Factchecker: ‘Sinds 2014 steeg de gemiddelde jaarlijkse factuur van de kinderopvang met 930 euro’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Deze stelling lazen we in een campagnebrochure van het Vlaams Belang (VB). Maar klopt die rekening wel?

‘Terwijl de regering miljarden besteedt aan de oplopende kosten van immigratie en asiel, zorgt ze er door allerlei besparingen wel voor dat uw leven fors duurder wordt’, lazen we onlangs in een campagnebrochure van het Vlaams Belang (VB). ‘Kinderopvang +930 euro’, luidde de kop boven volgend alineaatje: ‘De factuur van de kinderopvang is sinds het aantreden van de regering-Bourgeois (N-VA) fors de hoogte in gegaan. Bovenop de verdrievoudiging van het minimumtarief voor kinderopvang besliste de Vlaamse regering de kinderbijslag niet te indexeren. Voor een gemiddeld gezin met twee kinderen steeg de factuur jaarlijks met 930 euro.’

Waar komt dat bedrag vandaan?

Het is de som van ’twee jaar niet-indexering van het kindergeld (150 euro)’ en een ‘verhoging van de kinderopvang (780 euro)’, laat VB per e-mail weten. ‘Door de verhoging van het minimumtarief van 1,56 euro naar 5 euro verliest een gezin met een gemiddelde bezetting in de kinderopvang 780 euro’, aldus woordvoerder Klaas Slootmans. ‘Verhoging = + 3.44 euro/dag x 114 (dagen = gemiddelde bezetting) = 392 x 2 (kinderen) = 784. Tel daar de niet-indexering bij van de kinderbijslag en u komt tot iets boven de 930 euro.’

Klopt die rekening voor een ‘gemiddeld gezin’ met twee kinderen? Het korte antwoord is: nee.

We kijken hier alleen naar de gesubsidieerde kinderopvang, waar ouders een tarief betalen afgestemd op hun gezinsinkomen. ‘Dat geldt voor drie vierde van de opvangplaatsen’, zegt Leen Du Bois van Kind & Gezin. ‘Voor de andere zijn de tarieven vrij.’ Die lopen op tot 35 euro per dag. Maar daar bepaalt de markt de prijs, niet de overheid, dus laten we ze hier buiten beschouwing.

Dat doen we ook met de kinderbijslag. Die is in 2015 en 2017 inderdaad niet geïndexeerd. Maar dat ‘gezinsinkomensverlies’ valt strikt genomen niet onder de kosten van de kinderopvangkost.

De tarieven dan. Op 1 mei 2015 zijn de minimumtarieven voor kinderopvang inderdaad veranderd. ‘De huidige regering verhoogde het minimumtarief van 1,59 euro naar 5,07 euro – dat zijn de huidige, geïndexeerde bedragen’, zegt Yves Coemans van de studiedienst van de Gezinsbond. ‘Als je uitgaat van het gemiddelde aantal dagen kinderopvang, per jaar inderdaad 114, dan betekent die verhoging voor een gezin met twee kinderen jaarlijks 793 euro (3,48 euro x 114 dagen x 2 kinderen) aan extra kosten.’

Maar niet voor een ‘gemiddeld gezin’, beklemtoont Coemans. ‘Die extra kosten gelden alleen voor wie het minimumtarief betaalt. Voor gezinnen met een leefloon of extreem laag inkomen dus, concreet ruim 12 procent van wie vandaag kinderopvang gebruikt.’ Uitzonderingen betalen nog het vroegere tarief en/of krijgen een bijpassing van het OCMW. ‘Maar voor bijna 80 procent – de overgrote meerderheid – is er niets veranderd’, zegt Coemans. ‘Al zijn de minimumtarieven verhoogd, aan de berekeningsmethode voor de andere dagprijzen heeft de regering-Bourgeois I niets gewijzigd.’

Gemiddeld betalen Vlaamse gezinnen ongeveer 14 euro per dag.

Maar de ongelijkheid neemt toe, benadrukt professor Gezinspedagogiek Michel Vandenbroeck (UGent). ‘De 20 procent rijkste gezinnen gebruikt intussen twee keer zo veel kinderopvang als de 20 procent armste. Dat komt onder meer door die verdrievoudiging van het laagste tarief.’