Factcheck: nee, Vlamingen betalen geen 70 procent van de belastingen in België

Volgens zowel Vlaams Belang als N-VA betaalt de Vlaming 70 procent of meer van de federale belastinginkomsten. Dat herhaalden beide partijen al meermaals op hun websites en in tv-studio’s. Maar op basis van de beschikbare belastingdata gaat het om een cijfer tussen de 60 en 64 procent. Aan 70 procent kom je volgens experts nooit. Dat blijkt uit onderzoek in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

“Vlamingen betalen meer dan 70 procent van de belastingen in dit land”, zei West-Vlaams lijsttrekker voor N-VA Sander Loones begin mei in de Zevende Dag (1:21:37).

Zo’n vier jaar geleden eerder had partijvoorzitter Bart De Wever exact hetzelfde gezegd in het zondagse debatprogramma. In een interview met Humo in april herhaalde De Wever de uitspraak.

Ook Vlaams Belang liet de uitspraak al vaker optekenen. De Standaard onderzocht de claim al in 2020 en kwam toen ook tot de conclusie dat het cijfer van N-VA en Vlaams Belang niet klopte. Toch bleven de partijen vasthouden aan hun stelling. Van Grieken beweerde afgelopen weekend nog in De Zevende Dag (26:35) dat Vlamingen 60 procent van de bevolking uitmaken, maar 70 procent van de belastingen betalen.

Hoe komen VB en N-VA aan 70 procent?

Vlaams Belang zegt dat er in de personenbelastingen al ‘een groot verschil is’. Als de btw en de accijnzen zouden meegerekend worden, dan bedraagt het aandeel van de Vlamingen volgens Vlaams Belang wel degelijk 70 procent. De partij verwijst naar een artikel op haar website waar staat dat Vlaanderen ’bijna’ 70 procent van de vennootschapsbelasting vertegenwoordigt.

De N-VA laat weten dat het Vlaams Gewest in 2022 ruim 63 procent van de vennootschapsbelasting en personenbelasting betaalde. Met onder andere de vermogensbelastingen en de sociale bijdragen erbij zou dat cijfer kunnen oplopen tot 70 procent.

Beide partijen halen aan dat de belastingen van de Vlaamse Brusselaars en die van de Vlaamse bedrijven met zetel in Brussel ook nog bij het Vlaamse aandeel zouden moeten worden geteld.

Deze grafiek toont het aandeel per gewest voor de verschillende belastingen die er zijn. Opgeteld is het Vlaamse aandeel 62,25 procent.

De officiële cijfers

Volgens cijfers van de federale overheidsdienst Financiën komt Vlaanderen met enkel de vennootschaps- of personenbelasting niet aan 70 procent. In 2022 stond het Vlaams Gewest in voor iets meer dan 62 procent van de geïnde vennootschapsbelastingen in België. Bij de personenbelastingen gaat het om 64,4 procent.

Of dat aandeel omhoog zou gaan als de btw-inkomsten en accijnzen worden toegevoegd, valt moeilijk te zeggen. Het is niet zo evident om btw-inkomsten zomaar toe te schrijven aan een bepaald gewest, laat professor fiscaal recht Michel Maus weten.

Waarom niet? Btw wordt betaald door wie een product of dienst koopt. Dat is niet noodzakelijk een inwoner van de plaats waar de aankoop gebeurt. Zo dragen jaarlijks vele toeristen bij aan de btw-inkomsten in toeristische steden als Brugge, Gent en Antwerpen of aan de kust.

Bovendien, zegt hoogleraar Publieke Financiën Herman Matthijs (UGent-VUB), ‘bestaan er helemaal geen gewestelijke btw-data’. Volgens hem heb je dus niet de nodige gegevens om dat na te gaan.

Dat bevestigt ook professor economie Willems Sas (KU Leuven). Hij is co-auteur van een studie naar financiële stromen tussen de regio’s, waarvoor hij ook de inkomsten per regio in beeld bracht. In die studie maakten de onderzoekers een schatting van de btw-inkomsten op basis van enquêtes naar consumptiepatronen bij gezinnen.

Voor 2022 komt het Vlaamse aandeel van de btw-inkomsten uit op 60,18 procent. Sas erkent dat het echte consumptiepatroon een beetje lager of hoger kan zijn, maar aan 70 procent kom je volgens hem nooit.

Alle basisdata uit de studie komen van Statbel, de Nationale Bank en het Federaal Planbureau.

En Brussel dan?

Vlaams Belang verwijst in een reactie naar Vlaamse bedrijven met een maatschappelijke zetel in Brussel. Die betalen vennootschapsbelasting in de hoofdstad, maar zouden eigenlijk bij Vlaanderen geteld moeten worden volgens de partij.

Professor Sas erkent dat de vennootschapsbelasting een vertekend beeld kan geven, omdat veel bedrijven wel hun maatschappelijke zetel in Brussel hebben, maar niet in de hoofdstad produceren. In de studie naar de financiële transfers werd dan ook gekeken naar de regionale toegevoegde waarde, een berekening van de Nationale Bank naar de meerwaarde die een bedrijf levert in een gewest qua investeringen en tewerkstelling, zegt Sas.

‘Maar voor Vlaanderen komt dat ongeveer op hetzelfde neer: 62,08 procent. Als we het aandeel via de hoofdzetel berekenen komt dat op 62,13 procent’, aldus Sas. Een wezenlijk verschil maakt het dus niet.

De N-VA geeft aan dat ook de personenbelastingen van de Vlaamse Brusselaars bij Vlaanderen zouden moeten worden opgeteld. Volgens de partij benadert het aandeel van inkomsten door Vlamingen dan wel de 70 procent. Volgens de berekeningen van Sas zou echter meer dan twee derde van de in Brussel geïnde personenbelasting nodig zijn om het Vlaamse aandeel tot boven de 70 procent te krijgen.

Proportionele bijdrage

N-VA en Vlaams Belang willen vooral benadrukken dat Vlamingen proportioneel meer belastingen betalen dan Franstaligen (zie grafiek hierboven). En het klopt dat het bevolkingsaandeel van de Vlamingen in België (58 procent) lager ligt dan het aandeel van de belastingen dat de Vlamingen betalen (62,25 procent). Volgens Michel Maus komt dat onder andere doordat het gemiddelde inkomen in Vlaanderen hoger ligt dan bijvoorbeeld in Wallonië.

Conclusie

Vlaams Belang en N-VA beweren dat Vlaanderen 70 procent van de federale belastingen betaalt in België.
Uit de beschikbare data blijkt dat Vlaanderen goed is voor een aandeel van iets meer dan 64 procent in de personenbelasting en zo’n 62 procent vennootschapsbelasting.

Ook als andere vormen van belastingen zoals btw worden meegeteld, kom je volgens academici nooit aan zeventig procent.

Vlamingen betalen proportioneel wel meer belastingen: met 58 procent van de bevolking betalen ze minstens 62 procent van de belastingen, onder meer omdat hun gemiddelde inkomen iets hoger ligt.
We beoordelen de stelling als eerder onwaar.

Jef Cauwenberghs en Daan Nicolay