgens experten klopt dat niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: thermografie is niet geschikt om borstkanker op te sporen Op Facebook circuleren berichten waarin thermografie wordt gepromoot als methode om borstkanker op te sporen. Thermografie zou borstkanker eerder kunnen detecteren dan een mammografie, zo wordt gesteld. Het tegendeel is waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: Oekraïense soldaten in busje met logo Rode Kruis is niet noodzakelijk een oorlogsmisdaad Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken 'gebruikt het Oekraïense leger ambulances' om gewapende soldaten te vervoeren. Het misbruik van de neutrale status van hulpverleners wordt als oorlogsmisdaad beschouwd. De video die als bewijs moet dienen, is een fragment uit een langere reportage van nieuwszender Al Jazeera. Die lange versie bevat meerdere aanwijzingen dat het om een humanitaire evacuatie gaat die door Oekraïense soldaten werd begeleid. Dat is wel toegestaan volgens het oorlogsrecht.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit zijn geen Oekraïners die Russische troepen toejuichen Op Facebook doet een video de ronde waarin Oekraïners Russische troepen zouden verwelkomen met vlaggen en gejuich. Het filmpje werd echter niet gemaakt in Oekraïne, maar in Rusland. Het gaat om Russische burgers in de regio rond Koersk, die naar Oekraïne vertrekkende soldaten uitwuiven.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, er is een verband tussen hete dranken en slokdarmkanker 'Hete dranken verhogen risico op slokdarmkanker', zo lazen we in ABC Gezondheid. En het klopt, al is enige nuancering nodig.
Factcheck Factcheck Factcheck: uitspraak van Wouter Beke over kinderopvang en ouderschapsverlof klopt niet In een interview met Humo zegt Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) dat in landen waar begeleiders in de kinderopvang voor slechts vijf kinderen zorgen, het ouderschapsverlof beperkt is tot de eerste levensjaren. Dat klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, deze foto toont wel degelijk vluchtelingen in Oekraïne Volgens socialemediagebruikers zou de Britse krant Financial Times een foto van Syrische vluchtelingen hebben gebruikt om een artikel over de Oekraïense vluchtelingenstroom te illustreren. Dat klopt niet. De foto werd wel degelijk in maart in de Oekraïense stad Lviv genomen.
