Factcheck: werden 540 dieren afgeknald om plaats te maken voor een zonnepark?

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media circuleert een foto met veel dode herten, die zouden ‘afgeknald zijn om plaats te maken voor de aanleg van een zonnepark’. Op het terrein waar de dieren zijn geschoten, zullen wellicht zonnepanelen komen, maar in hoeverre dat ook de reden of een excuus was voor de slachtpartij is onduidelijk.

Op 25 december 2020 plaatst een Vlaamse man een foto op Facebook met daarop een groot aantal dode herten en everzwijnen. Zijn bijschrift luidt: ‘540 dieren afgeknald om plaats te maken voor de aanleg van een zonnepark!’

Het bericht werd meer dan 3300 keer gedeeld en 283.000 mensen zagen het zo op hun tijdlijn passeren.

Is dit een echte foto en is er effectief een link met de aanbouw van een zonnepanelenpark?

We laden de foto op bij Google Afbeeldingen.

Google suggereert als zoekterm ‘Portugal’ en we vinden een aantal nieuwsartikels die de foto inderdaad in Portugal situeren. Volgens de Britse krant Daily Mail schoten Spaanse jagers meer dan 500 herten en everzwijnen dood op het domein Torre Bela in Azambuja, een gemeente 50 kilometer ten noorden van Lissabon. De daders waren Spaanse jagers, er is een onderzoek opgestart en de Portugese minister van Milieu João Fernandes noemde de slachtpartij een ‘milieumisdaad’. De BBC bevestigt de feiten en dateert de slachtpartij op ‘vermoedelijk’ 17 en 18 december 2020.

In beide artikels vinden we echter niets terug over de aanleg van een park met zonnepanelen.

Om de authenticiteit van de foto na te gaan, controleren we of die effectief op het domein Torre Bela is genomen. We zoeken die locatie op Google Maps (links) en vergelijken die met de foto (rechts).

We zien dat de kleine boompjes (gele kaders), de grote bomen (witte stippen) en de schoorsteen op het langgerekte gebouw (blauwe kaders) overeenkomen. De foto werd dus inderdaad op Torre Bela getrokken.

Het BBC-artikel toont ook de tweet van de Portugese journalist Alberto Mancebo met onder andere dezelfde scène vanuit een ander gezichtspunt.

https://twitter.com/AlbertoMancebo/status/1341391239577538561Alberto Mancebohttps://twitter.com/AlbertoMancebo

👮🏻‍♂️Portugal investigará a morte de 540 veados e xabarís 🦌🐗 a mans de 16 cazadores españois en Azambuja, Lisboa.
Segundo as primeiras investigacións os animais foron acurralados nunha finca e masacrados.
Logo, pendurárono todo nas redes sociais para indignación dos portugueses pic.twitter.com/RfRY6oj2jN

— Alberto Mancebo (@AlbertoMancebo) December 22, 2020

Zonnepark?

Ook de Vlaamse krant De Morgen berichtte over de foto. In dat artikel staat – anders dan in de Britse pers – wél een vermelding van een zonnepanelenpark.

De Portugese jachtfederatie FENCAÇA stelt dat de slachtpartij werd omschreven als een ‘uitroeiing’ om plaats te maken voor een zonnepanelenpark. Of er daadwerkelijk zonnepanelen zullen komen op het domein Torre Bela vermeldt de jachtfederatie niet. De FENCAÇA veroordeelt in zijn bericht de slachtpartij, zegt dat zoiets niets met jagen te maken heeft en vraagt om verder onderzoek.

Verschillende Portugese media berichten over de slachtpartij. In een videoreportage van RTP is er echter geen sprake van een zonnepark dat er zou komen. Ook in een Spaans internationaal persoverzicht is er geen vermelding van zonne-energie.

Maar we vinden ook Portugese media die wél een link zien met zonne-energie. Portugal Resident schrijft dat de dieren plaats moesten maken voor een ‘gigantisch zonnepark’ met ‘meer dan 650.000 zonnepanelen’. Radiostation TSF kopt: ‘Afslachting dieren om zonnepanelen te installeren begon maanden geleden in Torre Bela’.

Milieu-impactstudie

TSF citeert hiervoor uit een milieu-impactstudie van het Portugees milieu-agentschap over een toekomstig zonnepark op Torre Bela. In dat document wordt inderdaad gezegd dat er een oplossing moet gezocht worden voor de wilde dieren binnen het ommuurde gebied. De ruimte die de zonnepanelen zouden innemen, zou het leven van de dieren in gedrang brengen: ‘Het gebied is onvoldoende groot en bevat onvoldoende voedsel voor al de dieren die er nu leven.’

Het gebied dat onderzocht werd in de milieu-impactstudie en waar de zonnepanelen zouden komen (rechts), blijkt effectief het gebied waar de jachtpartij doorging. De rode aanduiding op Google Maps duidt aan waar de foto werd genomen (links).

Als oplossing voor de inperking van het leefgebied van de dieren werden er reeds dieren verplaatst en jachtpartijen georganiseerd. De milieu-impactstudie benadrukt echter dat een ‘uitroeiing’ van de dieren moet vermeden worden. De eigenaar van Tore Bella en de bouwheer van de zonnepanelen zouden andere oplossingen voorstellen aan het Portugese Instituut voor Natuur- en Bosbeheer. TSF contacteerde naar eigen zeggen het Instituut voor Natuur- en Bosbeheer met de vraag of die voorstellen werden gedaan, maar ontving geen antwoord.

De milieu-impactstudie die dateert van november 2020 werd overigens stopgezet door het ministerie van Milieu, nadat de Spaanse jagers hun foto’s op sociale media plaatsten. Momenteel loopt een onderzoek naar de slachtpartij.

We nemen contact op met journalist Alberto Mancebo die voor het tv-station RTP over de zaak berichtte: ‘Het is niet waar dat de dieren werden gedood met het economisch motief om een zonnepark aan te leggen. Het is veel simpeler: ze werden gedood voor het plezier. Een groep jagers uit het Spaanse Badajoz reisde naar Portugal, betaalde om 100 dieren te mogen doden en slachtte er uiteindelijk 540 af. Dergelijk jachttoerisme zou vaak gebeuren, maar zelden posten de jagers er foto’s van op hun sociale media. Alles wordt nu onderzocht door de Portugese autoriteiten.Volgens mij wisten de jagers niets over het zonnepark en deden ze het gewoon voor de sport.’