Factchecker: ‘Luchtvervuiling in de auto is negen à twaalf keer hoger dan erbuiten’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Dat lazen we in The Guardian, maar klopt het wel?

In aanloop naar de Britse National Clean Air Day van vorige week donderdag citeerde The Guardian professor Stephen Holgate, astmaspecialist aan Southampton University. Volgens Holgate is er ‘genoeg bewijs’ om ouders diets te maken dat hun kinderen tijdens het wandelen en fietsen minder luchtvervuiling binnenkrijgen dan in de auto, lazen we. ‘Ze is negen keer à twaalf keer hoger in de auto dan erbuiten’, zei hij. ‘Kinderen zitten achterin, en vaak staat de ventilatie aan. Die zuigt de verse uitlaatgassen van de auto of vrachtwagen voor je recht naar de achterbank.’

Het cijfer verscheen ook in Vlaamse kranten. ‘Lucht in auto tot twaalfmaal giftiger dan erbuiten‘, kopte Het Laatste Nieuws. ‘Wandelen of fietsen langs drukke wegen is veel minder schadelijk dan hetzelfde traject afleggen in de auto‘, schreef De Morgen.

Klopt dat? Is de lucht in de auto negen à twaalf keer ongezonder dan de lucht die een voetganger of fietser op datzelfde moment op hetzelfde traject inademt?

Vlaamse experts aan wie we de vraag voorleggen, kennen geen studie die exact die cijfers naar voren schuift. Professor pneumologie Lieven Dupont (KU Leuven) kent wel zijn collega Stephen Holgate. ‘Een dynamische man’, zegt Dupont. ‘Hij is intussen met pensioen, en dient zich bij de Britse vereniging voor longartsen aan als een protagonist die ijvert voor betere luchtkwaliteit. “We gaan dat varkentje eens wassen”, redeneert hij. Elk excuus vindt hij goed om het probleem in de pers te brengen en duidelijk te maken dat het anders moet.’

Het cijfer valt met ‘een grote korrel zout’ te nemen, want het verschilt van studie tot studie, zegt Dupont. ‘Maar of de lucht in de auto nu twee of twintig keer giftiger is, is niet de kern van de zaak. We moeten iets doen aan de luchtvervuiling, en moeten dus minder uitlaatgassen produceren. Punt.’

De vervuilingsratio binnen tegenover buiten de auto hangt af van de situatie, legt professor stedenbouwfysica Bert Blocken (KU Leuven en TU Eindhoven) uit. ‘Als je buiten de stad op de snelweg rijdt, met een stevige zijwind en weinig verkeer, is de lucht in de auto misschien zelfs gezonder dan die erbuiten. De zijwind blaast de uitlaatgassen van de wagens voor en achter je weg. Maar als je bij windstilte door hartje Brussel rijdt, bumper aan bumper en met de ventilatie open, dan kan het in de auto wel twintig keer ongezonder zijn dan erbuiten.’

Om minder koolstofmonoxide (CO), stikstofoxide (NOX) en geurloos fijnstof binnen te krijgen, kun je de ventilatie uitschakelen of de interne lucht laten circuleren. Als je alleen in de auto zit, duurt het één à twee uur voordat muffe lucht je concentratieverlies bezorgt.

Maar wandelen of fietsen is inderdaad beter. ‘Uitgedrukt in sterftekans weegt het voordeel van de fysieke inspanning sowieso op tegen het mogelijk negatieve gezondheidseffect van uitlaatgassen’, zegt longspecialist Dupont.

Luc Int Panis, die onze luchtkwaliteit onderzoekt bij de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO), is het daarmee eens. ‘Vlamingen zijn gemiddeld 5 procent van hun tijd onderweg, meestal met auto. Over de luchtkwaliteit rond ons huis maken we ons grote zorgen. Maar in dat ene uurtje transporttijd, zo blijkt uit onderzoek, ademen we evenveel luchtvervuiling in als in álle uren die we thuis spenderen.’