Factcheck: er is een verband tussen meer masturberen en minder kans op prostaatkanker

‘Masturberen en regelmatig een zaadlozing hebben beschermt mannen tegen prostaatkanker’: dat beweerde Michelle Hufkens in Goed Gevoel. En het klopt.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

‘In 2016 werd een grootschalige studie gepubliceerd in European Urology‘, legt professor endocrinologie Guy T’Sjoen (UZ Gent) uit. ‘Daarvoor werd een groep van ruim 30.000 Amerikaanse mannen langdurig opgevolgd en bleek er een duidelijke associatie te zijn tussen regelmatige zaadlozingen en een afgenomen risico op prostaatkanker.

Leeftijd speelt wel een belangrijke rol: het grootste effect werd gezien bij mannen die tussen hun 20e en 40e minstens 21 keer per maand hadden geëjaculeerd. Let wel: een oorzakelijk verband werd niet aangetoond. Daarvoor zou je een interventiestudie moeten opzetten, met twee grote groepen proefpersonen die verplicht vaak of juist zelden ejaculeren.

Maar praktisch en ethisch is dat natuurlijk erg moeilijk. Hier ging het om een observatiestudie, waarvoor de betrokken mannen op verschillende momenten werden bevraagd. Het is dus mogelijk dat er andere factoren meespelen die de kans op prostaatkanker verhogen of verlagen.’

Professor endocrinologie Dirk Vanderschueren (UZ Leuven) bevestigt: ‘Het is een mooie studie, maar we moeten voorzichtig blijven met grote conclusies. Zo kunnen de auteurs inderdaad niet volledig uitsluiten dat andere factoren uit de levensstijl van de deelnemers een rol speelden. Bovendien moesten de deelnemers jaren na datum rapporteren hoe vaak ze in verschillende levensfases hadden geëjaculeerd: over- of onderschatting valt niet uit te sluiten.’

Volgens professor urologie Piet Hoebeke (UZ Gent) klopt de stelling. ‘Uit een reviewstudie uit 2021 blijkt ook dat mannen die meer dan 21 ejaculaties per maand rapporteren, een verminderd risico op prostaatkanker hebben. De belangrijkste hypothese wijt dat aan bepaalde stoffen die zich opstapelen in de prostaat wanneer mannen slechts zelden ejaculeren.

‘Het is inderdaad moeilijk om bij dat soort studies een oorzakelijk verband aan te tonen. In recenter onderzoek wordt dat wel geprobeerd, door naar epigenetische effecten te kijken. Maar de associatie is in ieder geval al mooi aangetoond: hoe meer ejaculaties – door masturbatie, spontane zaadlozingen of geslachtsgemeenschap – hoe kleiner de kans op prostaatkanker.

Al is het natuurlijk wel belangrijk dat die ejaculaties op een veilige manier gebeuren, want geslachtsziektes kunnen de kans op prostaatkanker net verhogen. Bovendien is de impact van andere factoren, zoals roken en alcoholgebruik, véél groter als het over prostaatkanker gaat. Masturbatie op medisch advies lijkt me dus overdreven. Maar de belangrijkste boodschap is dat masturbatie, zolang het niet dwangmatig gebeurt, niet ongezond is, integendeel zelfs. Vroeger werden er allerlei ziektes aan gelinkt, puur vanuit puritanisme en conservatisme. Maar intussen blijkt op wetenschappelijke grond dat masturbatie deel uitmaakt van normale, gezonde seksualiteit.’