Factcheck: het is niet bewezen dat geur 75 procent van onze emoties bepaalt

‘75 procent van je emoties wordt bepaald door de geur die je op dat moment ruikt.’ Dat beweerde Evy Gruyaert in Het Laatste Nieuws. Maar het valt niet wetenschappelijk te bewijzen.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In een interview met Het Laatste Nieuws geeft Evy Gruyaert tips om je beter in je vel te voelen, naar aanleiding van haar boek Start to Feel Great. ‘Wist je dat 75 procent van je emoties bepaald wordt door de geur die je op dat moment ruikt?’ zo lezen we. Wanneer we contact opnemen met Gruyaert, verwijst ze naar parfumeur en geurexpert Kristof Lefebre, die ze consulteerde voor het boek.

Lefebre, die van opleiding apotheker is, benadrukt dat hij het niet eens is met de stelling zoals ze in de krant werd weergegeven. ‘In het boek drukken we ons veel genuanceerder uit: “Maar liefst 75 procent van alle emoties die we voelen en van de gedragingen die we stellen op een dag, worden mee aangestuurd door wat we ruiken.” Het gaat dus niet exclusief om geuren. We schrijven verder ook altijd dat geuren ons emotioneel en fysiek kúnnen beïnvloeden, niet dat ze dat per definitie zúllen doen. Als wetenschapper kijk ik hier ook zeer kritisch naar. De 75 procent komt uit de neuromarketing en komt in verschillende wetenschappelijke studies aan bod. Ook toonaangevende parfumproducenten, zoals Givaudan en Rituals, vermelden dat percentage. Maar het blijft een schatting. Het zou zelfs meer kunnen zijn. Op dit moment gebeuren er almaar meer onderzoeken naar dit thema, onder meer door de impact van covid-19 op onze geur en smaak. Die studies suggereren alvast dat het effect van geuren op onze emoties in deze ordegrootte ligt.’

De stelling uit de krant is hopeloos onnauwkeurig, vindt professor biologische psychologie Rudi D’Hooge (KU Leuven). ‘Het is een percentage dat je inderdaad vaak ziet opduiken, maar nergens vind ik gedegen onderzoek terug waarop het gebaseerd is. Het is ook zo vaag, dat het simpelweg niet testbaar en dus per definitie onwetenschappelijk is. Je zou bijvoorbeeld met een hersenscan kunnen meten hoe groot de intensiteit van emoties is wanneer we een foto van bedorven vlees zien, tegenover de geur ervan. Maar zelfs al levert dat een specifiek cijfer op, dan nog kun je het niet veralgemenen naar alle emoties.’

Het neemt niet weg dat geur zeer belangrijk is voor onze emoties, benadrukt D’Hooge. ‘Je hoort vaak dat de reuk ons meest emotionele zintuig is, en daar kan ik het wel mee eens zijn. Het valt neurofysiologisch te verklaren. Ons reukepitheel, in het dak van de neusholte, is rechtstreeks verbonden met de geurcortex in de hersenen. Die regio is verbonden met allerlei andere hersengebieden, zoals het limbische systeem en de hypothalamus, die een belangrijke rol spelen bij de expressie van emoties en het opwekken van emotionele herinneringen. Bovendien weten we uit subjectieve rapporten dat geuren mensen kunnen verontrusten of op hun gemak stellen.’

Ook psycholoog Ilja Croijmans (Radboud University), die onderzoek voert naar geur, gedrag en communicatie, benadrukt dat geur zeer belangrijk is voor onze emoties. ‘Geur kan dus zeker ook een grote rol spelen in marketing. Maar die 75 procent lijkt me volledig uit de lucht gegrepen. Je kunt wel onderzoeken of bepaalde geuren gemiddeld meer of minder emotionele reacties oproepen dan bijvoorbeeld visuele stimuli, maar 75 procent van je emoties? Ik kan geen methode bedenken om dat wetenschappelijk te bewijzen.’