Factchecker: ‘Europeanen en Amerikanen kijken gemiddeld drie uur per dag televisie’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Dat beweert Roman Krznaric, medeoprichter van The School of Life, in Trouw. Maar klopt het wel?

‘Het digitale vertier berooft ons van de kunst om van het moment te genieten’, zei Roman Krznaric onlangs in Trouw. Hij richtte enkele jaren geleden met filosoof Alain de Botton The School of Life op, ’toegewijd aan het ontwikkelen van emotionele intelligentie’.

Zappen is pure tijdverspilling, betoogde Krznaric. Bestaan er dan geen tv-programma’s die ons kunnen verrijken? Natuurlijk wel, antwoordde hij in het interview. ‘Televisiekijken is niet voor niets de meest geliefde vorm van vrijetijdsbesteding. Niets zo fijn als na een lange werkdag in de sofa ploffen en de tv aanzetten. Maar mensen realiseren zich niet hoeveel tijd ze besteden aan tv-kijken. Europeanen en Amerikanen kijken gemiddeld drie uur per dag televisie. Dat betekent dat een 75-jarige negen jaar van zijn leven voor de buis heeft gezeten. Als je nog één dag te leven had, zou je dan voor de televisie gaan zitten? Leef iedere dag alsof het je laatste is.’

Of tv-kijken meerwaarde biedt, laten we in het midden. Maar hangen zowel Europeanen als Amerikanen ‘gemiddeld drie uur per dag’ voor de buis?

Tv-kijken blijft ook in Vlaanderen de meest populaire vorm van ontspanning, zegt socioloog Ignace Glorieux (VUB). Hij verwijst naar tijdsbestedingsonderzoek uit 2013 waarbij participanten in een dagboekje nauwgezet hun activiteiten optekenden. ‘Om negen uur ’s avonds zit 50 procent van alle Vlamingen voor de tv. Dat was vijftig jaar geleden zo, en dat geldt vandaag nog altijd.’ Laagopgeleiden kijken dubbel zoveel televisie als hoogopgeleiden. Gemiddeld komen Vlamingen aan 13 uur en 37 minuten per week, of bijna twee uur per dag.

Het officiële kijkcijfer van het Centrum voor Informatie over de Media (CIM) klokt evenwel hoger af: op exact 2 uur en 52 minuten. Professor Lieven De Marez van de multidisciplinaire onderzoeksgroep Media, Innovation & Commucation Technologies (mict) aan de UGent: ‘Tv-kijken slaat dan op alleen tv-programma’s, bekeken op een televisiescherm, op het geprogrammeerde tijdstip of uitgesteld de voorbije zeven dagen.’

Ook Nederlanders kijken gemiddeld drie uur tv, volgens de Stichting KijkOnderzoek (SKO), de Nederlandse tegenhanger van CIM. Maar cijfers van Statista voor Europa als geheel komen hoger uit. Statista bundelt officiële rapporten van onderzoeksbureaus en universiteiten en is volgens professor communicatiewetenschappen Wendy Van den Broeck (VUB) ‘een degelijke bron’. Europeanen kijken gemiddeld bijna vier uur per dag. Vlamingen zitten volgens die meting aan ruim drie uur, maar vooral Oost-Europeanen – lees: socio-economisch zwakkere landen – laten langere tijden optekenen. Roemenen, Serviërs, Hongaren en Portugezen? Bijna vijf uur voor de buis.

‘We kijken ook almaar meer uitgesteld, naar andere content ook – series op Netflix, video op YouTube – en via laptop, tablet en smartphone’, beklemtoont De Marez. ‘Reken je dat allemaal mee, dan komen ook Vlamingen gemiddeld al snel aan vier à vijf uur per dag.’

In die grootteorde – exact 4 uur en 23 minuten – kijken Amerikanen ‘live’ tv volgens Nielsen, de Amerikaanse tegenhanger van CIM. Tel je daar ook uitgesteld kijken bij, dan zitten zij aan gemiddeld vijf uur per dag.